Atılım Academic Archive
Atılım Academic Archive; It is a digital open archive created for the Atılım University research ecosystem, which includes peer-reviewed articles, technical reports, study reports, master's / doctoral theses and more.
Most Viewed Publications
Most Downloaded Publications
Recent Submitted Publications
Recognition and Misclassification Patterns of Basic Emotional Facial Expressions: An Eye-Tracking Study in Young Healthy Adults
(MDPI, 2025) Alkan, Neşe; 01. Atılım University; 02. School of Arts and Sciences; Department of Psychology
Accurate recognition of basic facial emotions is well documented, yet the mechanisms of misclassification and their relation to gaze allocation remain under-reported. The present study utilized a within-subjects eye-tracking design to examine both accurate and inaccurate recognition of five basic emotions (anger, disgust, fear, happiness, and sadness) in healthy young adults. Fifty participants (twenty-four women) completed a forced-choice categorization task with 10 stimuli (female/male poser x emotion). A remote eye tracker (60 Hz) recorded fixations mapped to eyes, nose, and mouth areas of interest (AOIs). The analyses combined accuracy and decision-time statistics with heatmap comparisons of misclassified versus accurate trials within the same image. Overall accuracy was 87.8% (439/500). Misclassification patterns depended on the target emotion, but not on participant gender. Fear male was most often misclassified (typically as disgust), and sadness female was frequently labeled as fear or disgust; disgust was the most incorrectly attributed response. For accurate trials, decision time showed main effects of emotion (p < 0.001) and participant gender (p = 0.033): happiness was categorized fastest and anger slowest, and women responded faster overall, with particularly fast response times for sadness. The AOI results revealed strong main effects and an AOI x emotion interaction (p < 0.001): eyes received the most fixations, but fear drew relatively more mouth sampling and sadness more nose sampling. Crucially, heatmaps showed an upper-face bias (eye AOI) in inaccurate trials, whereas accurate trials retained eye sampling and added nose and mouth AOI coverage, which aligned with diagnostic cues. These findings indicate that the scanpath strategy, in addition to information availability, underpins success and failure in basic-emotion recognition, with implications for theory, targeted training, and affective technologies.
Recognition and Misclassification Patterns of Basic Emotional Facial Expressions: An Eye-Tracking Study in Young Healthy Adults
(MDPI, 2025-10-11) Alkan, Neşe; 01. Atılım University; 02. School of Arts and Sciences; Department of Psychology
Düşük Çözünürlüklü Görüntülerde Araç Tespiti ve Sınıflandırması İçin Birden Fazla Aşamalı Modüler Bir Yöntem
(2025) Maiga, Bamoye; Dalveren, Yaser; Department of Electrical & Electronics Engineering; 15. Graduate School of Natural and Applied Sciences; 01. Atılım University
Akıllı ulaşım sistemlerinde (ITS) gerçek zamanlı araç tespitinin önemi, şehir trafiğindeki araç sayısındaki sonsuz ve sürekli artışla vurgulanmaktadır. Bununla birlikte, çok çeşitli kamera kaliteleri ve çözünürlükleri, farklı görüş açıları ve zayıf aydınlatma ve olumsuz hava koşulları gibi harici ve kontrol edilemeyen değişkenlerin etkisi, doğru araç tespiti ve sınıflandırmasında birçok zorluk yaratmaktadır. Derin öğrenme tabanlı nesne algılama algoritmalarının çoğu, daha önce bahsedilen bu koşullar düşük görünürlük ve/veya düşük çözünürlüklü görüntülere neden olduğu için bu tür durumlarda zorlanmaktadır. Bu kısıtlamaların üstesinden gelmek için bu çalışma, loş ışık, kötü hava koşulları ve düşük çözünürlük gibi zorlu görüntüleme durumlarına uyarlanmış gerçek zamanlı araç tespiti ve sınıflandırması için yeni, modüler, etkili ve güvenilir bir yaklaşım önermektedir. Önerilen yaklaşım iki özel veri kümesinin oluşturulmasını içermektedir. İlk veri kümesi PASCAL VOC formatında 4.500 düşük çözünürlüklü trafik manzarası görüntüsünden oluşmakta ve transfer öğrenme yoluyla bir nesne tespit modelini eğitmek için kullanılmaktadır. İkinci veri kümesi, iki farklı sınıflandırma modelini eğitmeyi amaçlayan, her biri 100 × 100 piksel boyutlarında ve 96 dpi ve altında çözünürlüğe sahip beş araç türünün 10.000 düşük çözünürlüklü görüntüsünü içerir. Önerilen yaklaşım, son teknoloji ürünü tek aşamalı bir dedektör (SSD) olan EFFICIENTDET1'i hafif bir özel evrişimli sinir ağı (CNN) sınıflandırıcısı ve bir XGBoost sınıflandırıcısı ile entegre etmektedir. Bu kombinasyon, hem makine hem de derin öğrenme algoritmalarının güçlü yönlerinden faydalanarak tespit performansını ve sınıflandırma doğruluğunu artırır. Önerilen yaklaşımın etkinliği deneysel değerlendirme ile gösterilmiştir. Önerilen yaklaşım, 0,9323 ortalama ortalama hassasiyet (mAP) ile aynı veri kümesi üzerinde karşılaştırılabilir koşullarda geleneksel ve son teknoloji nesne algılama modellerinden belirgin şekilde daha iyi performans göstermektedir. Ayrıca, çoklu işlemin uygulandığı önerilen yaklaşım, kare başına 26 milisaniyelik bir çıkarım hızına ulaşmaktadır. Bu, son teknoloji ürünü nesne yöntemlerine kıyasla hem doğruluk hem de çıkarım hızında önemli bir gelişmeye işaret etmektedir. Önerilen yaklaşımın modüler, uyarlanabilir ve ölçeklenebilir yapısı, onu ITS'deki uygulamalar için ideal kılmaktadır. Önerilen yaklaşımın yüksek doğruluğunun yanı sıra çıkarım hızı, düşük görüntü kalitesi veya olumsuz çevresel faktörler gibi koşullar altında gerçek zamanlı uygulamalar için etkili ve operasyonel bir seçenek haline getirmektedir. Sonuç olarak, önerilen yaklaşım, zorlu durumlarda daha güvenli ve daha etkili ulaşım yönetimi sağlayabileceğinden, derin öğrenme tabanlı araç algılama alanında büyük bir potansiyele sahiptir. Bu bulgular, verimli bir nesne algılama modelinin çok işlemli bir mimaride özel sınıflandırıcılarla birleştirilmesinin, gerçek zamanlı araç algılamada gelecekteki araştırmalar için umut verici bir yönü temsil ettiğini göstermektedir.
Hemşirelerin İçselleştirilmiş Kadın Düşmanlığı ve Benlik Saygılarının Değerlendirilmesi
(2025) Dilci, Funda; Bayraktar, Nurhan; Nursing; 07. School of Health Sciences; 01. Atılım University
Bu araştırmanın amacı, hemşirelerin içselleştirilmiş kadın düşmanlığı ile benlik saygılarının belirlenmesi ve içselleştirilmiş kadın düşmanlığı ile benlik saygılarının arasındaki ilişkinin ve sosyodemografik özelliklerin içselleştirilmiş kadın düşmanlığı üzerinde ve benlik saygılarına etkisini incelemektir. Bu tez çalışması tanımlayıcı, kesitsel ve ilişki arayıcı tipte yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Ankara Etlik Şehir Hastanesi'nde çalışmakta olan 2294 kadın hemşire oluşturmaktadır. Örneklem için Ankara Etlik Şehir Hastanesi'nde bulunan 8 ana binada çalışan kadın hemşire sayısı tespit edilmiştir ve tespit edilen kadın hemşire sayısına göre minimum hemşire sayısı 226 olarak belirlenmiştir. 26 Ocak- 11 Mart 2024 tarihleri arasında yapılan çalışmamıza 720 hemşire gönüllü katılım sağlamıştır. Veri toplama sürecinde Sosyodemografik Bilgi Formu, İçselleştirilmiş Kadın Düşmanlığı Ölçeği ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği olmak üzere üç farklı ölçme aracı kullanılmıştır. Bulgular, hemşirelerin içselleştirilmiş kadın düşmanlığı orta- yüksek düzeyde olduğunu göstermiştir. İçselleştirilmiş kadın düşmanlığı alt boyutları olan kadını değersizleştirme eğilimi orta seviyede, kadına güvenmeme orta- yüksek seviyede, erkeklere kadından daha fazla değer verme eğiliminin ise yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Hemşirelerin benlik saygısının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin içselleştirilmiş kadın düşmanlığı ve benlik saygısı arasında negatif yönde düşük düzeyde ilişki saptanmıştır. Aile yapısı tutucu- geleneksel, öğrenim durumu ön lisans, yaş grubu 31-40 yaş aralığında ve Onkoloji hastanesinde çalışan hemşirelerde içselleştirilmiş kadın düşmanlığı daha yüksek olduğu belirlenmiştir. İçselleştirilmiş kadın düşmanlığına yönelik bilgi ve farkındalığın yükseltilmesi, farklı çalışmalar ile ilişki düzeylerinin tespit edilmesi konunun çok yönlü olması ve aydınlatılması açısından önemli veri kaynağı olacaktır.
Adölesanlarda Tek Taraflı ve Çift Taraflı Çanta Taşımanın El ve Parmak Kavrama Kuvveti, Sagital Dizilim, Postür, Üst Ekstremite Fonksiyonu ve Beden Hoşnutluğu Üzerine Etkilerinin İncelenmesi
(2025) Yükselay, Şeyma; Yılmaz, Seval; 01. Atılım University
Bu araştırmanın amacı, adölesanlarda tek taraflı çanta taşımanın el ve parmak kavrama kuvveti, baş tilt açısı (BTA), kraniyovertebral açı (KVA), servikotorasik açı (STA), postür, üst ekstremite fonksiyonu ve beden hoşnutluğu üzerindeki etkilerini incelemek ve bu verileri çift taraflı çanta taşıyan bireylerle karşılaştırmaktır. Çalışmanın bir diğer amacı da değerlendirilen parametrelerin birbirleriyle olan ilişkilerini araştırmaktır. Araştırmaya, yaş ortalaması 12,85 ± 1,54 yıl olan ve yaşları 10 ile 17 yıl arasında değişen toplam 47 adölesan katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcılar, çanta taşıma alışkanlıklarına göre tek taraflı çanta taşıyan (n= 23) ve çift taraflı çanta taşıyan (n= 24) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Postüral açı ölçümleri (BTA, KVA, STA), fotometrik yöntem ile dijital fotoğraflar üzerinden ImageJ programı kullanılarak yapıldı. El kavrama kuvveti Jamar® el dinamometresi, parmak kavrama kuvveti Jamar® pinchmetre kullanılarak değerlendirildi. Postür, New York Postür Analizi, üst ekstremite fonksiyonu QuickDASH, beden hoşnutluğu ise Beden Bölgelerinden ve Özelliklerinden Hoşnut Olma Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Tek taraflı çanta taşıyan bireylerin kilosu (p = 0,002), vücut kitle indeksi (p = 0,005), dominant (p = 0,002) ve non-dominant el kavrama kuvveti (p= 0,006), ve dominant parmak kavrama kuvveti (p= 0,011) çift taraflı çanta taşıyan bireylerden daha yüksek olduğu tespit edildi. BTA, KVA, STA, postür puanı, QuickDASH skoru ve beden hoşnutluğu açısından gruplar arasında fark saptanmadı (p> 0,05). Yaş, boy, kilo ve vücut kitle indeksi ile el ve parmak kavrama kuvvetleri arasında pozitif yönde orta ile kuvvetli arasında değişen düzeyde ilişki olduğu belirlendi. Çanta ağırlığı ile dominant (r =-0,352, p =0,015) ve non-dominant (r =-0,361, p = 0,013) el kavrama kuvveti arasında negatif yönde orta kuvvette, dominant el kavrama kuvveti ile STA arasında negatif yönde orta kuvvette (r =-0,354, p = 0,015) ilişki saptandı. QuickDASH skoru ile beden hoşnutluğu arasında negatif yönde orta kuvvette (r =-0,300, p = 0,041), KVA arasında pozitif yönde zayıf ilişki (r = 0,292, p = 0,046) olduğu belirlendi. BTA ile STA arasında negatif yönde orta kuvvette (r =-0,384, p = 0,008) bir ilişki olduğu bulundu. Adölesanlarda tek taraflı çanta taşıma, el ve parmak kavrama kuvvetini artırmaktadır. Tek taraflı ve çift taraflı çanta taşıyan grupların postüral açıları, genel postürü, üst ekstremite fonksiyonunu ve beden hoşnutluğu benzerdir. Çanta ağırlığının artması kavrama kuvvetinde azalma ile ilişkilidir ve postüral açılardaki değişimler, el kavrama kuvvetini, el fonksiyonlarını ve beden algısını farklı düzeylerde etkilemektedir. Tek taraflı çanta taşımanın kısa vadede postüral hizalanma üzerinde anlamlı bir bozulmaya neden olmadığı, taşımanın yapıldığı tarafın tekrarlayan yüklenmeye maruz kalmasının el ve parmak kavrama kuvvetinde artışa neden olabileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: adölesan, beden algısı, el kuvveti, postür,