Browsing by Author "Hastürkoğlu, Gökçen"

Now showing 1 - 13 of 13

Can Yücel ve Özdemir Nutku'nun Bir Yaz Gecesi Rüyası çevirilerindeki sosyokültürel elementlerin yerelleştirmeye dayalı karşılaştırmalı analizi
(2022) Yeşil, Seda; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Tarih boyunca dünyanın farklı yerlerindeki toplumlar kendilerini ifade edebilmek için sanatı farklı şekillerde icra etmişlerdir. Bu sanat dallarından göreceli olarak en önemlisi tiyatro eserleri yüzyıllar boyunca hemen hemen tüm toplumlarda kendini göstermiştir. Tiyatro oyunları sayesinde kültürler arasındaki ilişki ve paylaşım artmıştır. Bu durum, kültürel ve dilsel farklılıkları hesaba katarak kültürlerarası drama çevirisi analizi ihtiyacını yaratmıştır. Her toplumun kendine özgü farklı değer yargıları, algıları ve söylem şekilleri vardır. Bunlara ek olarak, İngilizce ve Türkçe arasındaki dilbilimsel, sosyal, kültürel ve kavramsal farklılıklar da çeviri sürecine dâhil olmakta ve çevirmenlere zorluk oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, İngilizce'den Türkçe'ye yapılan drama çevirilerinde yaygın olarak benimsenen metot ve yaklaşımları ortaya çıkarmaktır. Bu çalışma ayrıca diller arası drama çevirisinde yer alan kültürel ve dilsel öğeleri ve de çevirmenlerin sıklıkla başvurduğu strateji ve metotları, çeviri sürecinde çevirmenleri kullanmaya yönelten etkenleri göz önünde tutarak, Lawrence Venuti'nin çeviri metotları çerçevesinde araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada William Shakespeare'in en ünlü eserlerinden olan Bir Yaz Gecesi Rüyası oyunun Can Yücel ve Özdemir Nutku Türkçe çevirilerini Lawrence Venuti'nin yerelleştirme ve yabancılaştırma çeviri stratejileriyle ve sosyokültürel elementlerin Türkçe'de ifade edilme şekilleri yerelleştirme ve yabancılaştırma yaklaşımları dikkate alınarak karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir. Tüm bu özellikler merkeze alınarak, bu çalışmada İngilizce'den Türkçe'ye kültürler arası drama çevirisi için analitik bir bakış açısı kazandırmaya çalışılmıştır.
Çevirmenler için iletişimsel ve işlevsel yetkinliğin önemi
(2020) Awtraqje, Najem; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Doğru çeviri yapabilmek için çevirmenlerin çeviri edincine sahip olmanın önemini bilmeleri gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, çeviri alanında iletişimsel ve edimsel edincin ve iletişimsel edincin dört alt kategorisi olan dilbilimsel, toplumdilbilimsel ve stratejik edincin ve söylem edincinin gerekliliğini vurgulamaktır. Ayrıca bu çalışma, bu edinçlere sahip olmanın çeviri sürecinde çevirmene ne şekilde yardımcı olduğunu ve çevirmenlerin bu yeterliliklerin eksikliği nedeniyle karşılaştıkları sorunları göstermeyi hedeflemektedir. Bunu yapabilmek için, İngilizce'den Arapça'ya yapılmış çeviri örnekleri toplanmıştır ve her bir örnek betimleyici bir yöntem kullanılarak incelenmiştir. Her örnek için iletişimsel ve edimsel edincin gözlemlenemediği bir çeviri ve bu edinçlere sahip olan bir çevirmen tarafından yapılmış olan bir çeviri sunulmuştur. İki farklı çeviriyi karşılaştıran bu çalışma, bu edinçlerin hedef kitlenin akıcı bir şekilde okuyabileceği ve kolaylıkla anlayabileceği doğru ve uygun çeviriyi ortaya çıkartmak için gerekli olduğunu ortaya çıkartmıştır. Anahtar Kelimeler: Çeviri edinci, İletişimsel edinç, Edimsel edinç
Charles Dickens'ın 'a Christmas Carol' eserindeki kültürel öğelerin Türkçe çevirisinin karşılaştırmalı analizi
(2022) Bildiricioğlu, Işıl; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Bir edebî eserde yer alan kültürel unsurlar, metnin çevirisinde dikkatle değerlendirilmesi gereken en önemli unsurlardandır. Bu maddelerin çevirisi çeşitli nedenlerle çevirmen için bir zorluk teşkil etmektedir. Bu çalışmada, çevirmenin kültürel öğeler için kullandığı çeviri yöntemlerini ve bu eserlerdeki kültürel öğelerin çevirisinde kullandığı strateji ve sınıflandırmaları ortaya koyarak kültürel öğelerin çeviri süreçlerini belirlemek amacıyla Charles Dickens tarafından yazılan A Christmas Carol ve Bordo Siyah Yayınevi tarafından yayınlanan çevirisi olan Bir Noel Şarkısı seçilmiştir. Bunun için Newmark'ın kültüre özgü öğeleri kategorize etmesi ve bu öğelerin çevirisi için sunduğu stratejiler benimsenmiştir. Çalışma sonucunda çevirmenin, kaynak metinde yer alan kültürel ifadelerin tercümesinde ortaya çıkabilecek sorunların aşılması ve erek kültür ve erek okuyucuda aynı etkinin yaratılması adına ortaya çıkabilecek sorunların üstesinden gelmek adına uyarlama, deyimsel çeviri stratejisi, birebir çeviri stratejisi ve iletişimsel çeviri stratejisi gibi kültürel eşdeğerlik stratejilerini kullandığı tespit edilmiştir.
Çoğuldizge Kuramı ışığında Türkiye'de feminist çeviri teorisi ve feminizm arasındaki ilişki
(2022) Şenocak, Seda; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Yalnızca kelimelerin değil kültürlerin ve ideolojilerin de taşınmasına yardım eden çeviri zamanla dilbilimden ayrılıp ayrı bir alan oluşturmuştur. Disiplinler arası oluşu, çevirinin birçok alt alana sahip olmasını sağlamıştır. Kültürel çalışmalara yönelinen döneme kadar çeviride orijinal metin ve yazar üstünlüğü hakimdi. Ancak kültürel dönüş ile çevirmenlerin kültür aktarımındaki rolü de ortaya çıkmıştır. İkincillik ve görünmezlik konusunu çevirmen kimliğinin yanısıra varoluşları itibariyle toplum tarafından benzer bir pozisyona konulan kadınlar da kendilerini görünür kılmayı ve ataerkilliği yıkmanın yolunu dilde bulmuştur. 'Dil ne kadar özgürleşirse kadınlar da o kadar özgür olabilir' bakış açısıyla dildeki ataerkilliği yıkmak isteyen kadınların çevirmen kimlikleri ile ortaya koydukları feminist çeviri büyük etkiler yaratmıştır. 1980'lerde dünyada ikinci dalga feminizmin yaşandığı bir dönemde Türkiye'de kadınlar da önceleri şiddete karşı ayaklanmış ve kurtuluşlarını yine kendilerinin sağlayabileceğini düşünerek bir örgütlenme başlatmışlardır. Dünyanın farklı yerlerinden kadınların da benzer sorunları yaşadıklarını gören kadınlar bu konutu bilgilenmek ve bilgilendirmek amacıyla araştırmaya başlamış ve kaynak olmadığını fark ettiklerinde de çeviriye başvurmuşlardır. Bu tez; çeviri ve dil ilişkisini de göz önünde bulundurarak Türkiye'de 1980'li yıllarda başlayan feminist çeviri çalışmaları ile feminist çeviri hareketi arasındaki ilişkiyi çoğuldizge kuramı ile incelemektedir.
Edebi tercüme: Saadawi'nin Bağdat'ta Frankenstein adlı eserinin tahlili
(2021) Alshawı, Dhyaa Abedal Wahed Nama; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Bu çalışma Jonathan Wright'in, Saadawi'ninBağdat'ta Frankenstein isimli romanında bağlı kaldığı stratejilerden biri olan kültürel-dil yaklaşımı üzerinde tahlil yapmaya odaklanmaktadır.Wright'in tercümesi, büyük oranda kaynak metnin sözlü mesajının iletimi üzerinde yoğunlaştığından,Newmark'ın tabiriyle doğada iletişimseldir.Bu çalışma,Wright'ın tercümesinin hedef okuyucusu ile ilgili olduğunu tartışmaktadır.Kültür bakımından incelenecek olursa, Wright'a göre kültürü aynı eşdeğerde ele alıp almamasına göre birçok strateji uygulamaktadır.Sonuç olarak,Saadawi'nin romanını tercüme etme sürecinde böyle stratejilerin etkisini gösterecektir.Wright'in çevirisi mümkün olduğunca kültürel eşitliği sağlamaktadır.Yine de,Arapça ve İngilizce dilleri birbirinden uzak iki kültüre ait olduğundan,kültürel kayıp çeviride, özellikle de edebi çalışmalarda kaçınılmaz hale gelecek gibi görünmektedir.Bu nedenle,bu çalışma kültürel belirteçleri iletmek için kullanılan, Wright'ın çeviri stratejilerini veya Saadawi'nin romanında yer alan kültüre özgü öğeleri analiz edecektir.Böylelikle,bu çalışma Wright'in çevirisindeki kaçınılmaz kültürel kayıpların miktarı ile ilgili bilgi verecektir.Bu kayıplar, çeviri stratejisi kullanıldıkça, değişkenlik gösteren değişim türüne göre sınıflandırılan Hanadi Al-Masri'nin kültürel kayıpları taksonomisi ile kategorize edilecektir.
İngilizce TV reklamlarının Türkçe çevirisinin house çeviri kalitesi değerlendirme modeline göre incelenmesi
(2023) İblikci, Eylem Öztekin; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation; Department of Basic English (Prep School)
Bu çalışmanın amacı, İngilizce'den Türkçe'ye çevrilmiş televizyon reklam metinlerin çeviri kalitesinin Juliane House'un 1997 yılına ait çeviri kalitesi değerlendirme modelini kullanılarak değerlendirmektir. Çalışmada rasgele yöntemle belirlenen toplam 5 adet reklamın İngilizce kaynak metni ve Türkçe çevrileri incelenmiştir. Çalışmada kullanılan reklam metinlerine Google'a ait çevrimiçi video paylaşım platformu Youtube üzerinde yapılan arama vasıtasıyla ulaşılmıştır. Değerlendirme yapılırken ilk önce kaynak metin ve çeviri metinlerin video dosyaları araştırmacı tarafından kelimesi kelimesine bir metin belgesine dönüştürülmüştür. Daha sonra kaynak metin ve çevirisi analiz edilmiş, metinler Alan, Söylem Biçemi, Mod ve Metin Türü başlıkları altında incelenmiştir. Bu incelemeden sonra kaynak metnin profili ve metin işlevi çıkartılmış, çevirmenlerin yaptıkları hatalar belirlenerek çevirinin kapalı veya açık olup olmadığı tespit edilmiş ve son olarak çeviri kalitesi yorumlanmıştır. Juliane House, çeviri kalitesi değerlendirme modelinde, reklam çevirilerinin hedef kitlenin kültürel farklılıkları göz önüde bulundurularak kapalı çeviri yöntemiyle yapılması gerektiğini öne sürmektedir. Yapılan çalışmada da çevirmenlerin reklam metinlerini çevirirken gerektiği yerlerde kültürel filtre uyguladıkları ve metinleri hedef kitlenin dilsel gerekliklerini göz önünde bulundurdukları gözlemlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Açık-Kapalı Çeviri, Çeviri Hataları; Çeviri Kalitesi Değerlendirmesi, Çeviride Kültürel Filtreleme, Televizyon Reklamları
Jack Kerouac'ın Yolda adlı eserinin Türkçe çevirilerinde sansür üzerine betimsel ve karşılaştırmalı çalışma
(2020) Gökayaz, Başak Pırıl; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Bu tezin amacı, Jack Kerouac'ın Yolda (1951) adlı eserinin Türkçe çevirilerinde sansürlü bölümleri ortaya çıkarmaktır. Bu tezde, normlar, değerler, ideolojiler ve güç ilişkileri gibi sosyokültürel yapıların yanı sıra yayımcılar, çevirmenler, editörler ve hedef okuyucu kitlesi gibi aktörleri göz önünde bulundurarak Betimleyici-Açıklayıcı Çeviri Çalışmalarından, Toury'nin Norm Teorisi'nden ve Andre Lefevere'in 'Yeniden Yazma' teorisinden yararlanılmıştır. Bu tezin vaka çalışması olarak Jack Kerouac'ın Yolda eseri seçilmiştir çünkü eser hem Amerika'da hem Türkiye'de hedef okuyuculara uygun hale getirmek için sansürlenmiştir. Yolda'nın orijinalinden ve iki farklı Türkçe çevirisinden rasgele seçilen elli örnek analiz edilmiştir. Kelimelerin, cümlelerin ve paragrafların sansür analizi, çıkarma, ekleme, silme ve yeniden yazma olmak üzere dört kategori altında yapılmıştır. Sonuçlar, 1993 yılında çevrilen eserin 2019 çevirisine oranla çok daha fazla sansürlendiğini gösteriyor. Yolda eserinde, incelenen bölümlerde sansür stratejisi olarak silmenin diğer üç stratejiye oranla çok daha fazla uygulandığı ortaya çıkıyor. Çeviri sürecinde aktörlerin bakış açılarının ve normlar, değerler ve ideolojiler gibi sosyokültürel yapıların hem kaynak hem de hedef dilde yapılan sansürlerde büyük etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çeviri Stratejileri, Sansür, Jack Kerouac, Yolda, Amerikan Edebiyatı
Medya haberlerinde bulunan ideolojiler ve güç ilişkileri üzerinde eleştirel söylem çözümlemesinin uygulanması ve haberlerin çevirisi
(2023) Demirel, Çağdaş; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation; Department of Basic English (Prep School)
İletişim ve medya, hem kaynak hem de erek metinlerde ideolojilerin ve güç ilişkilerinin aktarılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Metinlerdeki ideolojilerin ve güç ilişkilerinin çözümlenmesi, çevirmenler ve okuyucular için anlama ve çeviri sürecinde bir problem teşkil etmektedir. Bu çalışmada, kaynak metinlerdeki ideolojiler ve güç ilişkilerinin erek metne tercümesi eleştirel bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Bunun için İngilizce ve Türkçe olarak yayınlanmış 6 kaynak 6 erek metin olmak üzere toplamda 12 medya haberi analiz edilmek üzere seçilmiştir. Derlenilen haberlerin analizinde van Dijk tarafından geliştirilmiş olan Eleştirel Söylem Çözümlemesi'ndeki yapı modeli kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, ideolojileri ve güç ilişkilerini ideolojik konumlanmalarına ve temsillerine uygun olarak aktarmak ve yansıtmak için gazetecilerin ve çevirmenlerin sözcük ve gramer yapıları seçimi, bilgilerin yer değiştirmesi, çıkarma ve eklemeler gibi birtakım teknikler ve ideolojik yaklaşımlar kullandıkları gözlemlendiğinden dolayı dilin manipülatif bir araç olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
MÜTERCİM TERCÜMANLIK EĞİTİMİNDE MODEL BİRLEŞMİŞ MİLLETLER UYGULAMASI
(Bilim ve Teknoloji, 2014) Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Küreselleşen dünyada uluslararası ekonomik, politik, kültürel ve sosyal ilişkiler ivme kazanmış; dolayısıyla farklı dilleri konuşan milletler arasında bu tür ilişkilerin sorunsuz bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli olan iletişimi sağlama görevi üstlenen çevirmenlere duyulan ihtiyaç artmıştır. Bunun neticesinde mütercim tercümanlık mesleği, 21. yüzyılın meslekleri arasında önemli bir yer edinmiştir. Ülkemizde üniversitelerin Mütercim Tercümanlık bölümlerinde sunulan eğitim hem kuramsal hem de uygulamalı olup isminden de anlaşılacağı üzere öğrencilerin bir taraftan sözlü çeviri becerilerinin gelişimine yardımcı olacak Not Alma Teknikleri, Yazılı Metinden Sözlü Çeviri, Ardıl Çeviri ve Simultane Çeviri gibi dersleri içerirken, diğer taraftan da öğrencilerin yazılı çeviri becerilerinin geliştirilmesine yönelik Sosyal Bilimler Metinleri Çevirisi, Teknik Metinler Çevirisi, Ekonomi ve Ticaret Metinleri Çevirisi, Avrupa Birliği Metinleri Çevirisi, Edebi Çeviri, Tıp Metinleri Çevirisi, İletişim ve Medya Çevirisi gibi alanları kapsamaktadır. Eğitim süresince öğrencilerin almaları gereken derslerin çeşitliliği, çevirmenlerin diğer meslekleri icra edenlere kıyasla çok daha geniş ve farklı alanlarda bilgi sahibi olmaları gerektiğinin bir kanıtıdır.
Reklam çevirisinin kültürlerarası incelemesi
(2021) Şehitoğlu, Lokman; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Gelişen teknoloji, dünyanın farklı yerlerindeki toplumlar arasındaki ilişkiyi ve bağlantıyı artırmıştır. Bu durum, kültürel ve dilsel farklılıkları hesaba katarak kültürlerarası reklam çevirisi analizi ihtiyacını yaratmıştır. Her toplumun kendine özgü farklı değer yargıları, algıları ve iletişim şekilleri vardır. Bunlara ek olarak, iki dil arasındaki farklılıklar da çeviri sürecine dahil olmakta ve çevirmenlere zorluk oluşturmaktadır. Kaynak kültürde oluşturulan herhangi bir reklamda ifade edilmek istenen, bu farklılıklar nedeniyle başka bir kültüre gerektiği gibi yansıtılmayabilir. İfade edilmek istenen, cümlelerin arkasına gizlidir ve söylendiği bağlamda incelendiğinde anlaşılabilir, bu nedenle cümleleri işlevselci yaklaşım açısından incelemek büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, İngilizce'den Türkçe'ye yapılan reklam çevirilerinde yaygın olarak benimsenen metot ve yaklaşımları ortaya çıkarmaktır. Bu çalışma ayrıca uluslararası reklam çevirisinde yer alan kültürel ve dilsel öğeleri ve de çevirmenlerin sıkılıkla başvurduğu strateji ve metotları, çeviri sürecinde çevirmenleri kullanmaya yönelten etkenleri göz önünde tutarak, Veronica Smith, Christine Klein-Braley and Anna F. Guerra'nın çeviri metotları çerçevesinde araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada reklamların dört ana öğesi olan (marka/ ürün isimleri, sloganlar, reklam metinleri ve mesajlar/görseller) ve bunların Türkçe'de ifade edilme şekilleri küreselleşme ve yerelleşme yaklaşımları dikkate alınarak incelenmiştir. Tüm bu özellikler merkeze alınarak, bu çalışmada İngilizce'den Türkçe'ye olan kültürler arası reklam çevirisi için genel bir çerçeve çizilmeye çalışılmıştır.
Sağlık Bakanlığı metinlerinde terminoloji çevirisine yönelik betimsel bir çalışma
(2021) Akkaya, Zeynep Sema Erduran; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Yeni Dünya düzeni, çok dillilik, küreselleşme ve teknolojik gelişmeler kurumları derinden etkilemektedir. Sürekli gelişim ve değişim ile karşı karşıya kalan kurumların yaşanan bu değişim ve gelişime aynı doğrultuda uyum göstereme çabası kendilerini doğru ifade edebilmeleri açısından oldukça önemlidir. Yaşanan bu gelişmeler sonucunda kurumların daha fazla kurumsallaşma eğiliminde olduğu ve kurumların kendilerini özgü kurumsal dil yapısı ve kurumsal çeviri stratejileri oluşturmaya başladığı gözlemlenmektedir. Kurumsal dil yapısı içerisinde kurumun kendine özgü terminoloji çalışmalarını oluşturması ise kurumsallaşmaya katkı sağlayan etmenlerin başında yer almaktadır. Kurumsal terminolojinin yaratılması paydaşlar tarafından kurumun kendini ifade etmesinde ortak bir dil yaratılmasını sağlamaktadır. Kurumsal dil çalışmalarının yeni yeni yaygınlık kazanmaya başladığı bu dönemde kurum tarafından oluşturulan terminoloji çalışmaları kurumun kendini bütün paydaşlarına doğru ifade edebilmesini, kurumsal dil yapısında standartlaşmış ve tutarlılık sağlanmış bir ortam yaratmaktadır. Bu tez çalışmasında, genel olarak ödünçleme ve birebir çeviri yönteminin kullanıldığı ve standartlaşmamış terimlerin var olduğu Sağlık Bakanlığı Stratejik Planı metinlerinde terim çevirilerinde kullanılan yöntemleri analiz ederek doğru ve standartlaşmış terminoloji ihtiyacına ilişkin farkındalık yaratmayı hedeflenmektedir. Vinay ve Darbelnet`in çeviri kuramları doğrultusunda terimler incelenmiştir. Bu amaçla Stratejik Plan içerisindeki terimler hem kaynak metininde hem de hedef metinde detaylı olarak araştırılmış, tespit edilen terimler İngilizce karşılıklarıyla kaydedilmiştir. İncelenen terimlerin hedef dildeki karşılıkları sözlüksel ve söz dizimsel düzeyde analiz edilmiştir. Son olarak Sağlık Bakanlığı kurumsal dil yapısı içerisinde terimlerin standart bir şekilde kullanılması için kapsamlı bir terimler sözcüğü ihtiyacı olduğunu, gelecekte çeviri ve terminoloji çalışmalarına ışık tutması amacıyla terimler sözlüğünün oluşturulmasının kurumsal çeviri açısından önemli bir fonksiyon oluşturacağı vurgulanmıştır.
Suriye'de lisans düzeyinde simultane çevirinin gereklilikleri
(2020) Najı, Qutaıba; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Simultane çeviri çok dilli uluslararası ortamlarda iletişimi sağlayan bir köprü olarak kabul edilmektedir. Suriye içinde ve Suriye hakkında gerçekleşen bu uluslararası ortamların sayısının artması çok sayıda simultane çevirmen ihtiyacı doğurmuştur. Suriye'de asıl ihtiyaç duyulan nitelikli simultane çevirmen ve nitelikli simultane çeviri eğitimidir. Ancak Suriye'deki üniversitelerde bu eğitim verilmemektedir. Bu nedenle simultane çeviri programlarının hazırlanması için gerekliliklerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu tezin amacı, Idleb Üniversitesi İngilizce Bölümü'nde simultane çeviri dersi için kur tanımı önerileri sunmaktır. Bu amaçla, İngilizce Bölümü'ndeki 50 akademisyen ile açık uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmamış görüşme gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, simultane çeviri dersinin iki dönem sürmesi, ilk dönemin kuramsal altyapı sunulan bir giriş niteliğine sahip olması, ikinci dönemin ise ileri düzeyde simultane çeviri eğitiminin verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Değerlendirmelerin ödevler ve sınavlarla yapılabileceği öne sürülmüştür. Çeviri dilleri olarak Arapça ve İngilizce seçilmiştir. Son olarak, ders içeriğinde psikoloji, iletişim becerileri, profesyonel ve etik davranışlar gibi çeşitli konuların ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Anahtar Kelimeler: Sözlü çeviri, simultane çeviri, simultane çevirmen, iletişimsel edinç, simultane çeviri eğitimi
Citation Count: 0
Who Is Actually Hurt, a Flea or an Ant? A Cognitive Approach to the Translation of Animal Metaphors from English into Turkish
(2015) Hastürkoğlu, Gökçen; Alan, Cihan; English Translation and Interpretation
Metaforlar, karmaşık bilişsel yapılara sahip olmaları ve bir kültürün bileşenleri olarak kabul edilmeleri nedeniyle, çeviri sorunlarının sistemli bir şekilde ele alındığı yirminci yüzyılın ikinci yarısından beri çevirmenler ve çeviribilimcilerin \"çevrilebilirlik\" tartışmalarının merkezinde bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı İngilizce ve Türkçe hayvan metaforlarının kavram çakıştırmaları arasında bir fark olup olmadığının, benzer ve farklı çakıştırma koşullarına sahip hayvanlara ilişkin kavramsal metaforların çevirisinde uygulanan yöntemlerde ne gibi farklılıklar olduğunun incelenmesidir. Bu amaçla İngilizce ve Türkçe'de yer alan hayvan metaforlarının benzer ve farklı hedef alanlarını tespit etmek için metafor sözlüklerinin taranmasıyla hazırlanan küçük çaplı bir derlem çalışması gerçekleştirilmiştir. Derlem çalışmasının ardından Hacettepe Üniversitesi Mütercim Tercümanlık Bölümü 4. sınıf öğrencilerinden 50 kişiye çeviri yöntemlerindeki farklılıkları belirlemek için içerisinde 5'i benzer 5'i farklı çakıştırma koşuluna sahip 10 metaforun çevirisinin istendiği bir uygulama sunulmuştur. Bu iki aşamalı analiz sonucunda İngiliz ve Türk kültüründe benzer kavram çakıştırmasına sahip hayvan metaforlarının bulunmasına rağmen çoğu durumda çakıştırmalar arasında önemli farklılıklar gözlenmiştir. Ayrıca, çeviri analizi sonucunda benzer çakıştırma koşullarına sahip kavramsal hayvan metaforlarının çevirisinde sözcüğü sözcüğüne çeviri yönteminin benimsendiği, buna karşın farklı çakıştırma koşullarına sahip kavramsal metaforların çevirisinde katılımcıların sözcüğü sözcüğüne çeviri yöntemi dışındaki yöntemleri benimsemek zorunda kaldıkları ya da çeviri yanlışı yaptıkları görülmüştür.