Browsing by Author "Hastürkoğlu, Gökçen"

Now showing 1 - 20 of 24

Citation - Scopus: 0
ANALYSING THE ALLOGRAPHIC NOTES IN THE TURKISH TRANSLATION OF AN ECOLOGICAL WORK: SILENT SPRING
(Konstantin Preslavsky University of Shumen, 2024) Hastürkoǧlu,G.; English Translation and Interpretation
Paratextual elements play a crucial role in original and translated works, serving as a bridge between the creators and the recipients of the works. Analysing these elements can provide a deeper understanding of the motives of the authors, publishers, and translators. This study aims to investigate the allographic notes, specifically the translator's notes, in the Turkish translation of Silent Spring, a work that raises awareness about environmental impacts of DDT on ecology. The study also seeks to reveal, in such an ecological context, the translator's approach and motives in using footnotes categorized as factual and interpretive notes and their functions. The qualitative analysis indicates that the factual notes outnumber the interpretive notes and the main function of the translator's notes is to provide definitional and explanatory information about the ecology-related terminology which is in line with the genre of the text and the characteristics of the target readers. © 2023 Gökçen Hastürkoglu.
Can Yücel ve Özdemir Nutku'nun Bir Yaz Gecesi Rüyası Çevirilerindeki Sosyokültürel Elementlerin Yerelleştirmeye Dayalı Karşılaştırmalı Analizi
(2022) Yeşil, Seda; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Tarih boyunca dünyanın farklı yerlerindeki toplumlar kendilerini ifade edebilmek için sanatı farklı şekillerde icra etmişlerdir. Bu sanat dallarından göreceli olarak en önemlisi tiyatro eserleri yüzyıllar boyunca hemen hemen tüm toplumlarda kendini göstermiştir. Tiyatro oyunları sayesinde kültürler arasındaki ilişki ve paylaşım artmıştır. Bu durum, kültürel ve dilsel farklılıkları hesaba katarak kültürlerarası drama çevirisi analizi ihtiyacını yaratmıştır. Her toplumun kendine özgü farklı değer yargıları, algıları ve söylem şekilleri vardır. Bunlara ek olarak, İngilizce ve Türkçe arasındaki dilbilimsel, sosyal, kültürel ve kavramsal farklılıklar da çeviri sürecine dâhil olmakta ve çevirmenlere zorluk oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, İngilizce'den Türkçe'ye yapılan drama çevirilerinde yaygın olarak benimsenen metot ve yaklaşımları ortaya çıkarmaktır. Bu çalışma ayrıca diller arası drama çevirisinde yer alan kültürel ve dilsel öğeleri ve de çevirmenlerin sıklıkla başvurduğu strateji ve metotları, çeviri sürecinde çevirmenleri kullanmaya yönelten etkenleri göz önünde tutarak, Lawrence Venuti'nin çeviri metotları çerçevesinde araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada William Shakespeare'in en ünlü eserlerinden olan Bir Yaz Gecesi Rüyası oyunun Can Yücel ve Özdemir Nutku Türkçe çevirilerini Lawrence Venuti'nin yerelleştirme ve yabancılaştırma çeviri stratejileriyle ve sosyokültürel elementlerin Türkçe'de ifade edilme şekilleri yerelleştirme ve yabancılaştırma yaklaşımları dikkate alınarak karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir. Tüm bu özellikler merkeze alınarak, bu çalışmada İngilizce'den Türkçe'ye kültürler arası drama çevirisi için analitik bir bakış açısı kazandırmaya çalışılmıştır.
Çeviri Ekolojisi ile Yemek Çevirisi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Çalışma
(2020) Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Yemek çalışmalarının çok disiplinli ve kültürlerarası araştırmaların en ilgi çekici konularından biri olmasına rağmen, yemek kavramı üzerinde çeviri çalışmaları kapsamında beklendiği kadar çalışma yapılmamıştır. Kültürü temsil eden unsurlardan biri olarak yemek, dil vasıtasıyla yolculuk yapar ve yemeğin hedef kültür tarafından kabul edilmesinde ya da reddedilmesinde çevirinin büyük katkısı vardır. Bu çalışma, çeviri ekolojisinden ve çeviri ekolojisi ile yemek ekolojisi arasındaki ilişkiden yola çıkarak yemek unsurlarının küreselleşmesinde ya da yerel kalmasında çevirmenlerin çeviri süreçlerinde benimsedikleri stratejilerin etkisini göstermeyi amaçlamaktadır. Bunun için Türkiye’nin güneydoğusunun mutfak kültürünü temsil eden bir şehir olan Diyarbakır’da geçen ve en çok satan modern Türk eserlerden biri olan Piraye adlı romandaki yemek unsurlarının çevirisi incelenmiştir. Rastgele seçilen örneklerin analizinde, çevirmenin açıklama, dipnot, çıkarma ve ekleme gibi stratejileri kullanarak kendisini konumlandırma biçimi gözlemlenmiştir. Çalışma, genel olarak, çeviri ekolojisi çerçevesinde çevirmenin baskın rolünü, özellikle de mutfak kültürünün göç edici doğasını vurgulayarak yemek unsurlarının aktarımı sürecinde çevirmenin önemli katkılarını göstermektedir.
Çevirmenler için İletişimsel ve İşlevsel Yetkinliğin Önemi
(2020) Awtraqje, Najem; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Doğru çeviri yapabilmek için çevirmenlerin çeviri edincine sahip olmanın önemini bilmeleri gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, çeviri alanında iletişimsel ve edimsel edincin ve iletişimsel edincin dört alt kategorisi olan dilbilimsel, toplumdilbilimsel ve stratejik edincin ve söylem edincinin gerekliliğini vurgulamaktır. Ayrıca bu çalışma, bu edinçlere sahip olmanın çeviri sürecinde çevirmene ne şekilde yardımcı olduğunu ve çevirmenlerin bu yeterliliklerin eksikliği nedeniyle karşılaştıkları sorunları göstermeyi hedeflemektedir. Bunu yapabilmek için, İngilizce'den Arapça'ya yapılmış çeviri örnekleri toplanmıştır ve her bir örnek betimleyici bir yöntem kullanılarak incelenmiştir. Her örnek için iletişimsel ve edimsel edincin gözlemlenemediği bir çeviri ve bu edinçlere sahip olan bir çevirmen tarafından yapılmış olan bir çeviri sunulmuştur. İki farklı çeviriyi karşılaştıran bu çalışma, bu edinçlerin hedef kitlenin akıcı bir şekilde okuyabileceği ve kolaylıkla anlayabileceği doğru ve uygun çeviriyi ortaya çıkartmak için gerekli olduğunu ortaya çıkartmıştır. Anahtar Kelimeler: Çeviri edinci, İletişimsel edinç, Edimsel edinç
Charles Dickens'ın 'a Christmas Carol' Eserindeki Kültürel Öğelerin Türkçe Çevirisinin Karşılaştırmalı Analizi
(2022) Bildiricioğlu, Işıl; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Bir edebî eserde yer alan kültürel unsurlar, metnin çevirisinde dikkatle değerlendirilmesi gereken en önemli unsurlardandır. Bu maddelerin çevirisi çeşitli nedenlerle çevirmen için bir zorluk teşkil etmektedir. Bu çalışmada, çevirmenin kültürel öğeler için kullandığı çeviri yöntemlerini ve bu eserlerdeki kültürel öğelerin çevirisinde kullandığı strateji ve sınıflandırmaları ortaya koyarak kültürel öğelerin çeviri süreçlerini belirlemek amacıyla Charles Dickens tarafından yazılan A Christmas Carol ve Bordo Siyah Yayınevi tarafından yayınlanan çevirisi olan Bir Noel Şarkısı seçilmiştir. Bunun için Newmark'ın kültüre özgü öğeleri kategorize etmesi ve bu öğelerin çevirisi için sunduğu stratejiler benimsenmiştir. Çalışma sonucunda çevirmenin, kaynak metinde yer alan kültürel ifadelerin tercümesinde ortaya çıkabilecek sorunların aşılması ve erek kültür ve erek okuyucuda aynı etkinin yaratılması adına ortaya çıkabilecek sorunların üstesinden gelmek adına uyarlama, deyimsel çeviri stratejisi, birebir çeviri stratejisi ve iletişimsel çeviri stratejisi gibi kültürel eşdeğerlik stratejilerini kullandığı tespit edilmiştir.
Çocuk Edebiyatında Kültürü Çevirmek: Letters From Father Christmas’ın Türkçe Çevirisi Üzerine Bir Çalışma
(2020) Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Çeviri, dilbilimsel unsurların kaynak dilden hedef dile aktarımından ziyade, kültürel işaretlerin aktarımını içeren kültürlerarası bir eylem olarak kabul edilmektedir. Farklı kültürler arasında köprü görevini gören çevirmenlerin, uygun bilişsel, kültürel, biçemsel ve dilbilimsel eşdeğerliği bulmak gibi çok önemli ve zor bir görevi bulunmaktadır. Bu görev hedef kitle çocuklar olduğunda daha da zor hale gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, çocuk edebiyatı çevirisinde karşılaşılan sorunlar ve uygulanabilecek stratejiler doğrultusunda, Tolkien’in Letters From Father Christmas kitabındaki kültürel kelime ve ifadelerin Türkçe çevirisinin incelemesini yapmaktır. Lawrence Venuti’nin yerelleştirme ve yabancılaştırma kavramlarının ve Klingberg’in kültürel bağlam uyarlama kategorilerinin çerçevesinde, bu çalışma, çevirmenin stratejilerini ve kararlarını analiz etmektedir ve hedef kültüre aslında oldukça yabancı olan bir bağlamda, çevirmenin hedef okuyucu kitlesi, özellikle de çocuklar üzerinde kaynak metindeki etkiyi yaratıp yaratmadığı konusunda bir tartışma sunmaktadır.
Çoğuldizge Kuramı Işığında Türkiye'de Feminist Çeviri Teorisi ve Feminizm Arasındaki İlişki
(2022) Şenocak, Seda; Hastürkoğlu, Gökçen; Hastürkoğlu, Gökçen; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation; English Translation and Interpretation
Yalnızca kelimelerin değil kültürlerin ve ideolojilerin de taşınmasına yardım eden çeviri zamanla dilbilimden ayrılıp ayrı bir alan oluşturmuştur. Disiplinler arası oluşu, çevirinin birçok alt alana sahip olmasını sağlamıştır. Kültürel çalışmalara yönelinen döneme kadar çeviride orijinal metin ve yazar üstünlüğü hakimdi. Ancak kültürel dönüş ile çevirmenlerin kültür aktarımındaki rolü de ortaya çıkmıştır. İkincillik ve görünmezlik konusunu çevirmen kimliğinin yanısıra varoluşları itibariyle toplum tarafından benzer bir pozisyona konulan kadınlar da kendilerini görünür kılmayı ve ataerkilliği yıkmanın yolunu dilde bulmuştur. 'Dil ne kadar özgürleşirse kadınlar da o kadar özgür olabilir' bakış açısıyla dildeki ataerkilliği yıkmak isteyen kadınların çevirmen kimlikleri ile ortaya koydukları feminist çeviri büyük etkiler yaratmıştır. 1980'lerde dünyada ikinci dalga feminizmin yaşandığı bir dönemde Türkiye'de kadınlar da önceleri şiddete karşı ayaklanmış ve kurtuluşlarını yine kendilerinin sağlayabileceğini düşünerek bir örgütlenme başlatmışlardır. Dünyanın farklı yerlerinden kadınların da benzer sorunları yaşadıklarını gören kadınlar bu konutu bilgilenmek ve bilgilendirmek amacıyla araştırmaya başlamış ve kaynak olmadığını fark ettiklerinde de çeviriye başvurmuşlardır. Bu tez; çeviri ve dil ilişkisini de göz önünde bulundurarak Türkiye'de 1980'li yıllarda başlayan feminist çeviri çalışmaları ile feminist çeviri hareketi arasındaki ilişkiyi çoğuldizge kuramı ile incelemektedir.
Edebi tercüme: Saadawi'nin Bağdat'ta Frankenstein adlı eserinin tahlili
(2021) Alshawı, Dhyaa Abedal Wahed Nama; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Bu çalışma Jonathan Wright'in, Saadawi'ninBağdat'ta Frankenstein isimli romanında bağlı kaldığı stratejilerden biri olan kültürel-dil yaklaşımı üzerinde tahlil yapmaya odaklanmaktadır.Wright'in tercümesi, büyük oranda kaynak metnin sözlü mesajının iletimi üzerinde yoğunlaştığından,Newmark'ın tabiriyle doğada iletişimseldir.Bu çalışma,Wright'ın tercümesinin hedef okuyucusu ile ilgili olduğunu tartışmaktadır.Kültür bakımından incelenecek olursa, Wright'a göre kültürü aynı eşdeğerde ele alıp almamasına göre birçok strateji uygulamaktadır.Sonuç olarak,Saadawi'nin romanını tercüme etme sürecinde böyle stratejilerin etkisini gösterecektir.Wright'in çevirisi mümkün olduğunca kültürel eşitliği sağlamaktadır.Yine de,Arapça ve İngilizce dilleri birbirinden uzak iki kültüre ait olduğundan,kültürel kayıp çeviride, özellikle de edebi çalışmalarda kaçınılmaz hale gelecek gibi görünmektedir.Bu nedenle,bu çalışma kültürel belirteçleri iletmek için kullanılan, Wright'ın çeviri stratejilerini veya Saadawi'nin romanında yer alan kültüre özgü öğeleri analiz edecektir.Böylelikle,bu çalışma Wright'in çevirisindeki kaçınılmaz kültürel kayıpların miktarı ile ilgili bilgi verecektir.Bu kayıplar, çeviri stratejisi kullanıldıkça, değişkenlik gösteren değişim türüne göre sınıflandırılan Hanadi Al-Masri'nin kültürel kayıpları taksonomisi ile kategorize edilecektir.
Ekolojiye İlişkin Kültüre Özgü Öğelerin Aktarımı: Tarihsel ve Nicel Bir Yaklaşım
(2020) Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Bu çalışma, Betimleyici Çeviribilim çerçevesinde, John Steinbeck’in To A God Unknown eserindeki ekolojiye ilişkin kültüre özgü öğelerin çevirisinde kullanılan çeviri yöntemlerinin dağılımlarını nicel verilerle tarihsel olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Canlı çevre betimlerinin oldukça yoğun olduğu bu eserin çevirisinde de aynı ekolojik tutumun var olması beklenmektedir. Çalışmada, eserdeki bir bölümde kültüre özgü bir öğe olarak değerlendirilen ekolojiye ilişkin sözcükler, 1955, 1985 ve 2019 yılında yapılmış olan üç çeviride, anlam kategorilerine ayrılarak karşılaştırılmıştır. Ekolojiye ilişkin unsurlar flora, fauna, yer adları, doğal oluşum, hava ve iklim koşulları ve doğal afet kategorileri altında incelenmiştir. Çalışmanın bulguları, üç ayrı dönemin çevirisinde en fazla sözcüğü sözcüğüne çeviri yönteminin kullanıldığını ve bunu sırasıyla yerlileştirme ve yabancılaştırma yöntemlerinin takip ettiğini göstermiştir. Sonuçlar, çevirmenlerin, özellikle 2019’daki çeviriyi yapan çevirmenin, kaynak kültürdeki ekolojik unsurların çeşitliliğinin ve özelliklerinin bilincinde olduğunu ve bu unsurları hedef kültüre ekolojik duyarlılıkla aktarma çabasında olduklarını ortaya koymuştur.
Citation - WoS: 6
Citation - Scopus: 6
Incorporation of Conceptual Metaphor Theory in Translation Pedagogy: a Case Study on Translating Simile-Based Idioms
(Routledge Journals, Taylor & Francis Ltd, 2018) Hasturkoglu, Gokcen; English Translation and Interpretation
Acknowledging the necessity of achieving cognitive equivalence in the target culture in translation, this study attempts to demonstrate the efficacy of the incorporation of Conceptual Metaphor Theory (CMT) into the curriculum of translation classrooms for translating metaphorical language more accurately. With this aim, a case study was designed after the collection of 10 simile-based idioms constructed with white and black colours from English metaphor and idiom dictionaries. Among the 10, five idioms were with similar mapping conditions (SMC) and the other five were with different mapping conditions (DMC) with Turkish. Eighty students studying at the Department of Translation and Interpretation, Atlm University, were divided into two groups, experimental and control, and were assigned a translation task requiring them to translate 10 simile-based idioms from English to Turkish. Then, the experimental group received training on CMT and practised applying this theory for translation purposes. After the training, both groups were given a post-test and, later, the translations in the pre- and post-test were compared statistically in terms of their accuracy. The results revealed that CMT had a significant effect on achieving cognitive equivalence, especially while translating simile-based idioms with DMC, proving that CMT should become an inseparable part of translation courses.
İngilizce TV reklamlarının Türkçe çevirisinin house çeviri kalitesi değerlendirme modeline göre incelenmesi
(2023) İblikci, Eylem Öztekin; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation; Department of Basic English (Prep School)
Bu çalışmanın amacı, İngilizce'den Türkçe'ye çevrilmiş televizyon reklam metinlerin çeviri kalitesinin Juliane House'un 1997 yılına ait çeviri kalitesi değerlendirme modelini kullanılarak değerlendirmektir. Çalışmada rasgele yöntemle belirlenen toplam 5 adet reklamın İngilizce kaynak metni ve Türkçe çevrileri incelenmiştir. Çalışmada kullanılan reklam metinlerine Google'a ait çevrimiçi video paylaşım platformu Youtube üzerinde yapılan arama vasıtasıyla ulaşılmıştır. Değerlendirme yapılırken ilk önce kaynak metin ve çeviri metinlerin video dosyaları araştırmacı tarafından kelimesi kelimesine bir metin belgesine dönüştürülmüştür. Daha sonra kaynak metin ve çevirisi analiz edilmiş, metinler Alan, Söylem Biçemi, Mod ve Metin Türü başlıkları altında incelenmiştir. Bu incelemeden sonra kaynak metnin profili ve metin işlevi çıkartılmış, çevirmenlerin yaptıkları hatalar belirlenerek çevirinin kapalı veya açık olup olmadığı tespit edilmiş ve son olarak çeviri kalitesi yorumlanmıştır. Juliane House, çeviri kalitesi değerlendirme modelinde, reklam çevirilerinin hedef kitlenin kültürel farklılıkları göz önüde bulundurularak kapalı çeviri yöntemiyle yapılması gerektiğini öne sürmektedir. Yapılan çalışmada da çevirmenlerin reklam metinlerini çevirirken gerektiği yerlerde kültürel filtre uyguladıkları ve metinleri hedef kitlenin dilsel gerekliklerini göz önünde bulundurdukları gözlemlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Açık-Kapalı Çeviri, Çeviri Hataları; Çeviri Kalitesi Değerlendirmesi, Çeviride Kültürel Filtreleme, Televizyon Reklamları
Jack Kerouac'ın Yolda Adlı Eserinin Türkçe Çevirilerinde Sansür Üzerine Betimsel ve Karşılaştırmalı Çalışma
(2020) Gökayaz, Başak Pırıl; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Bu tezin amacı, Jack Kerouac'ın Yolda (1951) adlı eserinin Türkçe çevirilerinde sansürlü bölümleri ortaya çıkarmaktır. Bu tezde, normlar, değerler, ideolojiler ve güç ilişkileri gibi sosyokültürel yapıların yanı sıra yayımcılar, çevirmenler, editörler ve hedef okuyucu kitlesi gibi aktörleri göz önünde bulundurarak Betimleyici-Açıklayıcı Çeviri Çalışmalarından, Toury'nin Norm Teorisi'nden ve Andre Lefevere'in 'Yeniden Yazma' teorisinden yararlanılmıştır. Bu tezin vaka çalışması olarak Jack Kerouac'ın Yolda eseri seçilmiştir çünkü eser hem Amerika'da hem Türkiye'de hedef okuyuculara uygun hale getirmek için sansürlenmiştir. Yolda'nın orijinalinden ve iki farklı Türkçe çevirisinden rasgele seçilen elli örnek analiz edilmiştir. Kelimelerin, cümlelerin ve paragrafların sansür analizi, çıkarma, ekleme, silme ve yeniden yazma olmak üzere dört kategori altında yapılmıştır. Sonuçlar, 1993 yılında çevrilen eserin 2019 çevirisine oranla çok daha fazla sansürlendiğini gösteriyor. Yolda eserinde, incelenen bölümlerde sansür stratejisi olarak silmenin diğer üç stratejiye oranla çok daha fazla uygulandığı ortaya çıkıyor. Çeviri sürecinde aktörlerin bakış açılarının ve normlar, değerler ve ideolojiler gibi sosyokültürel yapıların hem kaynak hem de hedef dilde yapılan sansürlerde büyük etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çeviri Stratejileri, Sansür, Jack Kerouac, Yolda, Amerikan Edebiyatı
Medya Haberlerinde Bulunan İdeolojiler ve Güç İlişkileri Üzerinde Eleştirel Söylem Çözümlemesinin Uygulanması ve Haberlerin Çevirisi
(2023) Demirel, Çağdaş; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation; Department of Basic English (Prep School)
İletişim ve medya, hem kaynak hem de erek metinlerde ideolojilerin ve güç ilişkilerinin aktarılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Metinlerdeki ideolojilerin ve güç ilişkilerinin çözümlenmesi, çevirmenler ve okuyucular için anlama ve çeviri sürecinde bir problem teşkil etmektedir. Bu çalışmada, kaynak metinlerdeki ideolojiler ve güç ilişkilerinin erek metne tercümesi eleştirel bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Bunun için İngilizce ve Türkçe olarak yayınlanmış 6 kaynak 6 erek metin olmak üzere toplamda 12 medya haberi analiz edilmek üzere seçilmiştir. Derlenilen haberlerin analizinde van Dijk tarafından geliştirilmiş olan Eleştirel Söylem Çözümlemesi'ndeki yapı modeli kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, ideolojileri ve güç ilişkilerini ideolojik konumlanmalarına ve temsillerine uygun olarak aktarmak ve yansıtmak için gazetecilerin ve çevirmenlerin sözcük ve gramer yapıları seçimi, bilgilerin yer değiştirmesi, çıkarma ve eklemeler gibi birtakım teknikler ve ideolojik yaklaşımlar kullandıkları gözlemlendiğinden dolayı dilin manipülatif bir araç olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Citation - Scopus: 1
Mütercim Tercümanlik Eğitiminde Durumlu Öğrenme: Model Birleşmiş Milletler
(Selcuk University, 2019) Hastürkoğlu, Gökçen; Hastürkoğlu, Gökçen; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation; English Translation and Interpretation
Mütercim tercümanlık eğitiminde kuram ve uygulamanın bütünleşmesinin gerekliliği eğitimciler tarafından her zaman vurgulanmıştır. Durumlu öğrenme aktiviteleri öğrencilerin kuramı uygulamayla bütünleştirdiği ortamlar olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, bir durumlu öğrenme ortamı olan Model Birleşmiş Milletler simülasyonunun mütercim tercümanlık lisans eğitiminde faydalı bir şekilde uygulanabildiğini ve bu simülasyonların özellikle üstbilişsel düzeyde öğrencilerin derin öğrenmeyi başarmasına katkıda bulunduğunu göstermektir. Veriler 2015-2016, 2016-2017 ve 2017-2018 bahar döneminde öğrencilerin eğitmen, ders ve kendi performanslarına ilişkin değerlendirme ve yorumlarda bulundukları öğrenme çıktıları anketleri ve öğrenci bilgi sistemi yoluyla doldurulan formlardan toplanmıştır. Veriler, her bahar döneminde tartışılmış olan konulara ve konuların terminolojilerine ilişkin iki kısa sınavın sonuçlarıyla güçlendirilmiştir. Sonuçlar, öğrencilerin Model Birleşmiş Milletler simülasyonlarına aktif bir şekilde katılımlarının meta-bilişsel gelişimlerine ve mesleki kariyerleri için gerekli olan bilgi ve becerileri edinmelerine büyük katkı sağladığını göstermektedir.
MÜTERCİM TERCÜMANLIK EĞİTİMİNDE MODEL BİRLEŞMİŞ MİLLETLER UYGULAMASI
(Bilim ve Teknoloji, 2014) Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Küreselleşen dünyada uluslararası ekonomik, politik, kültürel ve sosyal ilişkiler ivme kazanmış; dolayısıyla farklı dilleri konuşan milletler arasında bu tür ilişkilerin sorunsuz bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli olan iletişimi sağlama görevi üstlenen çevirmenlere duyulan ihtiyaç artmıştır. Bunun neticesinde mütercim tercümanlık mesleği, 21. yüzyılın meslekleri arasında önemli bir yer edinmiştir. Ülkemizde üniversitelerin Mütercim Tercümanlık bölümlerinde sunulan eğitim hem kuramsal hem de uygulamalı olup isminden de anlaşılacağı üzere öğrencilerin bir taraftan sözlü çeviri becerilerinin gelişimine yardımcı olacak Not Alma Teknikleri, Yazılı Metinden Sözlü Çeviri, Ardıl Çeviri ve Simultane Çeviri gibi dersleri içerirken, diğer taraftan da öğrencilerin yazılı çeviri becerilerinin geliştirilmesine yönelik Sosyal Bilimler Metinleri Çevirisi, Teknik Metinler Çevirisi, Ekonomi ve Ticaret Metinleri Çevirisi, Avrupa Birliği Metinleri Çevirisi, Edebi Çeviri, Tıp Metinleri Çevirisi, İletişim ve Medya Çevirisi gibi alanları kapsamaktadır. Eğitim süresince öğrencilerin almaları gereken derslerin çeşitliliği, çevirmenlerin diğer meslekleri icra edenlere kıyasla çok daha geniş ve farklı alanlarda bilgi sahibi olmaları gerektiğinin bir kanıtıdır.
Reklam Çevirisinin Kültürlerarası İncelemesi
(2021) Şehitoğlu, Lokman; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Gelişen teknoloji, dünyanın farklı yerlerindeki toplumlar arasındaki ilişkiyi ve bağlantıyı artırmıştır. Bu durum, kültürel ve dilsel farklılıkları hesaba katarak kültürlerarası reklam çevirisi analizi ihtiyacını yaratmıştır. Her toplumun kendine özgü farklı değer yargıları, algıları ve iletişim şekilleri vardır. Bunlara ek olarak, iki dil arasındaki farklılıklar da çeviri sürecine dahil olmakta ve çevirmenlere zorluk oluşturmaktadır. Kaynak kültürde oluşturulan herhangi bir reklamda ifade edilmek istenen, bu farklılıklar nedeniyle başka bir kültüre gerektiği gibi yansıtılmayabilir. İfade edilmek istenen, cümlelerin arkasına gizlidir ve söylendiği bağlamda incelendiğinde anlaşılabilir, bu nedenle cümleleri işlevselci yaklaşım açısından incelemek büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, İngilizce'den Türkçe'ye yapılan reklam çevirilerinde yaygın olarak benimsenen metot ve yaklaşımları ortaya çıkarmaktır. Bu çalışma ayrıca uluslararası reklam çevirisinde yer alan kültürel ve dilsel öğeleri ve de çevirmenlerin sıkılıkla başvurduğu strateji ve metotları, çeviri sürecinde çevirmenleri kullanmaya yönelten etkenleri göz önünde tutarak, Veronica Smith, Christine Klein-Braley and Anna F. Guerra'nın çeviri metotları çerçevesinde araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada reklamların dört ana öğesi olan (marka/ ürün isimleri, sloganlar, reklam metinleri ve mesajlar/görseller) ve bunların Türkçe'de ifade edilme şekilleri küreselleşme ve yerelleşme yaklaşımları dikkate alınarak incelenmiştir. Tüm bu özellikler merkeze alınarak, bu çalışmada İngilizce'den Türkçe'ye olan kültürler arası reklam çevirisi için genel bir çerçeve çizilmeye çalışılmıştır.
Sağlık Bakanlığı Metinlerinde Terminoloji Çevirisine Yönelik Betimsel Bir Çalışma
(2021) Akkaya, Zeynep Sema Erduran; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Yeni Dünya düzeni, çok dillilik, küreselleşme ve teknolojik gelişmeler kurumları derinden etkilemektedir. Sürekli gelişim ve değişim ile karşı karşıya kalan kurumların yaşanan bu değişim ve gelişime aynı doğrultuda uyum göstereme çabası kendilerini doğru ifade edebilmeleri açısından oldukça önemlidir. Yaşanan bu gelişmeler sonucunda kurumların daha fazla kurumsallaşma eğiliminde olduğu ve kurumların kendilerini özgü kurumsal dil yapısı ve kurumsal çeviri stratejileri oluşturmaya başladığı gözlemlenmektedir. Kurumsal dil yapısı içerisinde kurumun kendine özgü terminoloji çalışmalarını oluşturması ise kurumsallaşmaya katkı sağlayan etmenlerin başında yer almaktadır. Kurumsal terminolojinin yaratılması paydaşlar tarafından kurumun kendini ifade etmesinde ortak bir dil yaratılmasını sağlamaktadır. Kurumsal dil çalışmalarının yeni yeni yaygınlık kazanmaya başladığı bu dönemde kurum tarafından oluşturulan terminoloji çalışmaları kurumun kendini bütün paydaşlarına doğru ifade edebilmesini, kurumsal dil yapısında standartlaşmış ve tutarlılık sağlanmış bir ortam yaratmaktadır. Bu tez çalışmasında, genel olarak ödünçleme ve birebir çeviri yönteminin kullanıldığı ve standartlaşmamış terimlerin var olduğu Sağlık Bakanlığı Stratejik Planı metinlerinde terim çevirilerinde kullanılan yöntemleri analiz ederek doğru ve standartlaşmış terminoloji ihtiyacına ilişkin farkındalık yaratmayı hedeflenmektedir. Vinay ve Darbelnet`in çeviri kuramları doğrultusunda terimler incelenmiştir. Bu amaçla Stratejik Plan içerisindeki terimler hem kaynak metininde hem de hedef metinde detaylı olarak araştırılmış, tespit edilen terimler İngilizce karşılıklarıyla kaydedilmiştir. İncelenen terimlerin hedef dildeki karşılıkları sözlüksel ve söz dizimsel düzeyde analiz edilmiştir. Son olarak Sağlık Bakanlığı kurumsal dil yapısı içerisinde terimlerin standart bir şekilde kullanılması için kapsamlı bir terimler sözcüğü ihtiyacı olduğunu, gelecekte çeviri ve terminoloji çalışmalarına ışık tutması amacıyla terimler sözlüğünün oluşturulmasının kurumsal çeviri açısından önemli bir fonksiyon oluşturacağı vurgulanmıştır.
Sığırcı, İlhami. (2022). Çeviri Felsefesi. Nobel. 178 S. Isbn: 978-625-427-116-8
(2023) Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Felsefe ve çeviri hareketleri insanlığın gelişiminde, ilerlemesinde ve aydınlanmasında yaşamsal bir işlev üstlenir. Batı dünyasının yüzyıllar önce tanıştığı ve birçok önemli isim yetiştirdiği felsefe alanıyla Osmanlı ancak Tanzimat döneminde yine Batı’nın ünlü filozoflarının yapıtlarının çevirisi yoluyla tanışmıştır ve Türkiye’de felsefeye olan ilginin her zaman diğer disiplinlerle karşılaştırıldığında az olduğunu söylemek yanlış değildir. Hele de söz konusu çok disiplinli bir alan olan çeviribilim olduğunda, bu alanın felsefe ile ilişkisini irdeleyen Türkçe olarak üretilmiş araştırmaların çok kısıtlı olduğunu belirtmek yerinde olacaktır. Çeviribilim çalışmaları kapsamında çok önemli bir yeri olan bu konu, alanda çok uzun yıllardır dersler veren ve yayınlar üreten Prof. Dr. İlhami Sığırcı tarafından kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır ve 2022 yılında Nobel yayınları tarafından Çeviri Felsefesi başlığıyla okuyucusuyla buluşmuştur. Yapıt Türkçe’de alanda üretilmiş ilk eserdir. Türkiye’de alandaki boşluğu dolduracak ve ileride konuya ilişkin yapılacak çalışmalara ışık tutacak niteliktedir.
Suriye'de Lisans Düzeyinde Simultane Çevirinin Gereklilikleri
(2020) Najı, Qutaıba; Hastürkoğlu, Gökçen; English Translation and Interpretation
Simultane çeviri çok dilli uluslararası ortamlarda iletişimi sağlayan bir köprü olarak kabul edilmektedir. Suriye içinde ve Suriye hakkında gerçekleşen bu uluslararası ortamların sayısının artması çok sayıda simultane çevirmen ihtiyacı doğurmuştur. Suriye'de asıl ihtiyaç duyulan nitelikli simultane çevirmen ve nitelikli simultane çeviri eğitimidir. Ancak Suriye'deki üniversitelerde bu eğitim verilmemektedir. Bu nedenle simultane çeviri programlarının hazırlanması için gerekliliklerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu tezin amacı, Idleb Üniversitesi İngilizce Bölümü'nde simultane çeviri dersi için kur tanımı önerileri sunmaktır. Bu amaçla, İngilizce Bölümü'ndeki 50 akademisyen ile açık uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmamış görüşme gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, simultane çeviri dersinin iki dönem sürmesi, ilk dönemin kuramsal altyapı sunulan bir giriş niteliğine sahip olması, ikinci dönemin ise ileri düzeyde simultane çeviri eğitiminin verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Değerlendirmelerin ödevler ve sınavlarla yapılabileceği öne sürülmüştür. Çeviri dilleri olarak Arapça ve İngilizce seçilmiştir. Son olarak, ders içeriğinde psikoloji, iletişim becerileri, profesyonel ve etik davranışlar gibi çeşitli konuların ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Anahtar Kelimeler: Sözlü çeviri, simultane çeviri, simultane çevirmen, iletişimsel edinç, simultane çeviri eğitimi
Citation - Scopus: 0
Translating Culture in Children's Literature: a Case Study on the Turkish Translation of Letters From Father Christmas;
(Selcuk University, 2020) Hastürkoğlu,G.; English Translation and Interpretation
Translation has been considered as a cross-cultural act comprising the transference of the cultural signs, rather than only finding the equivalence of linguistic patterns in the target text. As bridge-builders between different cultures, translators assume a very significant role in order to achieve the most appropriate cognitive, cultural, stylistic, and linguistic equivalence in the target system. This role becomes more challenging and problematic when the target audience are children. By emphasizing the difficulties in translating children's literature and the required strategies, the present study examines the Turkish translation of culturally-bound words and expressions in Tolkien's Letters From Father Christmas. Within the framework of Lawrence Venuti's concepts of domestication and foreignization, and Klingberg's scheme of cultural context adaptation categories, this study analysed the translator's strategies and decisions and discussed whether the translator successfully conveys the same impression in the target audience in a context which is foreign to the Turkish culture and children in particular. © 2020 JLLS and the Authors - Published by JLLS.