Araştırma Çıktıları / Research Outputs

Permanent URI for this communityhttps://ada.atilim.edu.tr/handle/123456789/6

Browse

Now showing 1 - 14 of 14

Bilgi ve iletişim teknolojileri ile ters tedarik zinciri yönetimi geliştirilmesi
(2015) Germiyanoğlu, Sercan Noyan; Koyuncu, Murat; Information Systems Engineering
A SCM system having RSCM capabilities is modeled giving special focus on the usage of ICT. Three different RSCM processes (Customer Return, Out-of-product Return and Repair and Non-Repair Situation Return) are modeled separately using sequence diagram of UML and ICT usage is analyzed in each one to improve the process. These modeled processes are compared with the RSCM model of a company to determine its applicability in real life. The aim of the study is to show how the RSCM processes can be improved by efficient usage of ICT. Companies that can achieve this can gain competitive advantages over their competitors. This study is important to alleviate the lack of studies in this field and may help to companies having intension to improve their RSCM.
Ciddi oyunların ve simulasyon ortamlarının cerrahi eğitim süreçlerine olan etkisini anlamak
(2015) Güney, Sinem; Çağıltay, Nergiz Ercil; Software Engineering
Ciddi oyunlar ve simülasyonlar günümüzde eğitim, öğretim, sağlık, askeri alanların yanı sıra ticari sistemler alanlarında da çeşitli yararlar sağlamaktadır. Ancak, bu ortamlar arasındaki sınır alanyazında çok da net değildir. Bu bilgi, öğrencilerin davranışları ve beklentilerindeki farklılıklara göre daha uygun eğitim sistemleri tasarlamak için önemlidir. Bu çalışmanın temel hipotezi öğrencilerin deneyim ve bilgi seviyelerine ve bireysel farklılıklarına bağlı olarak simülasyon ya da oyuna dayalı öğretim ortamlarında davranışlarında farklılıkların olacağıdır. Oyunlaştırma yaklaşımı uygulanarak bu simülasyon ortamının başka bir versiyonu geliştirilmiştir. Daha sonra, oyunlaştırmanın eğitim programının başlangıç seviyesindekiler üzerindeki oyunlaştırmanın etkilerini daha iyi anlamak için böylesi bir deneysel çalışma yapılmıştır.
Durağan resimlerdeki insanları saymak için bir sistem önerisi
(2017) Zubaıdı, Waleed Al; Koyuncu, Murat; Information Systems Engineering
Resimler üzerindeki insanların sayılması, bilgisayar görüntü işleme alanında zorlu bir görevdir. Bu tez, insanların sayısını resimlerde doğru şekilde tahmin etmeyi hedeflemektedir. Amacımız, farklı yaklaşımların bir arada olmasına dayanan, resimlerde farklı görüntülere sahip insanları belirlemek için başarılı bir sayma algoritması ortaya çıkarmaktır. Önerilen insan sayma metodu üç farklı yaklaşımı temel almıştır. Bu yaklaşımlar, ön yüz tanımlama, tüm insan vücudu tanımlama, insan kafasını tanımlamadır. Bu tezin ana katkısı, değişik resimlerde insan sayabilmek için farklı yaklaşımların bir arada kullanılmasıdır. Yüz tanıma amacıyla Viola-Jones algoritmasını kullanarak, insan vücudu tanımlamada HOG betimleyicileri ve SVM tanımlayıcısı, yoğun görüntülerle kafa tanımlamada morfolojik görüntü işleme ve Hough dönüşümü kullanılmıştır. Sisteme verilen herhangi bir resim üç tanımlayıcı tarafından paralel olarak işleme alınır ve tanımlanan insanlar sayılır. Daha sonra, bu işlemlerden elde edilen sonuçlar nihai bir karar ile birleştirilir. Önerilen metot OpenCV görüntü işleme kütüphanesi yardımıyla C dili ile gerçekleştirilmiştir. Önerilen metot test edilmiş ve diğer yaklaşımlarla karşılaştırılmıştır. Test sonuçları, veri setinin çeşitli resim kategorilerini içerdiğinde, önerilen metodun diğerlerine göre daha başarılı sonuçlara ulaştığını göstermektedir.
IOT uygulama katmanı protokollerinin performans değerlendirmesi
(2020) Bawı, Saja Ahmed Alı Emam Alı; Koyuncu, Murat; Information Systems Engineering
Nesnelerin İnterneti (IoT), bilgi dünyasındaki en yeni teknolojilerden birisidir ve her cihaz artık İnternet üzerinden başkalarıyla iletişim kurmak için akıllı bir cihaz olarak yapılandırılabilir. Bununla birlikte, bu cihazlar genellikle ya düşük bant genişliği ya da güvenilmez ve kesintili kablosuz iletişim protokolleri aracılığıyla bağlanır. IoT, makineler, bireyler ve ikisi arasındaki iletişimi aynı şekilde destekler. IoT uygulamaları yaygınlaştıkça, bu cihazlar arasındaki iletişimi desteklemek için birçok protokol uygulamaya konmuştur. Bu protokoller, uygulama katmanı, ağ katmanı, veri bağlantısı ve fiziksel katmanda çeşitli standartları ortaya koymaktadır. Bundan böyle, IoT dünyasında ilgi çekici bir soru, hangi uygulama katmanı protokolünün hangi amaca daha uygun olduğudur. Bu açıklamalar çerçevesinde, mevcut tezin amacı, özellikleri, mimarisi ve iletim yapısı açısından uygulama katmanı IoT protokollerini inceleyerek performanslarını karşılaştırmak ve kullanıcı uygulama gereksinimlerine bağlı olarak farklı IoT uygulamaları için uygun olanları belirleme konusuna ışık tutmaktır. Karşılaştırma teorik olarak protokollerin özelliklerini teorik düzeyde analiz ederek ve pratik düzeyde bir dizi çalışmaya hazır IoT modülü sağlayan simülasyon platformu IoTIFY kullanılarak yapılmıştır. Simülasyon sonuçlarında kullanılan parametreler bağlantı süresi, mesaj üretme gecikmesi ve paket gönderme gecikmesidir.
Kayıp verilerin tamamlanması için bir hibrit model
(2019) Al-brge, Basma; Koyuncu, Murat; Information Systems Engineering
Eksik veriler neredeyse tüm ciddi istatistiksel analizlerde ortaya çıkmaktadır. İstatistiksel analizler, eksik verileri işlemek için, rastgele değerlendirme yaklaşımı gibi genellikle makul sonuçlar verebilecek bazı basit yaklaşımlar da dahil olmak üzere çeşitli yöntemlere sahiptir. Eksik veri değerlendirme süreci, doğru tamamlamalar yapabilmek için modellenmelidir. Veri setlerini ampirik uygulamalarda kullanmak bazı görevleri gerçekleştirmek için çok yaygındır, ancak veri setlerindeki eksik değerler veri setlerinden çıkarılmalı ya da veri madenciliğinin ön işleme aşamasında tahmin edilmelidir. Bu tezde, veri algılamasını iyileştirmek ve orijinal eksik değerlerle yüksek korelasyonlu veri üretmek için K-En Yakın Komşu (KNN) ile Tekil Değer Ayrıştırma (SVD) algoritmasını birleştiren bir karma yaklaşım kullanılmaktadır. Önerilen hibrit yöntemin test sonuçları, farklı kayıp değerlerin oranı için çeşitli alternatif yöntemlerin sonuçlarıyla karşılaştırılmış ve önerilen yöntemin performansı diğerlerinden daha iyi çıkmıştır. Ayrıca sonuçlar, önerilen modelin performansı hakkında bir fikir vermesi amacıyla literatürdeki raporlanan diğer sonuçlarla da karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Hibrit yaklaşım, Kayıp değerler, K-en yakın komşu, Tekil Değer Ayrışımı.
Lıbya e-devlet web sitelerinin W3C erişilebilirlik standartlarına uygunluğunun incelenmesi
(2018) Alghoul, Haıfa Alhadı Alı; Koyuncu, Murat; Information Systems Engineering
Günümüz insanları internetsiz hayat sürdüremeyecek bir noktaya gelmiştir. İnternet, haber, e-posta, alışveriş ve eğlence gibi birçok şeye her an ve her yerde erişmemizi sağlamaktadır. Dünyadaki hükümetler, bilgi ve hizmetleri vatandaşlara, işyerlerine ve diğer devlet sektörlerine ulaştırmak için İnternet'i bir kanal olarak kabul etmişlerdir. Hükümet web siteleri, hükümet ile vatandaşlar arasında bir arayüz olarak çalışır. E-devlet uygulamaları, devletin sağladığı bilgi ve hizmetlere özürlerinden bağımsız olarak mümkün olduğunca çok sayıda vatandaşın çevrimiçi erişebilir hale gelmesi için Web teknolojisini kullanmaktadır. Erişilebilirlik, yüksek kalitede Web siteleri ve Web araçları oluşturmak isteyen ve tüm vatandaşlarına bu hizmeti sunmak isteyen hükümetler için vazgeçilmezdir. Bu tez, yüksek kaliteli Web siteleri geliştirmek için World Wide Web Konsorsiyumu (W3C) kriterlerinden biri olan erişilebilirlik açısından Libya'daki mevcut hükümet Web sitelerinin durumunu araştırmaktadır. E-Devlet Web sitelerinin W3C tarafından geliştirilen tavsiyelere uygun olup olmadığını ortaya çıkarmaya çalışmaktadır. Bu çalışmada, araştırma için birkaç çevrimiçi Web tanı aracı kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına dayanarak çeşitli öneriler sunulmaktadır.
Nesnelerin internetinde güvenlik konuları: Gereksinimler, saldırılar ve karşı önlemler
(2021) Bınglaw, Ftayem; Koyuncu, Murat; Information Systems Engineering
Nesnelerin İnterneti (IoT), yalnızca insanları değil aynı zamanda nesneleri de birbirine bağladığı için geleneksel İnternet'in bir gelişmesidir. IoT, insanların hayatlarını kolaylaştırmak için minimum insan müdahalesiyle birlikte konuşmalarını sağlayarak bu nesnelerin görmesine, dinlemesine ve harekete geçmesine yardımcı olur. Uygulamalarının çoğunda kişisel bilgi alışverişini içeren IoT sistemlerinin doğası gereği, tüketicinin güvenini sarsacak saldırıların ve güvenlik tehditlerinin hedefi olacaktır. Bu nedenle, diğer hususların yanı sıra bu tehditlere karşı IoT ortamında gizlilik ve mahremiyetin mevcudiyetini garanti eden savunmalar gerekmektedir. Bu tezde, IoT'nin güvenli bir ortam olarak ele alınabilmesi için garanti edilmesi gereken en önemli güvenlik gereksinimlerini açıklarken, IoT uygulamalarında güvenliğin önemini tartıştık. Ek olarak, IoT katmanlarını Algılama, Ağ ve Uygulama katmanı bazında hedefleyen en yaygın saldırıları ele aldık. Ayrıca, bu saldırılara karşı bazı önlemlerden bahsedilmiştir. Son olarak, maruz kalabileceği saldırı türlerini belirlemek için örnek olarak akıllı ev uygulamasından bahsettik ve akıllı evi daha güvenli hale getirmek için paydaşların yararlanabileceği bazı öneriler ve tavsiyeler sunduk. Çalışma sonucunda, güvenliğin, bu önemli teknolojiyi benimseme yolunda duran en önemli zorluklardan biri olduğu sonucuna vardık.
Pratik model tabanlı yazılım testi
(2015) Çoşkun, Rengin; Mıshra, Deeptı; Computer Engineering
Bu tezde, model tabanlı test için, hem otomatik hem de manuel test kullanarak yeni bir yaklaşım üretilir. Amaç, başarılı test durumları bulmaktır. Bu tezde, birçok farklı araştırma makalesiyle çalışıldı ve bir model olarak bu araştırma makalelerinin sıralı diyagram örnekleri kullanıldı. Manuel test için iki yeni algoritma yazıldı. Test yollarını bulmak için, derinlik öncelikli arama yol algoritması kullanılarak yeni bir ağaç tekniği tasarlandı. Otomatik testte, test yollarını otomatik olarak bulmak için, yeni bir java birim test (junit) kodu yazıldı. Hem otomatik, hem de manuel test için, aynı işlem kullanıldı ve ayrıca aynı sıralı diyagram örnekleri ile bu iki metod test edildi. Fakat, aynı sonuçların saptanması ve otomatik testteki hatalardan dolayı, etkili sonuçlar elde edilemedi. Dolayısıyla, farklı metodlar kullanılarak, otomatik test kodu (java birim test) geliştirildi. Aynı örnekler kullanılarak, manuel, gelişmiş otomatik test metodu ve araştırma makalelerindeki metodlar karşılaştırıldı. Sonuçta, araştırma makaleleri ve manuel test metodlarına göre, geliştirilmiş otomatik test metodundan daha başarılı test yolları ve test durumları elde edildi.
Serebral palsi̇ tedavi̇si̇ i̇çi̇n evde kurulacak düşük mali̇yetli̇ destek ortamı
(2014) Dalgıç, Ceylan; Çağıltay, Nergiz; Software Engineering
Serebral palsili çocukların tedavisi için yürütülen fizyoterapi, çocuğun tedavinin gerekliliğini idrak edememesi ve tekrar eden terapi seanslarından sıkılması sonucunda egzersizleri yapmakta isteksiz olması, seansların hastanede vakit ayırmayı gerektirmesi, daha etkin bir tedavi için evde egzersiz yapmayı gerektirmesi, maliyetli olması, fizyoterapistin sürekli takibini gerektirmesi gibi sebeplerle hasta, aile ve fizyoterapist için zorluklar taşıyan bir süreçtir. Literatürde egzersizleri bilgisayar ortamında oyunlaştırarak serebral palsili çocukların motivasyonunu artırmaya yönelik, fizyoterapiyi destekleyici sistemler üzerine çok sayıda çalışma yer almaktadır. Buna karşın, gelişmiş ülkelerin birçoğuna kıyasla yüksek oranda serebral palsili çocuk doğumu gerçekleşen Türkiye'de bu sistemlerin kullanımı limitlidir. Dahası, bunların birçoğu hastane kullanımı için geliştirilen ve fakir aileler için yüksek gelebilecek maliyetlerle satın alınabilen sistemlerdir. Bu çalışmada, hemiparetik serebral palsili çocukların ebeveylerinin ısrarını gerektirmeden evde eğlenerek üst ekstremite egzersizi yapmalarını sağlayacak, sanal gerçeklik teknolojisine dayalı, düşük maliyetli bir sistem önerilmekte olup; bu sistem üzerinden yola çıkarak, oluşturulabilecek benzer sistemlerin fizibilitesi ve etkinliği üzerinde tartışılmaktadır.
Türk sosyal medyası için duygu analizi: Twitter üzerinden bir durum çalışması
(2016) Yurtalan, Gökhan; Koyuncu, Murat; Turhan, Çiğdem; Information Systems Engineering
Duygu Analizi bir yazarın ya da konuşmacının karşısındaki kişiye vermek istediği duyguyu pozitif, negatif ya da nötr cinsinden çözümlemeye çalışır. Çözümlenmeye çalışılan duygu, yazarın ya da konuşmacının yazılı metnini otomatik olarak sınıflandırdıktan sonra oluşur. İnternet ile birlikte sosyal medya sitelerinin aktif bir şekilde kullanılması sonucu, kişiler bir markaya, bir kişiye, bir siyasi partiye, bir ülkeye vb. karşı olan düşüncelerini kolayca ifade edebiliyor duruma gelmiştir. Böylece, yazarlar, sanatçılar, ürün sahipleri, parti yöneticileri sosyal medyada kendileri yada ürünleri hakkında neler konuşuluyor kolayca öğrenebilme fırsatı yakalamışlardır. Dolayısıyla, bu kadar aktif kullanılan ve günlük büyük miktarda veri oluşan bir platformda verilerin elle işlenmesi imkânsıza yakın bir hale gelmiştir ve duygu sınıflandırmasının önemi artmıştır. Son yıllarda İngilizce üzerinde yapılmış birçok başarılı çalışma vardır. Bu çalışmalarda, İngilizcenin gramer yapısına göre çıkarılmış duygu kutbunu belirleyen birçok kelime ve söz dizimi mevcuttur. Aynı şekilde, bu çalışmaların performansını test etmek için veri kümeleri de mevcuttur. Ancak, yapmış olduğumuz araştırma Türkçe üzerine yapılan çalışmaların İngilizce üzerine yapılan çalışmalara göre düşük bir performansa sahip olduğunu göstermektedir. Bunun sebebi Türkçe'den İngilizce'ye çevirilen veri kümeleri ve Türkçe gramer yapısının göz ardı edilmesi olabilir. Biz bu çalışmada, bir takım ek çalışmalar sonucu ortaya çıkardığımız Türkçe duygu kutbu kelimelerini kullanarak ve Türk dil bilimci ile çalışarak gramer yapısına uygun yeni bir yöntem geliştirdik. Twitter API ile anlık topladığımız veriyi bu yöntem ile analiz ediyoruz.
Türkçe metinler üzerinde duygu analizi
(2023) Altınay, Gizem; Turhan, Çiğdem; Software Engineering; Information Systems Engineering
Günümüz dünyasında veri miktarının ve çeşitliliğinin hızla artması veri sınıflandırmasını daha da önemli hale getirmiştir. Ancak Türkçe metinlerle yapılan çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bu çalışmanın amacı, Türkçe metinlerden duyguları tasnif etmek ve bu alanda daha önce yapılmış araştırmaları incelemektir. Aşağıdaki araştırma sorularına cevap aranmaktadır: Metinler üzerinde duygu analizi nasıl yapılır? Hangi duygu kategorileri tespit edilebilir? BERT modeli Türkçe'de nasıl performans gösteriyor? Bu çalışma, Google Colab platformunda Python dili ve BERT modeli kullanılarak geliştirilen program ile Türkçe metinlerde duygu analizi yapmayı amaçlamaktadır. Çalışmada sınıflandırılan duygular öfke, şaşkınlık, korku, mutluluk, sevgi ve üzüntüdür.
Üniversite öğrencilerinin CAPTCHA'ya yönelik tutumları
(2019) Elatresh, Khalid; Koyuncu, Murat; Information Systems Engineering
Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart (CAPTCHA) gerçek insan kullanıcıları botlardan ayırt etmek veya bir web sitesine veya dosyaya erişim yetkisi olan kullanıcıları belirlemek için internette kullanılan bir tür tekniktir.Bu tez çalışması, Libyalı öğrencilerin WWW ortamında farklı CAPTCHA tiplerine yönelik tutumlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, kaç yıldır İnternet'i kullandıkları ve ne sıklıkla İnternet kullandıklarını da içeren demografik ve İnternet kullanım bilgilerine göre kullanıcı tutumlarını analiz eder. Araştırmanın amacına ulaşmak için bir anket hazırlanmış ve farklı düzeylerde ve bölümlerde okuyan Libyalı öğrenciler internetten yayınlanan ankete cevap vermiştir. Elde edilen veriler SPSS 18.0 yazılım paketi kullanılarak işlenmiştir. Sonuçlar, katılımcıların sürekli Web'de kitap ya da bilimsel makaleler bulmak için gezindikleri için CAPTCHA türlerine aşina olduklarını göstermektedir. Ancak, metin tabanlı CAPTCHA için kullanıcı aşinalığı diğerlerinden daha yüksektir. CAPTCHA reCAPTCHA tipi, hatalara karşı duyarlılık, kolaylık ve güvenlik dahil olmak üzere farklı bakış açılarından en çok öne çıkan olmuştur. Bu nedenle, CAPTCHA reCAPTCHA tipinin kullanıcılar tarafından en çok tercih edilen tip olduğu sonucuna varılmıştır.
Vanet protokollerinin performans karşılaştırması
(2017) Alqrgholeı, Safa Abdulrıdha Abduljaleel; Koyuncu, Murat; Information Systems Engineering
Dizüstü bilgisayarlar ve cep telefonları gibi kablosuz teknolojilere sahip cihazların kullanımı çok yaygındır. Bu cihazlar, ad hoc ağları gibi kablosuz ağların kullanımını etkilemektedir. Mobil ad hoc ağları (MANET) merkezi bir kontrol veya altyapı olmaksızın kablosuz bağlantılar vasıtasıyla birbirine bağlı olan bir cihaz grubudur. Bu ağın düğümleri (cihazları) konumlarını değiştirir ve aynı zamanda düğüm sayısı da zaman içinde değişebilir. Bu nedenle, bu ağın topoloji türü dinamik olarak bilinir. Dinamik bir topolojideki düğümler, yönlendirme protokolleri kullanarak birbirleriyle iletişim kurar. Yönlendirme protokolleri, düğümler arasında bir yol bulmaktan sorumludur. Bu protokollerin, ad hoc ağların toplam performansı için önemli bir rolü vardır. Ad hoc ağların yönlendirme protokolleri proaktif, reaktif ve hibrid yönlendirme protokolleri olarak sınıflandırılır. Ağ tasarımcıları ve araştırmacılar tarafından, ileti teslimi amacıyla iki ağ arasındaki en kısa ve verimli rota belirleme yöntemini kullanarak ad-hoc ağların performansını artırmak için farklı yönlendirme protokolleri önerilmiştir. Yönlendirme protokollerinin performansını değerlendirmek ve karşılaştırmak için, bir takım performans ölçümleri kullanılır. Bu yöntemlerin her biri kendi özelliklerine sahiptir ve belirli bir uygulama türü için uygundur. Bu çalışmada, beş iyi bilinen ad hoc yönlendirme protokolü (OLSR, AODV, TORA, DSR ve GRP), FTP (düşük, yüksek) ve HTTP (hafif, ağır) uygulaması kullanılarak analiz edilmiş ve karşılaştırılmıştır. Yönlendirme protokolleri aşağıdaki metriklere göre analiz edilmektedir: düğüm sayısı ve hareket hızı. Sözü edilen protokoller arasında karşılaştırma yapılması için, uçtan uca gecikme ve verim, ölçülmekte ve kullanılmaktadır. Ad hoc ağları modellemek ve simüle etmek için OPNET simülatörü sürüm 14.5 kullanılmıştır. Deneysel simülasyonların sonuçları, OLSR'nin diğer protokollerden daha iyi performans verdigini göstermektedir. OLSR protokolü ile, bir paketi bir kaynaktan hedefe aktarmak için gereken zaman, AODV, TORA, DSR ve GRP tarafından geçen zamandan daha azdır. AODV, düşük yoğunluklu ağlarda ve bazı düşük mobilite hızında OLSR'den daha iyi sonuş vermektedir. Birkaç düğüm iletişim kurduğunda AODV yine daha iyidir. Öte yandan, düğüm sayısı arttıkça tüm hareket hızlarında, OLSR'nin normalleştirilmiş yönlendirme yükü AODV ile karşılaştırıldığında yükselmektedir.
X-ray görüntülerinde yasak nesnelerin tespit edilmesi
(2017) Zeyadı, Haıder Al; Koyuncu, Murat; Information Systems Engineering
X-ray görüntülerinde yasak nesnelerin tespit edilmesi sınır gümrüğü ve hava alanı güvenliği açısından önemli bir konu haline gelmiştir. Çoğu sınır görüntülemesi yasak nesnelerin uzman insanlar tarafından manuel yolla tespit edilmesine bağlıdır. Bu tezde, X-ray görüntülerindeki muhtemel yasak nesnelerin minimum kaçak (yanlış negatifler) ve minimum yanlış alarmla (yanlış pozitifler) tespiti için bir sistem sunulmaktadır. Önerilen sistemde öncelikle, daha net bir görüntü elde etmek için ön işleme adımları uygulanmaktadır. Daha sonra, görüntülerdeki muhtemel nesneleri belirlemek için bölütleme kullanılmaktadır. İki algoritmalı öznitelik çıkarımı (lokal ikili biçim ve yönlü gradyan histogramları) ve destek vektör makineli sınıflandırma sistemdeki diğer aşamalardır. Sistem, yasak nesne olarak tabanca ile test edilmiştir. Deney sonuçları, sistemin, x-ray görüntülerinde tabancaları minimum kayıpla otomatik olarak tanıyabileceğini göstermektedir.

Browse

Browsing Araştırma Çıktıları / Research Outputs by Department "Fen Bilimleri Enstitüsü / Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı"