Browsing by Author "Orta, İrem Metin"
Now showing 1 - 9 of 9
- Results Per Page
- Sort Options
Article Citation Count: 0359 Türkçe Kişilik Sıfatının Beğenirlik Değerlendirmeleri(2018) Demirutku, Kürşad; Orta, İrem Metin; Metin Orta, İrem; Department of PsychologyPsikolojinin farklı altalanlarında değişik konu başlıklarında yapılan çalışmalarda kişilik sıfatları uyaran olarak kullanılagelmiştir. Bu tür çalışmalarda sözcüklerin beğenirlik normlarının bilinmesi, olası karıştırıcı etkileri kontrolaltına almak için önemlidir. Ancak, ilgili alanyazında Türkçe kişilik sıfatlarının beğenirlik normlarını içeren böylesibir veritabanı yoktur. Bu çalışmanın amacı bu eksiği giderecek bir veritabanı oluşturmaktır. Ardışık dört çalışmada,öncelikle Türkçe kişilik sıfatlarını içeren bir sözcük havuzu oluşturulmuştur. Ardından, bu ilk listedeki sıfatların anlamlılık düzeyleri incelenmiş ve 359 kişilik sıfatını içeren nihai liste hazırlanmıştır. Bu liste bir üniversite öğrencisiörneklemine sunularak her bir sıfat için beğenirlik ölçümleri alınmıştır. Son olarak, farklı bir üniversite öğrencisiörnekleminde test-tekrar test güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Buna ek olarak, beğenirlik ölçümlerinin geçerliğini sınamak için iki denence geliştirilmiştir. Birinci denenceyi destekler şekilde havuzdaki kişilik sıfatlarınınTürkçe’deki kullanım sıklığı ile çalışmada ölçülen beğenirlik puanları arasında pozitif korelasyon gözlenmiştir.Ayrıca, ikinci denencede önerildiği üzere, olumsuz kişilik sıfatlarının düşük beğenirlik değerlendirmelerinin, olumlukişilik sıfatlarının yüksek beğenirlik değerlendirmelerinden daha güçlü olduğu da etki büyüklüğü ölçümleriyle tespit edilmiştir. Çalışmanın sınırlılıkları göz önünde bulundurularak, oluşturulan veritabanının Türkiye’de yapılacakbenlik kavramı, kalıpyargılar, prototipler, izlenim oluşturma ve bellek süreçleri gibi çeşitli başlıklardaki çalışmalarayöntemsel bir kaynak olacağı düşünülmektedir.Article Citation Count: 2Fear of Missing Out, Internet Addiction and Their Relationship to Psychological Symptoms(Turkish Green Crescent Soc, 2020) Metin Orta, İrem; Department of PsychologyInternet addiction has become one of the most important problems of today's youth and received considerableattention from scholars. Research demonstrated significant impairments in psychological and social functioning among internet dependents. Given this, the present study aimed to investigate the relationship betweenfear of missing out (FoMO), internet addiction, and psychological symptoms. Based on research demonstratingthat FoMO, the pervasive anxiety associated with the feeling that one is missing out others’ satisfying experiences, increases social media engagement, it was expected that FoMO would relate to internet addiction, whichin turn would be linked to poor psychological well-being. The sample consisted of 322 undergraduate studentswho filled out items measuring FoMO, internet addiction and psychological symptoms. The regression analysisrevealed that internet addiction acts as a mediator in the link between FoMO and psychological symptoms.That is, the participants’ greater FoMO is linked to higher levels of psychological symptoms both directly andindirectly through a higher level of internet addiction. Overall, the present study provides an insight into ourunderstanding of the psychological and behavioral aspects of internet addiction, and thus, makes an importantcontribution to the promotion of mental health.Master Thesis İş yerinde istismarcı liderlik, algılanan stres ve sanal kaytarma davranışları arasındaki ilişkiler(2023) Metin Orta, İrem; Orta, İrem Metin; Department of Psychologyİnternetin son yıllarda iş hayatındaki öneminin artmasıyla birlikte bu durum örgütler için tehdit oluşturmaya başlamıştır. Buna bağlı olarak sanal kaytarma davranışları birçok bilim insanının ilgisini çekmiştir. Genel olarak sanal kaytarma, çalışanların işyerinde mesai saatleri içinde gönüllü olarak interneti kullanmaları olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışma, çalışanlar arasında istismarcı liderlik ile sanal kaytarma davranışları arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır. Ayrıca bu ilişkide algılanan stresin aracılık rolünü incelemektedir. İstismarcı liderlik ve algılanan stresin, çalışanların işyerinde sergiledikleri sanal kaytarma davranışı ile pozitif ilişkisi olması beklenmektedir. Veriler 265 çalışandan çevrimiçi anket yöntemiyle toplanmıştır. Katılımcılar iş yerinde algılanan stres, istismarcı liderlik ve sanal kaytarma davranışlarının düzeylerini rapor etmişlerdir. Elde edilen bulgulara göre, istismarcı liderlik, çalışanların sanal kaytarma davranışları üzerinde pozitif yönde ve anlamlı bir etkiye sahiptir. İstismarcı liderliğin algılanan stresi pozitif yönde yordadığı da bulunmuştur. Ancak, algılanan stres, istismarcı liderlik ve sanal kaytarma arasındaki ilişkide aracı bir rol oynamamıştır. Bu çalışma, çalışanların sanal kaytarma davranışlarının yordayıcılarının anlaşılmasında literatüre katkı sağlamaktadır. Ayrıca işyerinde internetin kötüye kullanımı ile başa çıkmak ve istismarcı liderlik davranışlarını önlemek için önemli çıkarımlar sağlamaktadır.Master Thesis İşe adanmışlık ve bireysel iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi(2022) Metin Orta, İrem; Orta, İrem Metin; Department of PsychologyBireysel iş performansı, bireylerin hedeflere ulaşmada sergilemiş olduğu verimlilik ve etkinliktir. Örgütün başarılı olabilmesi çalışanların performanslarına bağlıdır. Dolayısıyla, bireysel iş performansını belirleyen etmenlerin ortaya çıkarılması önem arz eder. İşe adanmışlık, çalışanların işine karşı geliştirmiş olduğu süreklilik hali olan ruhsal durumdur. Bu pozitif durum çalışanların işine karşı yüksek bir enerji ve özveri duymalarını sağlamakta ve çalışanın işe katılım göstermesinde etkili olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, işe adanmışlık ve bireysel iş performansı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmaya özel bir şirkette görev yapan 335 çalışan katılmıştır. Araştırmanın verisi anket yöntemi ile toplanmıştır. Katılımcılar demografik bilgiler, işe adanmışlık, görev ve bağlamsal performansı ölçen maddelerin yer aldığı anketi çevrimiçi olarak doldurmuştur. Korelasyon analizi sonuçları, çalışanlarının işe adanmışlık ile iş performansı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Buna göre, çalışanların işe adanmışlığı arttıkça, görev ve bağlamsal performansları da artmaktadır. Regresyon analizi sonucunda da işe adanmışlığın, görev ve bağlamsal performansı pozitif yönde yordadığı bulunmuştur. Elde edilen bulgular doğrultusunda değerlendirmeler yapılmış ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler: İşe Adanmışlık, Bireysel İş Performansı, Görev Performansı, Bağlamsal Performans, ÇalışanlarArticle Citation Count: 4İşin Anlamlı Bulunmasının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi: Sosyal Hizmet Kuruluşlarına İlişkin Bir Çalışma(2021) Metin Orta, İrem; Güney, Semra; Orta, İrem Metin; Department of PsychologyBu araştırmanın amacı, çalışanların işlerini anlamlı bulmasının örgütselvatandaşlık davranışlarına (ÖVD) etkisini incelemektir. Bu amaçla çalışmada işianlamlı bulma kapsamında pozitif anlam, işin kattığı anlam ve yüksek motivasyondeğişkenleri ile ÖVD kapsamında diğerkamlık, vicdanlılık, nezaket, centilmenlikve sivil erdem değişkenleri ele alınmıştır. Araştırmanın hipotezlerine göre işianlamlı bulma değişkenin alt boyutlarının her birinin (pozitif anlam, işin kattığıanlam ve yüksek motivasyon) ÖVD ile pozitif yönde ilişkili olmasıbeklenmektedir. Çalışmanın örneklemi, Ankara İli Çankaya ve Yenimahalle ilçesınırları içinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı dört farklı HuzureviYaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezinde görevli 104 personeldenoluşmaktadır. İş ve Anlam Ölçeği, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (ÖVD) Ölçeğive kişisel bilgi formunun yer aldığı anket katılımcılar tarafından işyerindegönüllü olarak doldurulmuştur. Pearson korelasyon analizi sonucunda işianlamlı bulma ile ÖVD değişkeninin alt boyutları arasında ve ÖVD ile işi anlamlıbulma değişkeninin alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkilerbulunmuştur. Çalışanların cinsiyetine ve eğitim düzeylerine göre işi anlamlıbulma, ÖVD ve demografik değişkenlerde anlamlı bir fark olup olmadığınıincelemek amacıyla bağımsız örneklem t-testi analizleri yürütülmüştür. Buanalizlerin sonucunda erkek katılımcıların kadınlara göre hem meslekte hem dekurumda daha uzun süre çalıştıkları; eğitim düzeyi yüksek olan katılımcıların isedüşük olanlara göre daha fazla ÖVD sergiledikleri ortaya koyulmuştur. Sonolarak hiyerarşik regresyon analizi sonucunda işi anlamlı bulma altboyutlarından her birinin, diğer bir ifadeyle, pozitif anlam, işin kattığı anlam veyüksek motivasyonun ÖVD’yi pozitif yönde yordadığı bulunmuştur. Buna göre,işine pozitif anlam yükleyen, işini anlamlı bulan ve yüksek motivasyona sahipçalışanların daha fazla ÖVD sergiledikleri görülmüştür. Elde edilen bu bulgulararaştırmanın hipotezlerini desteklemektedir. Mevcut çalışmanın bulguları,çalışanların ÖVD sergilemesinde işi anlamlı bulmasının önemine dikkatçekmektedir.Master Thesis İşyerinde dışlanma ve işe adanmışlığın sanal kaytarma davranışları üzerindeki rolü(2022) Metin Orta, İrem; Orta, İrem Metin; Department of Psychologyİnternet günümüzde her örgütün işlerini sorunsuz bir şekilde yürütebilmesi için bir gereksinim haline gelmiştir. Diğer yandan, sanal kaytarma işyerlerinde çalışanlar arasında artan bir eğilim olmaktadır ve bu durum özellikle çalışanların işle ilgili olmayan internet kullanımına çok fazla zaman harcamaları sebebiyle birçok örgüt için bir sorun haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, işyerinde dışlanma ve işe adanmışlığın çalışanlar arasında sanal kaytarma davranışları üzerindeki etkilerini tespit etmektir. Çalışmanın verisi Kenya İçişleri Bakanlığı ve Ulusal Hükümet Koordinasyonunda çalışan 263 çalışandan toplanmıştır. Katılımcılar; işyerinde dışlanma, işe adanmışlık ve işyerinde sanal kaytarma davranışlarını değerlendiren maddelerden oluşan bir anket doldurmuştur. Bulgular, işyerinde dışlanmanın sanal kaytarma davranışlarını pozitif yönde etkilediğini göstermiştir. Bulgular ayrıca, işyerinde dışlanma ve sanal kaytarma davranışları arasındaki ilişkide işe adanmışlığın önemli bir aracılık etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Diğer bir ifadeyle, . işyerinde dışlanma, işe adanmışlığı negatif yönde yordamaktadır ve işe adanmışlık sanal kaytarma davranışlarını negatif yönde yordamaktadır. Bu çalışmanın bulguları, sanal kaytarma, işyerinde dışlanma ve işe adanmışlık kavramlarıyla ilgili mevcut teorilere ve görgül literatüre katkıda bulunmaktadır. Mevcut çalışma ayrıca, çalışanlar arasında dışlanmayı azaltmak için örgüt tarafından uygulamaya konulması gereken politika ve düzenlemelerin geliştirilmesine de katkıda bulunmaktadır. Anahtar Sözcükler: Sanal kaytarma, İşyerinde Dışlanma, İşe Adanmışlık, İnternet, örgütReview Citation Count: 3Sanal Kaytarmanın Öncülleri , Sonuçları ve Kontrolü Üzerine Bir Derleme(2018) Güngör, Elis; Güngör, Elis; Metin Orta, İrem; Department of PsychologySon yıllarda teknolojik gelişmelerle birlikte internet kişisel yaşamın ve iş yaşamının vazgeçilmezbir parçası olmuştur. Buna göre akademisyenler sanal kaytarmayı işyerindekisapkın davranışlardan biri olarak tanıtmış ve sanal kaytarmayı çalışma saatleri içerisindeçalışanların interneti işle ilgili olmayan amaçlar için kullanması olarak tanımlamıştır. Sanalkaytarma faaliyetleri arasında kişisel e-postaları kontrol etme, işle ilgili olmayan web sitelerini ziyaretetme, internet alışverişi, online oyun ve kumar oynama ve yasal olmayan müzik indirme sayılabilir.Sanal kaytarma kişilerin iyi oluş hali için olumlu etkilere sahip olsa da pek çok araştırma örgütleriçin verimliliğin düşmesi gibi olumsuz sonuçlara sebep olduğunu göstermiştir. Bu yazı sanal kaytarmaylailgili pek çok çalışmanın bir derlemesidir. Özellikle sanal kaytarmanın öncüllerini ve bireyselve örgütsel sonuçlarını ortaya koymaktadır. Buna ek olarak örgütlerde sanal kaytarmanın kontrolüamaçlı çeşitli yollar önermektedir. Dolayısıyla bu derleme ilgili alanda çalışan araştırmacılara veuygulayıcılara önemli bir kaynak olacaktır.Master Thesis Tüketicilerin çevre dostu ürünleri satın alma niyetlerinin etkileyen faktörler(2023) Metin Orta, İrem; Orta, İrem Metin; Department of PsychologyTürkiye'de nüfusun artmasıyla birlikte tüketicinin hangi ürünleri kullanacağına ilişkin tercihlerinin çevre üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Bununla birlikte bir çok işletme, rekabet avantajı elde etmek veya çevreye yönelik hassasiyet nedeniyle tüketicilere çevre dostu ürünler sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, tüketicilerin çevre dostu ürünleri satın alma niyetini belirleyen etmenleri ortaya koymaktır. Planlı Davranış Kuramı bağlamında tüketicilerin tutumunu bir aracı değişken olarak ele alan bu çalışma, çevresel kaygının, algılanan fiyatın, kalite ve risklerin tüketicilerin çevre dostu ürünleri satın alma niyetlerine etkilerini incelemiştir. Buna göre kaygının, algınan fiyatın, kalitenin ve risklerin, tüketicilerin hem çevre dostu ürünlere karşı tutumlarını, hem de satın alma niyetlerini etkileyeceğini beklenmektedir. Çalışmada kolayda örnekleme yöntemi benimsenmiş ve üniversite öğrencilerine internet üzerinden çevrimiçi anket dağıtılmıştır. Önerilen modeli test etmek amacıyla Yapısal Eşitlik Modellemesi uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçları, çevresel kaygı, algılanan fiyat, kalite ve risklerin çevre dostu ürünlere yönelik tutumlar üzerinde anlamlı etkileri olduğunu ve bu tutumların bireylerin çevre dostu ürünleri satın alma niyetini etkilediğini göstermiştir. Tüketici tutumları, çevresel kaygının ve algılanan kalite ve fiyatın satın alma niyetleri üzerindeki etkisine kısmen aracılık ederken, algılanan risklerin satın alma niyetleri üzerindeki etkisine tam olarak aracılık etmiştir. Bu çalışma, tüketici tutumlarının çevre dostu ürünleri satın alma niyetini belirleyen en önemli etmenlerden biri olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca çevresel kaygının, pazarlamada algılanan riskleri azaltabilecek ve mevcut çevre dostu ürünlerin kalite ve fiyatlarının tüketiciler tarafından kabulünü artırabilecek önemli bir etmen olduğunu vurgulamaktadır.Article Citation Count: 0Z Kuşağının Girişimcilik Eğilimlerinde Duygusal Zekâ ve Yaratıcılığın Rolü(2022) Metin Orta, İrem; Güney, Semra; Orta, İrem Metin; Camgöz, Selin Metin; Department of PsychologyAmaç: Bu araştırmada, Z kuşağının duygusal zekâ düzeyleri ve yaratıcılıklarının girişimcilik eğilimleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmanın verileri toplam 348 üniversite öğrencisi ve yeni mezun olmuş bireylerden anket yöntemi ile toplanmıştır. Bulgular: Yapılan aracılık analizi, Z kuşağı bireylerde duygusal zekânın girişimcilik eğilimleri üzerinde dolaylı etkisi olduğunu ve bu etkinin yaratıcılık üzerinden şekillendiğini ortaya çıkarmıştır. Şöyle ki, bireylerin duygusal zekâlarının yaratıcılığı artırdığı ve artan yaratıcılık seviyelerinin de girişimcilik eğilimlerini pozitif yönde yordadığı tespit edilmiştir. Sonuç ve Öneriler: Bu çalışma, Z kuşağının girişimcilik eğilimlerini etkileyen unsurlar ve altında yatan mekanizmaların ortaya çıkarılması hususunda, duygusal zekâ ve yaratıcılığın önemini ortaya koymuştur. Geleceğin iş dünyasını şekillendirmede, kariyer danışmanları, politika yapıcıları ve eğitimcilerin yaratıcılığı besleyici faaliyetler gerçekleştirmeleri konusunda önemli çıkarımlar elde edilebilir. Özgün Değer: Bu çalışma, duygusal zekâ, yaratıcılık ve girişimcilik eğilimleri arasındaki ilişkileri Z kuşağı bireyleri arasında inceleyen özgün bir çalışmadır.