Browsing by Author "Güray, Cenk"

Now showing 1 - 11 of 11

Alevilik ve Etkileşim İçine Girdiği Kültürel Yapılar Açısından \"Pervane\" Kavramının İrdelenmesi
(2011) Güray, Cenk; Şimşek, Erdem; Department of Metallurgical and Materials Engineering
Pervane kavramı halk ve divan edebiyatlarında kullanılan önemli bir mazmun olmasının yanında, Anadolu’ya has “Bâtıni” temelli inanç sistemlerinin aktarım için ihtiyaç duyduğu ifade gücüne sahip bir sembol olarak dikkat çekmektedir. Pervane kavramının bu edebi ve Bâtıni kökler temel alınarak irdelenmesi Alevilik, Bektaşilik ve onlarla tarihsel temelde etkileşim kurmuş Mevlevilik gibi inanç sistemlerinin anlam dünyasının daha derinlemesine anlaşılmasını sağlarken, semah ve semâ gibi ibadet geleneklerinin nasıl bir kültürel bağlam üzerine yapılandığının daha rahat anlaşılmasını da sağlayacaktır. Pervane kavramının semah ve semâ ibadetleri kapsamındaki kullanım özellikleri, bu ibadetlerin arka planında yer alan felsefi yaklaşımlarla yoğun bir ilişki kurmaktadır. Bu yönüyle pervane kavramının incelenmesi, vahdet-i mevcut felsefesi ile semah kavramının bağlantılarının irdelenmesine yardımcı olurken aynı zamanda vahdet-i vücûd felsefesi ile de semâ kavramının bağlantılarının daha detaylı şekilde irdelenmesine olanak sağlayacaktır. Böylelikle pervane kavramının ışığı altında, edebiyat, müzik ve din ekseninde Anadolu insanının kültürel kimliğine, din ve tanrı algısına ilişkin çok değerli bilgilere ulaşmak mümkün olacaktır.
Citation - WoS: 0
Citation - Scopus: 4
Considering the Concept of "pervane" With Respect To Alevisim Regarding the Cultural Interactions
(Gazi Univ, Turk Kulturu ve Haci Bektas veli, 2011) Guray, Cenk; Simsek, Erdem; Department of Metallurgical and Materials Engineering; Department of Metallurgical and Materials Engineering
Besides of being an important literary symbol, the concept of "pervane" also possesses a very wide range of meanings representing the inward meanings put forward by the mystic belief systems of Anatolia. An analysis of the concept of "pervane" depending on the roots of literature and religious philosophy will be helpful to illuminate the backgrounds of Alevi and Bektasi belief systems and the Mevlevi order that had interacted with them. Also, understanding the conceptual role of the pervane term within the rites like semah and sema being aroused within these systems, makes it possible to reveal the philosophical backgrounds of these rites. Therefore the discovery of the "pervane" concept will assist to understand the relation of the "semah" and "sema" concepts with "vahdet-i mevcut and vahdet-i yucud philoshopies respectively. This approach will be beneficial in discovering very precious pieces of knowledge to denote the cultural identities and perceptions of belief and God for Anatolian people.
Citation - WoS: 10
Citation - Scopus: 24
DEMAND FORECASTING: A COMPARISON BETWEEN THE HOLT-WINTERS, TREND ANALYSIS AND DECOMPOSITION MODELS
(Univ Osijek, Tech Fac, 2017) Tirkes, Guzin; Guray, Cenk; Celebi, Nes'e; Computer Engineering; Department of Metallurgical and Materials Engineering; Industrial Engineering
In food production industry, forecasting the timing of demands is crucial in planning production scheduling to satisfy customer needs on time. In the literature, several statistical models have been used in demand forecasting in Food and Beverage (F&B) industry and the choice of the most suitable forecasting model remains a central concern. In this context, this article aims to compare the performances between Trend Analysis, Decomposition and Holt-Winters (HW) models for the prediction of a time series formed by a group of jam and sherbet product demands. Data comprised the series of monthly sales from January 2013 to December 2014 obtained from a private company. As performance measures, metric analysis of the Mean Absolute Percentage Error (MAPE) is used. In this study, the HW and Decomposition models obtained better results regarding the performance metrics.
Citation - Scopus: 3
Developing a Multi-Stage Production Planning and Scheduling Model for a Small-Size Food and Beverage Company
(International Information and Engineering Technology Association, 2021) Tirkeş,G.; Çelebi,N.; Güray,C.; Industrial Engineering; Department of Metallurgical and Materials Engineering
A great deal of research has been undertaken in recent years related to facility capacity expansion and production planning problems under deterministic and stochastic constraints in the literature. However, only a small portion of this work directly addresses the issues faced by the food and beverage industry, especially in small-sized enterprises. In this study, a Mixed-Integer Linear Programming model (MILP) is developed for production planning and scheduling decisions for a small-size company producing syrup and jam products. The main constraint is that the multiple syrup and jam production lines in the model share the same limited-capacity module designed for inventory planning. To this end, the present model offers an efficient solution for executing a multi-product, multi-period production line by finding the most satisfactory strategy to match the right product with the useable capacity leading to profit maximization. The present approach is capable of coping with varying demands by offering a detailed costing procedure and implementing an effective inventory model. © 2021 Lavoisier. All rights reserved.
Citation - WoS: 1
Citation - Scopus: 7
An Eternal Cycle From Sema To Semah
(Gazi Univ, Turk Kulturu ve Haci Bektas veli, 2010) Guray, Cenk; Department of Metallurgical and Materials Engineering; Department of Metallurgical and Materials Engineering
For thousands years, music has always acted as a critical guide for human beings in their journey for perceiving and identifying the nature and the super-nature. The expressive power of music had presented man both the chance of making direct relations with the nature and the hope of controlling the unseen. Therefore, the concepts of "belief and music" have been carrying this ancient relation to the present time. Within this relation it is possible to detect an intersection of musical examples with the religious symbols, forming the most decisive parts of the human memory. Based on this intersection, many religious symbols had been transmitted more effectively by the use of music and the music has been kept unaffected through the social changes over time. This study aims to trace the relation between belief and music in Anatolia, taking the concepts of semah and sema in its scope.
Füze Sistemlerinin Güvenilirlik Tahmini için Yeni Bir Yaklaşım
(2012) Genç, Yiğit Koray; Güray, Cenk; Arıkan, Kutluk Bilge; Department of Metallurgical and Materials Engineering; Industrial Engineering
Günümüzde güvenilirlik bir mühendislik sisteminin en önemli performans göstergelerinden biri haline gelmiştir. Son yıllarda, problemlerin karmaşıklığı arttığından, bu problemleri ele alacak mühendislik sistemlerinin de karmaşıklığı artmaktadır. Buna göre sistemleri oluşturan bileşen sayılarında artış görülmektedir. Belirtilen her iki etken de maliyet artışına sebep olmakta ve ağırlık, boyut vb. kısıtlamalar çerçevesinde daha rekabetçi ürünler ortaya koymayı gerektirmektedir. Savunma sanayi güvenilirlik çalışmalarının sıkça kullanıldığı bir alandır. Bu alanda füze, uçak, helikopter, tank sistemleri gibi son derece karmaşık ve pahalı sistemler yer almaktadır. Zorlu operasyon koşullarında kendilerine atanan kritik görevleri yerine getirmek için tasarlanan bu sistemlerin dayanıklılık ve performans gereksinimleri, bu sistemlerin daha güvenilir tasarlanabilmeleri için güvenilirlik tahmini yapılmasına olanak sağlayacak araçlar gerektirmektedir. Bu tezde, füze sistemlerinin henüz tasarım aşamasında iken güvenilirliğini tahmin etmeyi sağlayacak ve karar destek sistemi olarak kullanılabilecek yeni bir bulanık tahmin yöntemi önerilmektedir.
Citation - WoS: 11
Citation - Scopus: 22
Ore-Age: a Hybrid System for Assisting and Teaching Mining Method Selection
(Pergamon-elsevier Science Ltd, 2003) Guray, C; Celebi, N; Atalay, V; Pasamehmetoglu, AG; Industrial Engineering; Department of Metallurgical and Materials Engineering; Department of Civil Engineering
Mining method selection is among the most critical and problematic points in mining engineering profession. Choosing a suitable method for a given ore-body is very important for the economics, safety and the productivity of the mining work. In the past studies there are attempts to build up a systematic approach to help the engineers to make this selection. But, these approaches work based on static databases and fail in inserting the intuitive feelings and engineering judgments of experienced engineers to the selection process. In this study, a system based on 13 different expert systems and one interface agent is developed, to make mining method selection for the given ore-bodies. The agent Ore-Age, to follow his goal of supplying the maximum assistance to engineers in selecting the most suitable method for a specific ore-body, tries to learn the experiences of the experts he has faced. After this learning process the knowledge base is evolved to include these experiences, making the system more efficient and intuitive in mining method selection work. To realize the above goal, the system's tutoring procedure is executed by the agent, in case an inexperienced user enters the system, to complete his/her missing knowledge about mining method selection. (C) 2002 Elsevier Science Ltd. All rights reserved.
Citation - Scopus: 1
Ore-Age: an Intelligent Assisting and Tutoring System for Mining Method Selection
(2003) Guray,C.; Celebi,N.; Atalay,V.; Gunhan,A.; Industrial Engineering; Department of Metallurgical and Materials Engineering
In the past studies about the mining method selection process, which is among the most critical aspects in the mining engineering discipline, there are attempts to build up a systematic approach to make this selection. But, these approaches work based on static databases and fail in inserting the intuitive feelings and engineering judgments of experienced engineers to the selection process. In this study, a hybrid system based on 13 different expert systems and one interface agent is developed, to make mining method selection for the given ore-bodies. The learning procedure to insert the expertise of the experienced engineers to the selection process, works based on a neuro-fuzzy model, combining the TSK model of the fuzzy theory and a two layered neural network with the utilization of the back-propagation algorithm. Again, to supply the maximum assistance to the users, the agent executes the system's tutoring procedure in case an inexperienced user enters the system, to complete his/her missing knowledge about mining method selection. The system that is being developed in this study can be introduced as the first example of dynamic, intelligent assisting and tutoring systems in the mining profession.
Ore-Age: an Intelligent Tutoring System Model for Mining Method Selection
(The International Journal of Mineral Resources Engineering, 2008) Güray, Cenk; Department of Metallurgical and Materials Engineering
Mining method selection is a critical decision for an economic, safe productive mining work. Each orebody is unique with its own properties and engineering judgment has a great effect on the decisions. In this study an intelligent assisting and tutoring system for preliminary underground mining method selection is developed. This systems is called Ore-Age, whose goal is making the preliminary mining method selection as effeciently as posssible too while giving them a remarkable education on mining method selection. Due to its semi-autonomous character, Ore-Age determşnes to direct its execution strategy based on the expertise levels od the users. Ore-Age acts as an assisting tool for the experienced engineers during the selection process and continuously looks for the help of its neuro-fuzzy learning algorithm. The reason of Ore-Age to take this learning procedure is to imitate and behave like these experts during his future selections. Besides this ability, Ore-Age tries to act as a tutoring system as efficiently as possible when he faces inexperienced engineers. The regular strategy of teaching process depends on an iterative algorithm checking the decisive concepts one by one to find the point of misconception leading to wrong selection. Furthermore as an alternative strategy, by his error modeling property, Ore-Age can alter hhis strategy and concentrate the users directly to the possible points of misconception, without using the previous "time demanding" algorithm. This system aiming the model thecognitive behaviour of the student is an indication of the reactive characteristic of the system that can alter the strategies based on his own logical decison to achieve a more efficient tutoring procedure. The system that is being developed in this study can be introduced as the first example of dynamic, intelligent assisting and tutoring systems in the mining profession.
Sema'dan Semah'a Bir Sonsuz Devir
(2010) Güray, Cenk; Department of Metallurgical and Materials Engineering
Müzik binlerce yıldır, insanın doğayı ve doğaüstünü algılama ve tanıma mücadelesinin en önemli kılavuzlarından biri olmuştur. Müziği ifade gücü bazen insana doğa ile doğrudan iletişim kurma imkânını verirken bazen de ona açıklayamadığı hadiseleri kontrol edebilme umudunu aşılamıştır. İşte “inanç ve müzik” kavramları, doğa ve insan arasındaki böylesi kadim bir ilişkiyi günümüze taşımaktadır. Bu ilişki kapsamında, bir toplumun sesli hafızasının belki de en güçlü kısmını oluşturan müzik örnekleri ile sözlü hafızanın en belirleyici kısımlarını oluş- turan inanç sistemleri kesişmektedirler. Öyle ki, inanç sistemlerine ait pek çok simge müziğin gücü ile kuşaklar boyu aktarılabilmekteyken; müzik de ifade gücüne eklenen kutsallık algısı aracılığıyla sosyal değişimlerin etkilerini daha az hissedebilmektedir. Bu çalışma söz konusu ilişkiyi Anadolu coğrafyasının inanç ve müzik gelenekleri kapsamında; semah ve sema kavramlarına odaklanarak gerçekleştirmeyi hedeflemektedir.
Vahdet-i Mevcut’tan Vahdet-i Vücud’a: Anadolu’da İslam Dönemi Sonrasındaki Tanrı Algısının Semah ve Sema Kavramları Aracılığıyla İncelenmesi
(2012) Güray, Cenk; Department of Metallurgical and Materials Engineering
Anadolu’da yaşamış olan tüm uygarlıklar, bu coğrafyaya maddi ve manevi izler bırakmışlardır. Toplumların yaşamsal geleneklerinin önemli bir kısmında etkin bir rol oynayandin ve inanç kültürüne dair simgeler, bu topluluklardan kalmış manevi izlerin en önemlileriarasındadır. Müziğin ve dansın ifade gücü, onları her inanç sistemi için oldukça çekici aktarım araçları haline getirmiştir. Anadolu için inanç ve müzik ilişkisini gerek tarihsel derinlikgerekse de coğrafi yaygınlık açısından en geniş şekilde tanımlayan iki kavram olan semahve sema’nın altyapılarında yatan Vahdet-i Mevcut ve Vahdet-i Vücud felsefeleri aracılığıylaanalizi, Anadolu tarihinin değişik dönemlerindeki insan- Tanrı ilişkisinin dini müzik ve dansyoluyla çözümlenebilmesi için önemli imkânlar sunmaktadır. Bu bağlamda Vahdet-i Mevcutfelsefesinden daha yoğun bir biçimde etkilenmiş olan semah kavramı içinde Tanrı’nın somutolarak tezahürü simgelenirken, bu tezahür Hz. Ali’nin kişiliği aracılığı ile yansıtılmaktadır.Diğer yandan, Vahdet-i Vücud felsefesi doğrultusunda yapılanan sema geleneği içinde iseTanrı’nın bilgisine ulaşarak aşama aşama olgunlaşma gayreti mevcuttur. Ancak sema’da,Tanrı’nın insan vücudunda tezahür etmesi ya da kişileşmesi simgesine rastlanmamakta, sadece insanın maddi ve manevi dünya arasındaki yolculuğu ve bu yolculukta geçirdiği olgunlaşma evreleri ifade edilmektedir. Semah bu anlamıyla vecd ve coşku ile Tanrı ile bir olma,sema ise olgunlaşma, bilgiye mazhar olma ve çile ile Tanrı’nın bilgisinden pay alma anlayışlarını simgelemekte ve iki ayrı insan-Tanrı ilişkisini yani Tanrı algısını ortaya koymaktadır.