Basel II'nin Türk finans sektörü sermaye yeterlilik rasyosuna etkileri

Abstract

Özellikle son yüz yılda dünyada yaşanan hızlı globalleşme hareketleri, katrilyon dolar seviyesine ulaşan dünya ekonomi ve ticaret hacmi ile beraber rekabetçi ve yüksek verimlilik ve performansa dayalı yaşam biçimi, finans dünyasının karar alım sürecinde risk-getiri unsurunun önemini ortaya çıkarmıştır. Uluslararası sermaye hareketlerinin giderek artan bir büyüklüğe sahip olması ve finansal sistemi etkileyecek risk unsurlarının uluslararası para ve sermaye piyasalarında büyük dalgalanmalara yol açmaları ise bu önemi arttırmıştır.Finansal sistemde 1950'li yıllardan sonra artan ülke ve kurum bazlı krizler maddi anlamda büyük parasal kayıplara ve sosyal anlamda ise iş kayıplarına neden olmuştur. Bu duruma neden olan olaylar ise temelde likidite sorunlarından, kredi piyasalarındaki olumsuz gelişmelerden, faiz ve kur hareketlenmelerinden veya operasyonel eksikliklerden kaynaklanmıştır. Risklerin realize olup finansal krizlerin ortaya çıkması ise olası bir krizden olumsuz etkilenme derecesini en aza indirebilecek sermaye piyasası işlem ve ürünlerinin finansal sisteme girmesine yardımcı olmuştur.Basel II, uluslararası alanda faaliyet gösteren bankaların risklerini izlemelerini ve kontrol edip, yönetmeleri gerektiğini belirten ve bankacılık sisteminin risk odaklı denetiminin yapılması ve kamuya açıklık ve finansal sistemin şeffaflığı konularında uygulamaya yönelik gereklilikleri ortaya koyarak, finansal sistemin istikrarını amaçlayan ve herhangi bir yaptırımı bulunmayan bir düzenlemeler standartıdır.Bankacılığın bir risk yönetim sanatı olduğu ve bankacılık sektörünün sağlığının ve performansının risk-getiri dengesini kurmadaki başarısı ile ilişkilendirilmesi gerektiği düşüncelerinin giderek daha fazla kabul görmesi, risk yönetimine modern bir bakış açısı getiren Basel II'nin popüleritesini ve önemini de arttırmıştır.

Especially, rapid globalization dynamics seen in last century, amount of world economics and trade volume reached to quadrillion dollars along with life style based on competitive, high efficient and performance standards, caused the increase of importance of risk-return balance while financial decisions are taken. The facts indicating that international capital dynamics is enlarging its amount and the risk elements that could affect the financial system resulting in considerable fluctuation in international money and capital markets, increased that importance.Country and institution basic crisis in financial system resulted in huge amount of money losses in economic life and also job losses in social life after 1950?s. The reasons of those events were basically liquidity problems, unfavorable development of credit markets, interest and exchange rate dynamics or operational deficiencies. Realization of risks and surmounting the financial crisis promote the incoming of new capital market transactions and products which might minimize the effect of crisis on financial system.Basel II is a regulation standard which does not provide any sanction and aims to preserve the stability of financial system by emphasizing that internationally active banks monitor, control and manage the risks they exposed, risk focused on supervision to be made in banking sector and financial system to be publicly diclosured.Widely participated opinions that banking is an art of risk management and the healthiness and performance of banking system should be measured regarding the success of it in risk-return balancing, have increased the popularity and importance of Basel II which has brought a modern perspective to risk management.