Geleneksel yapım teknikleri ve mekan ilişkisi: Uzungöl ve Taşkıran örnekleri

Abstract

Trabzon iline bağlı Taşkıran ve Uzungöl beldeleri, coğrafi bakımdan Doğu Karadeniz'in bölgeye özgü doğal ortamına sahiptir. Bölgedeki kırsal özellik beraberinde kendilerine özgü yapım tekniklerini getirmektedir. Bu doğrultuda, konutların özel bir mimari karaktere sahip olması söz konusudur. Bu tezde, Uzungöl ve Taşkıran aynı geleneksel malzemelere bağlı kalmalarına ve birbirlerine yakın mesafelerde bulunmalarına karşın, iki ayrı yörede ayrı tipte mekan kurgularının olduğu ve plan organizasyonlarında farklılıklar bulunduğu ve bu çeşitliliğin halen devam ettiği görülmüştür. Uzungöl ve Taşkıran'da bulunan konutların mekan kurguları ve konumlandıkları yerleri tespit edebilmek için bir çalışma alanı belirlenmiştir. Çalışma alanında bulunan geleneksel konutların karakteristik özelliklerini anlayabilmek için yapım teknikleri detaylı olarak incelenmiştir. Yapı kullanıcıları ile yaşam biçimleri hakkında birebir görüşme yapılarak, konut biçimlenmesine olan etkileri araştırılmıştır. Çalışma alanında belirlenen konutlarda, aynı yapı malzemelerinin yapım teknikleri bakımından birbirlerinden ayrılmaları sonucu, malzemelerin uygulanması aşamasında farklılıkların oluştuğu görülmüştür. Böylece, çalışma sonunda aynı malzeme kullanılarak farklı mekan oluşumlarının nasıl elde edildiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Trabzon Geleneksel Ev, Malzeme Kullanımı, Yapım Tekniği, Uzungöl, Taşkıran

Taşkıran and Uzungöl districts of Trabzon City, geographically demonstrate the typical natural environment of Eastern Black Sea region. The rural characteristics of the region bring along the authentic production of building techniques. This situation results with the special architectural housing characteristics in the area. In this thesis, while researching the impact of the geographical formations and climatic conditions on the shaping of the house, especially the influence of the authentic traditional materials and building techniques on the space setup will be examined. A special research area has been settled so as to fix the space composition of traditional houses in Uzungöl and Taşkıran together with their location. In order to understand the characteristics of the traditional houses in the study area the construction techniques are examined in detail. Face to face interviews with the users about their lifestyles, has been made to see the effects of the residential modeling. In the residential areas identified in the study, the results of each of the separation of the same building materials in terms of construction techniques, the implementation phase is comprised of material differences. Thus, how different space formation is achieved by using the same materials are tried to be obtained at the end of the study. Keywords: Trabzon Traditional Houses, Use of Materials, Construction Techniques, Uzungol, Taşkıran