Dünya ve yönetim anlayışındaki değişmeler doğrultusunda istihbarat sistemlerinde yeniden yapılanma gerekliliği

Abstract

Ill ÖZET: Bu çalışmada sırasıyla, yeni dünya düzenin belirmesine neden olan değişimler ve yeni yönetim sistemleri anlatılmış, meydana gelen bu gelişimlerin getirişi olarak değişen istihbarat ihtiyaçları ve istihbarat'ta yeniden yapılanmanın gerekliliği ortaya konmuştur. İstihbarat ve yönetim kavramsal olarak açıklanmış, çalışmanın son bölümünde Türk istihbaratının mevcut yapısı incelenmiş, şekilsel veriler yardımı ile diğer ülke istihbaratları ile karşılaştırılmış, istihbaratta yeniden yapılanmanın gerekliliği ve değişen istihbarat ihtiyaçlarını karşılayabilmek için yapılması gerekenler anlatılmıştır. Bu incelemeler literatür taraması ve ilgili kurumların web sayfaları kullanılarak yapılmıştır. Türk, İngiliz ve Amerikan istihbarat organizasyonları, idari yapıları, görev paylaşımları yönünden şemalar yardımıyla karşılaştınlmıştır. Yapılan karşılaştırma sonucunda, İngiliz ve Amerikan istihbarat organizasyonlarında iç ve dış tehditlere karşı farklı kurumlara görev verildiği görülmüştür. İç tehditlere karşı görev alan kurumlar İç işleri bakanına, dış tehditlere karşı görev alan kurumların da genelde Dış işleri bakanına bağlı olduğu ve ilgili bakanlıklar ile kurumların koordineli çalıştıkları görülmektedir. Bunlarla beraber İngiliz ve Amerikan istihbarat organizasyonlarında istihbarat kavramına sadece bilgi toplama olarak bakılmadığı, istihbarat ; toplanan bilginin işlenmesi, analiz edilmesi, maksadın ortaya çıkarılması, dış politikanın belirlenmesi, gerektiğinde yön verme ve operasyonel müdahale yapma şeklinde algılandığı anlaşılmıştır. İlgili yabancı kurumların yıllar öncesinde modern yönetim uygulamalarına geçtiğini ve akademik çevreler ile iş birliği halinde olduklarını görülmüştür. Çalışmanın sonuç bölümünde ise, iyi bir istihbarat organizasyonun oluşturulması ve sağlıklı bir yeniden yapılanmanın gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekenler öneriler dahilinde açıklanmıştır. Ülkemizdeki istihbarat kurum ve kuruluşlarının kamuoyuna ve basma yansıyan görüntülerinden, yeni yönetim uygulamaları ve akademik çevre ile pek ilgili olmadıkları hissedilmektedir. Yine bir yeni yönetim uygulaması olan karşılaştırma (Bencmarking) yöntemi ile kurumlarımız ile yabancı kurumlar arasındaki farklar ortaya çıkarılmalı ve istihbarat ihtiyacımız tam olarak belirlenmelidir. İhtiyaçlarımız doğrultusunda gerekirse ilgili112 yasalarda değişikliğe gidilerek, en verimli istihbarat organizasyonunun oluşturulması için gerekenler yapılmalıdır.

ABSTRACT During this work, we have explained the worlds of changes within the sistem and changes in the management side of the sistem, as the results it has changed the intelligents needs and the intelligent organisations also it has stated that the intelligent structure has to be restructured. It has explained the understanding of Intelligent and management. In the last part of our work it has explained the Turkish Intelligent Structure, with the help of the structured data and explained the differences between the Turkish Intelligent and other countries, we have put forward ideas in resturucturing the Turkish Intelligent Structure and the needs in the changing Intelligent needs. IV