Çocuk Edebiyatı Çevirisinde Karşılaşılan Zorluklar Üzerine bir Çalışma: Lucy Maud Montgomery Tarafından Yazılan Anne of Green Gables ve Çiğdem Köfüncü'nün Çevirdiği Yeşilin Kızı Anne

Abstract

Geçmişten bugüne kültürel ve sosyal öğeler başta olmak üzere pek çok alanda bir köprü görevi ve bir iletişim aracı olarak görülen çeviri, birbirinden farklı kültürleri, aradaki dil engelini kaldırarak birbirine yakınlaştıran bir yapıdır. Çevirinin pek çok alt başlığı bulunmaktadır. Bunlardan biri de çocuk edebiyatı çevirisidir. Çocuk edebiyatı, saflığın, hevesin, merakın ve öğrenmenin zirveye çıktığı insanın en temel ve en önemli evrelerinden birini kapsar. Çocuklar, dünyayı daha iyi anlamak ve fikirlerini ifade edip kendilerini geliştirmek adına çeşitli metinlere yönelirler. Hatta, çoğu çocuk edebiyatı eserleri sadece çocuklar için değil aynı zamanda büyükler ve ebeveynler için de yazılmaktadır. Bu yüksek lisans tezinde çocuk edebiyatının belirli yönlerine odaklanılmaktadır. Özellikle, çocuk kitapları çevirirken kullanılan çeviri teknikleri ve kültürel uyum süreçlerini Peter Newmark'ın (1988) ''kaynak metin odaklı'' ve ''hedef metin odaklı'' çeviri yöntemleri kapsamında karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Bu çalışmada, erek metindeki çocuk edebiyatının evrensel değerlerini, kültürel özelliklerini ve bazı dilsel yapıların hedef metne doğru bir şekilde aktarılmasının ne denli önemli olduğu üzerinde durulmaktadır. Çocuk edebiyatı çevirisinde önemli olan sadece dilin doğru aktarımı olmayıp kültürel ve dilsel bağlamların da hedef metin okuyucusu tarafından doğru anlaşılması gerekmektedir. Bu tezde, çevirmenin, çeviri süresince karşılaştığı zorluklar ve çevirisindeki hatalar üzerine yapılan incelemeler yer almaktadır. Bu hatalara çeviri önerileri ve çözüm yolları sunulmaktadır. Böylelikle edebiyatı ve kitap okumayı sevmenin temelini atan çocuk okuyuculara daha çeşitli ve zengin bir edebiyat deneyimi yaşatmak mümkün olacaktır. Çevirmenin bunları dikkate alarak çocukların duyarlı doğaları ve zihinsel gelişim süreçleri doğrultusunda yaptığı seçimleri daha özenli ve dikkatli bir şekilde yapması gerekmektedir. Bu tez, çocuk edebiyatı çevirmenlerine rehberlik sağlamak ve bu alandaki literatüre katkıda bulunmak için yazılmıştır.Translation, which has been seen as a bridge and a means of communication in many areas, especially cultural and social elements from past to present, is a structure that brings different cultures closer together by removing the language barrier. The translation has many subheadings. One of these is the translation of children's literature. Children's literature covers one of the most basic and important stages of human beings, where purity, enthusiasm, curiosity, and learning peak. Children turn to various texts to better understand the world and to express their ideas and improve themselves. In fact, most works of children's literature are written not only for children but also for adults and parents. This master's thesis focuses on certain aspects of children's literature. In particular, the translation techniques and cultural adaptation processes used when translating children's books are examined comparatively within the scope of Peter Newmark's (1988) 'source text oriented' and 'target text-oriented' translation methods. In this study, it is emphasized how important it is to correctly transfer the universal values, cultural characteristics and some linguistic structures of children's literature in the target text to the target text. What is important in the translation of children's literature is not only the correct transfer of the language, but also the correct understanding of the cultural and linguistic contexts by the target text reader. This thesis includes studies on the difficulties encountered by the translator during the translation process and the errors in her translation. Translation recommendations and solutions for these mistakes are provided. This will make it feasible to give young readers—who are laying the groundwork for a lifelong love of reading—a more varied and rich literary experience. These need to be considered, and the translator needs to decide more carefully, keeping in mind the delicate nature and mental development processes of the young audience. The purpose of this thesis is to add to the body of knowledge in this field and to offer direction to translators of children's literature.