Türkiye ekonomisinin politik ekonomik eksende değerlendirilmesi (1924-2015)

Abstract

Ülkelerin kaliteli ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi sağlamaları kendi gelişimleri açısından büyük öneme sahiptir. Bu tür bir uzun dönemli ekonomik performansa ulaşmak için olumlu makroekonomik gelişmeler gereklidir ancak yeterli değildir. Ülkeler çoğunlukla sergilemiş oldukları makroekonomik gelişmeleri sosyo-politik gelişmelerle destekledikleri ölçüde uzun dönemli kişi başına gelir artışlarını sağlayabilmektedirler. Bu bağlamda, çalışmanın ilk kısmında Türkiye için makroekonomik performans ve sosyo-politik performans endeksleri oluşturulmuş ve ilgili tarihsel analiz 1924-2015 dönemi için gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ikinci kısmında ise, Türkiye'deki makroekonomik ve sosyo-politik gelişmelerin uzun dönemli ekonomik büyüme üzerindeki rolü çok partili dönem için araştırılmış ve bu bağlamda, üretim fonksiyonu yaklaşımı çerçevesinde bir model geliştirilmiştir. Elde edilen bulgular, Türkiye'de makroekonomik ve sosyo-politik ortamlardaki iyileşmelerin uzun dönemli ekonomik büyümeyi olumlu etkilediğini göstermiştir. Ancak bölüşüm cephesindeki gerilimlerin azaltılmadığı ve sosyo-politik ortamda huzurun sağlanmadığı bir durumda, makroekonomik performansın yükselişi uzun dönemli kişi başına gelir artışlarının sağlanması için tek başına yeterli değildir. Daha açık bir ifadeyle, makroekonomik ve sosyo-politik gelişmeler arasında ödünleşimler bulunmasına karşın, uzun dönemli ekonomik başarının yakalanabilmesinin yolu her ikisinde de sağlanacak olan olumlu gelişmelerden geçmektedir.

In order to progress, it is crucial for countries to secure a good quality and sustainable economic growth. Favorable macroeconomic conditions are necessary but not sufficient to sustain such a long term economic performance. In the long run, increase in per capita income can be sustained when macroeconomic advancements are supported by suitable socio-political improvements. In this context, in the first part of the study, the macroeconomic performance and socio-political performance indices are developed for Turkey and related historical analysis is carried out for the period 1924-2015. In the second part, the effects of macroeconomic and socio-political developments on the long-term economic growth are investigated for the multi-party period in Turkey, by using the production function approach. The findings show that improvements in both macroeconomic and socio-political conditions in Turkey have a positive effect on long-term economic growth. However, when the distributional problems are not alleviated and the socio-political conditions are not improved, the rise in macroeconomic performance alone is not sufficient to ensure a long-term per capita income growth. More precisely, although there are tradeoffs between macroeconomic and socio-political developments, it is necessary to achieve advancements in both to sustain a long-term economic success.