Suriye Krizi Denkleminde Türkiye Rusya İlişkileri

Abstract

Tarih boyunca karşılıklı rekabet ve çatışma içerisinde geçen Türkiye-Rusya ilişkileri önce Milli Mücadele sonra da Soğuk Savaş döneminde (1965-1980) ekonomik ve ticari işbirliği şeklinde devam etmiş ve 2000'li yıllardan itibaren çok yönlü bir işbirliği halini almış ve özellikle enerji alanında gelişmiştir. 2010 yılından itibaren Kuzey Afrika'da başlayan ve hızla Ortadoğu'ya yayılan Arap Baharı ateşi Suriye'ye de sıçramış ve bölgedeki dengeleri alt üst etmiştir. Krizin başlamasından sonra Türkiye ve Rusya'nın bölgeye ilişkin politikaları çatışmış, Türkiye Esad rejiminin karşısında yer alırken, Rusya Esad rejimini desteklemiş ve ikili ilişkiler bu gelişmelerden olumsuz etkilenmiştir. 2015 yılında Rus SU-24 savaş uçağının Türk F-16'larınca düşürülmesi ilişkileri kopma noktasına getirmiş, Rusya tarafından uygulamaya konulan ekonomik ambargolarla ilişkiler gerginlik aşamasından kriz safhasına taşınmıştır. Yaklaşık 8 ay süren kriz dönemi boyunca iki ülke de ekonomik olarak zorluklar yaşamış, iki ülkenin birbiri açısından vazgeçilmez konumda olduğu anlaşılmıştır. Suriye krizi ile birlikte farklı bir boyuta taşınan ikili ilişkiler, Rus uçağının düşürülmesi ile kriz dönemini yaşamış, kriz döneminden normalleşme safhasına geçiş uzun ve sancılı olmuştur. Buradan hareketle tezimizin amacı Suriye krizi ile başlayan değişim sürecinin Türkiye-Rusya ilişkilerine etkisini analiz etmek ve gelecekte Türkiye-Rusya ilişkilerinin nasıl şekilleneceğini değerlendirmektir. Anahtar Sözcükler Türkiye, Rusya, Suriye Krizi, SU-24, İkili ilişkiler.

Over the history Turkey-Russia relations, initially in the national struggle and then in the cold war period (1965-1980) coming up with the mutual rivalry and conflict, it's converted to multi-dimensional cooperation and especially improves in energy sector after the 2000's. As of 2010, Arab Spring, which started in Northern Africa and spread through the middle east with a high pace, effected Syria and ruined the regional balances. After the crisis, Turkey's and Russia's foreign policy for the region were clashed, while Turkey supported anti Esad regime, Russia Supported Esad regime and mutual relations were effected negatively. After the Russian Su-24 jet shot downed by the Turkish F-16's in 2015, relations came to the breaking point, with the implementation of the economical embargos, relations changed the phases from tensions to crisis. During the eight months of crisis period two country both suffered economically and it is realized that two counry are indispensable for each other. Mutual relations which dragged into the different dimensions with the Syrian Crisis, experience the crisis period in relations with the shooting down the Russian jet, and process were long and painful from the crisis to normalisation period. From this point, main purpose of this thesis to analyze the effects of the change process begin with the Syrian Crisis to the Turkey-Russia relations and to evaluate how Turkey-Russia relations will be shaped in the future. Keywords Turkey, Russia,Syrian Crisis, SU-24, bilateral relations.