Psikolojik Sermaye, Bireysel Performans ve Birey-örgüt Uyumu: Bir Literatür Taraması

Abstract

Küreselleşen dünya ekonomisi ile birlikte ortaya çıkan rekabet şartlarında, örgütlerin varlıklarını sürdürmelerine ve başarılarınıdevam ettirmelerine katkı sağlayan psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumunun, farklı sektörlerde farklıdeğişkenler ile yapılan araştırmalarda olumlu iş çıktılarına, tutumlarına ve davranışlarına yol açtığı tespit edilmiştir. Bu öneminerağmen, mevcut yazın içerisinde bu kavramlara ilişkin yayınlanan çalışmaların detaylı bir içerik analizi yapılmamıştır.Bu araştırmanın amacı, örgütsel davranış alanında yer alan psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumukonusunda gerçekleştirilen çalışmaların literatür taramasının yapılarak incelenmesidir. Bu doğrultuda, ulusal tez merkezi ve ulusaldergiler kapsamında 68 yerli araştırma ile Web of Science kapsamında en çok atıf alan ve en güncel olmak üzere 150 yabancıçalışma tetkik edilmiştir.Tetkik edilen çalışmalar içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. İçerik analizi ile araştırmanın kimliği hakkında tanımlayıcıbilgiler; yazar/lar, yıl, dergi, değişkenler, sektör, yöntem ve veri analiz yöntemleri boyutlarını kapsayacak şekilde incelenmiştir. Eldeedilen veriler, yüzde ile frekansa dayalı olarak yorumlanmış ve taksonomik tabloda özetlenmiştir.Araştırma sonuçları; psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumu ile en fazla ilişki kurulan değişkenlerin: iştatmini, işten ayrılma niyeti, örgütsel bağlılık, liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı olduğunu göstermiştir. Sektörel açıdandeğerlendirildiğinde eğitim, hizmet, kamu, turizm ve imalat sektörleri ön plana çıkmıştır. Çalışmaların kavramsal ve kuramsalolarak, tarama ve ölçek uyarlama şeklinde gerçekleştirildiği ve görgül çalışmaların ağırlıklı olduğu gözlenmiştir. Verilerin analizindeçoğunlukla regresyon, korelasyon ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır.Araştırmanın bilimsel alana en büyük katkısı, araştırmacıların mevcut yazının genel bir resmini görerek hangi alanların ihmaledildiğine ve hangi alanlarda çalışmalar yapılabileceğine ilişkin fikir sahibi olmalarına imkân vermesidir. Sunulan kapsamlıtaksonomik tablo ile bu araştırmanın psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumu konusunda ileride yapılacakçalışmalar için bir rehber niteliğinde olduğu öngörülmektedir.