Browsing by Author "Dalveren, Gonca Gökçe Menekşe"

Now showing 1 - 6 of 6

4b Fmrı Tabanlı Alzheimer Hastalığının Ön Tespiti için 3b-capsnet ve Rnn Modellerinin Kullanılması
(2024) İsmail, Ali; Dalveren, Gonca Gökçe Menekşe; Information Systems Engineering; 06. School Of Engineering; 01. Atılım University
Alzheimer hastalığının (AH) ilerlemesinin erken tahmini, bilişsel gerilemenin daha etkili bir şekilde yavaşlatılmasına yardımcı olabilmektedir. Dinlenme durumu fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (dd-fMRG) kullanılarak otomatik AH tanısı için evrişimli sinir ağlarına (ESA) dayalı farklı yöntemlerin uygulanmasına yönelik çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda tanıtılan yöntemler iki büyük zorlukla karşılaşmaktadır. Birincisi, fMRG veri kümeleri küçük boyutta olduğundan aşırı uyum gözlemlenebilmektedir. İkincisi, fMRG oturumlarının 4 boyutlu (4B) bilgilerinin verimli bir şekilde modellenmesi gerekmektedir. Çalışmalardan bazıları, derin öğrenme yöntemlerini, 4B bilgiyi modellemek için fMRG verilerinden oluşturulan fonksiyonel bağlantı matrislerine veya ayrı 2B dilimler veya 3B hacimler olarak fMRG verilerine uygulamıştır. Ancak bu durumun her iki yöntem türünde de bilgi kaybına neden olduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışmada, AD tanısı için fMRG verilerinin uzay-zamansal (4B) bilgilerini modellemek amacıyla Kapsül ağı (CapsNet) ve tekrarlayan sinir ağını (RNN) temel alan yeni bir model önerilmektedir. Önerilen modelin etkinliğini değerlendirmek için deneyler yapılmıştır. Sonuçlara göre, önerilen modelin AH’na karşı normal kontrol (NK) ve geç hafif bilişsel bozukluk (GHBB) ile erken hafif bilişsel bozukluk (EHBB) sınıflandırma görevlerinde sırasıyla %94.5 ve %61.8 doğruluk elde edebildiği görülmüştür.
4d Fmri'ye Dayalı Alzheimer Hastalığı Tespiti İçın 3d-capsnet ve Rnn Kullanımı
(2023) Ismaıl, Alı Mohamed Kotb Mohamed Ismaıl Alı Mohamed Kotb Mohamed; Dalveren, Gonca Gökçe Menekşe; Information Systems Engineering; 06. School Of Engineering; 01. Atılım University
AD ilerlemesinin erken tahmin edilmesi, bilişsel gerilemeyi daha etkili bir şekilde yavaşlatmaya yardımcı olabilir. Dinlenme durumu fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (rs-fMRI) kullanılarak otomatik AD teşhisi için evrişimli sinir ağlarına (CNN'ler) dayalı farklı yöntemlerin uygulanmasına yönelik birkaç çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalarda tanıtılan yöntemler 2 büyük zorlukla karşılaşmaktadır. Bu zorluklardan ilki, overfitting ile sonuçlanan küçük boyutlu fMRI veri kümeleridir. İkincisi ise, fMRI verilerinin 4D bilgilerinin verimli bir şekilde modellenmesinin gerekmekte olduğudur. Bazı araştırmalar, 4D bilgilerini modellemek için fMRI verilerinden oluşturulan fonksiyonel bağlantı (FC) matrislerine derin öğrenme yöntemleri uygulamaktadır. Diğerleri ise değerli bilgi kaybına neden olan ayrı 2D dilimler veya 3D hacimler olarak fMRI verilerine uygulamaktadır. Bu çalışmada, AD teşhisi için fMRI verilerinin uzay-zamansal (4D) bilgilerini modellemek için CapsNet-RNN tanıtılmaktadır. Modelde, bir fMRI zaman serisinin hacimlerinden uzamsal özellikleri çıkarmak için, özellikle küçük boyutlu veri kümelerinde overfitting sorununu hafifletmek için geleneksel CNN'lerin bir modifikasyonu olan Kapsül Ağı (CapsNet) kullanılmaktadır. Uzamsal özellikler daha sonra zaman serisi boyunca zamansal ilişkileri modellemek için RNN ile kullanılmaktadır. RNN'ler. Modelimiz AD - NC ve lMCI - eMCI sınıflandırma görevleri için sırasıyla %86,5 ve %61,8 doğruluk elde edebilmiştir.
Bağlam-farkında Uyarlamalı Yazılım Sistemlerinde Göz-hareketi Verisi ile Gözlemleme: Endoskopik-nöroşirurji Eğitim Programları için Bir Durum Çalışması
(2017) Dalveren, Gonca Gökçe Menekşe; Dalveren, Gonca Gökçe Menekşe; Çağıltay, Nergiz; Dalveren, Gonca Gökçe Menekşe; Çağıltay, Nergiz; Çağıltay, Nergiz; Software Engineering; Information Systems Engineering; Information Systems Engineering; Software Engineering; Information Systems Engineering; 06. School Of Engineering; 01. Atılım University
Günümüzde modern yazılımlar, ortamdaki sürekli değişimlerle uyumlu olmaları gerektiğinden dolayı çok karmaşık hale gelmektedir. Çevreyle ilgili olguları izleyebilmek ve çevredeki değişikliklerin olası sonuçlarını daha iyi anlayabilmek için toplanan verileri analiz etme yeteneği aracılığıyla otonomik davranışları desteklemeleri gerekmektedir. Başka bir deyişle, bağlam-farkında uyarlamalı yazılım sistemi (BFYUS), çalışma ortamındaki bu değişikliklere cevaben kendisini çalışma zamanında ayarlamayı amaçlamaktadır. Bağlam, son kullanıcı, programlama, birincil özellikler (ör. kimlik, yer ve zaman) ve fiziksel koşullar gibi yazılım sistemi tarafından gözlemlenen herhangi bir şey olarak tanımlanır. Bu nedenle BFYUS mimarisi, geniş bir veri yelpazesini izleyerek farklı amaçlar için çeşitli seviyelerde uygulanabilir. Bununla birlikte, şu anda bu sistemlerin uyguladığı adaptasyonun seviyesini ve kapsamını gösteren hiçbir kavramsal çerçeve yoktur. Bu çalışmada, öncelikle BFYUS'ın ana boyutlarını daha iyi anlamak için ilgili literatür incelenmiştir. Daha sonra, belirli bir BFYUS tarafından gerçekleştirilen adaptasyonun seviyesine ve kapsamına daha iyi hitap edebilmek için kavramsal bir çerçeve önerilmektedir. Önerilen çerçeve üç boyuta sahiptir: adaptasyon bağlamının tanımı, uyarlanması planlanan olayın tanımı ve nihayetinde adaptasyonun nasıl gerçekleştirileceğini gösteren plan. Ek olarak, önerilen kavramsal çerçeve aracılığıyla endo-nöroşirurji eğitim programları için bir durum çalışması yürütülmüştür. Sonuçlar, cerrahların göz hareket olaylarını izleyerek, yetenek seviyelerinin yüksek hassasiyetle (%91.3) tahmin edilebileceğini göstermiştir. Buna göre, bu özel durum için, cerrahların göz hareketi olaylarıyla, içeriğin cerrahların davranışlarına göre uyarlanabileceği görülmüştür. Örneğin, beceri düzeylerini düzenli olarak ölçerek ve öğrencilerin göz hareket olaylarıyla her bir senaryonun zorluk seviyelerini değerlendirerek, müfredattaki bilgisayar tabanlı simülasyon senaryolarının düzeni, farklı el koşullarındaki kullanıcı beceri seviyelerine ve davranışlarına göre uyarlanabilir. Bu, her stajyer için beceri ve bilgiye dinamik olarak adapte edilmiş özel bir müfredat oluşturulmasına yardımcı olacaktır. Bu çalışmanın iki ana katkısı vardır. İlk olarak, BFYUS'ın kapsam ve seviyesini değerlendirmek için kullanılabilecek bir kavramsal model önermektedir. Bu bilgi araştırmacılara ve geliştiricilere BFYUS'ı daha iyi değerlendirip karşılaştırmalarına yardımcı olabilir. Bu tez çalışmasının ikinci katkısı önerilen modelin endo-nöroşirürji alanına uygulanmasıdır. Endo-nöroşirurji alanındaki eğitim programları çeşitli problemlere sahiptir. Bu programların asıl problemi, beceri temelli eğitim fırsatlarıdır. Eğitim ve beceri gelişiminin ameliyathanede sağlanması gerektiğinden dolayı, bu eğitim programlarının, hastaların bakış açısından etik hususlar, sınırlı zaman ve hasta güvenliği riski gibi pek çok dezavantajı vardır. Şu anda, cerrahi eğitim programları için pek fazla alternatif eğitim olanağı bulunmamaktadır. Bu programlarda beceri geliştirme çok kritik olduğu için, bireysel beceri temelli eğitim olanakları gerekmektedir. Cerrahi eğitim programlarını desteklemek için bilgisayar tabanlı simülasyonlara örnekler olsa bile, müfredata entegre modeller sınırlıdır. Ek olarak, özellikle endo-nöroşirurji eğitim programlarında cerrahi eğitim için BFYUS'ın herhangi bir öğretim modeli yoktur. Doğası gereği, BFYUS yaklaşımının endo-nöroşirurji eğitim programlarına çeşitli avantajlar sağlayabileceğine inanıyoruz. Bununla birlikte, endo-nöroşirurji eğitim programları için BFYUS oluşturma süreci çok karmaşıktır, bu tez çalışmasında bir BFYUS kavramsal modeli önerilmektedir. Bu tez çalışmasının bulguları, endo-nöroşirurji eğitim programları için daha iyi BFYUS oluşturmak üzere gelecekteki çalışmalara yardımcı olmak ve bu sistemleri mevcut eğitim programlarına daha iyi entegre etmek amacıyla hazırlanmıştır.
Farklı Koşullarda Görüntü Algılama Algoritmaları Yolo ve Faster R-cnn'nin Karşılaştırılması
(2021) Abdulghanı, Abdulghanı Mawlood A.ghanı; Dalveren, Gonca Gökçe Menekşe; Information Systems Engineering; 06. School Of Engineering; 01. Atılım University
Bu tezde, hem zorlu hava koşullarında hem de karanlıkta daha iyi nesne tespiti açısından YOLOv4 ile YOLOv3 ve Faster R-CNN'yi karşılaştırıyoruz. Yağmurlu, sisli ve karlı hava koşullarında ve hatta geceleri yayalar, arabalar, otobüsler ve motosikletler gibi hareket eden nesneleri tespit etmek zor olabilir. Bu çalışma, hiçbirinin başlangıçta kötü hava koşullarında veya geceleri performans göstermesinin amaçlanmadığını akılda tutarak, bu tür durumlarda hangisinin en iyi performansı gösterdiğini belirlemek için üç modülü değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma Tesla P4 GPU, 12GB RAM kullanılarak yapılmıştır. Bu algoritmaları, YOLOv4'ün 40.000 yineleme, 72 mAP ve 0.63 geri çağırma ile en iyi sonuçları aldığı bir açık görüntü veri seti ile eğittik. Öte yandan, YOLOv3 36000 yinelemede, 65.53 mAP'de ve 0.54 geri çağırma'da maksimum puan almıştır. Son olarak, Faster R-CNN 36000 yineleme, 51 mAP ve 0.49 geri çağırma elde etmiştir. Algılama performansı değerlendirmesi açısından, 30 FPS ile videoda YOLOv4 42 FPS'de, YOLOv3 37 FPS'de ve Faster R-CNN 10 FPS'de performans göstermiştir. Elde edilen sonuçlara göre, YOLOv4, YOLOv3 ve Faster R-CNN'ye kıyasla en iyi performansı göstermiştir.
Türkçe Yapılandırılmış Yazılım Gereksinimleri için Ortak Metin Tasarımı
(2021) Öztekin, Gonca Canan; Dalveren, Gonca Gökçe Menekşe; Information Systems Engineering; 06. School Of Engineering; 01. Atılım University
E-Devlet uygulamalarında birçok proje yapılmaktadır ve bir uygulamanın en iyi şekilde yapılabilmesi için iyi bir analiz çalışmasının yapılması şarttır. Kötü yapılmış bir analiz çalışması sonucunda geliştirilen uygulamalarda hatalar kaçınılmazdır. Analiz cümlelerinin doğru anlaşılması ve aktarılması çok önemlidir. Yazılım gereksinimlerinin kalitesini belirlemek ve bu gereksinim bildirimlerini değerlendirmek için bir yöntem veya modele ihtiyacımız vardır. Bu gereksinimlerin çoğu, ana dillerini kullanan kullanıcıların doğal dilinde ifade edilmektedir. Yazılım gereksinimi için kalite modeli hakkında birkaç araştırma yapılmıştır, ancak Türkçe dili ifadesi için, özellikle e-Devlet alanında çok fazla araştırma yapılmamıştır. Ek olarak, Türkçe dilinde yazılım gereksinimleri belirtim bildirimlerinin yazılmasında bir standart yoktur. Bu tezin asıl amacı ortak metinler tanımlayarak ve analiz cümlelerinin belirli bir yapıya getirilmesini sağlayarak doğal dilden kaynaklı hataların en aza indirilmesi ve standardize edilmesini sağlamaktır. Gereksinim cümlesini girecek analist ya da gereksinim mühendisinin cümleyi düzgün girilebilmesini sağlayan bir model oluşturulmuştur. Oluşturulan model Türkçe dilinde Yazılım Gereksinimleri Spesifikasyonu (SRS) için bir kalite değerlendirme modeli olarak kullanılabilir. Modelin gereksinimleri ortak metin şablonlarıyla eşleştirebilmesi, benzerlik değerlerini hesaplayabilmesi ve yazılım gereksinimleri, düzenleyici belgeler ve kullanıcı gereksinimleri arasındaki gereksinimleri daha uygun bir biçimde şablona ekleyebilmesi için bir ara yüz tasarlanmıştır. Bu model, bir e-Devlet uygulamasının SRS'sinin kalitesini artırmak için uygulanmıştır. Sonuç olarak e-Devlet uygulamasına yenilikçi ve modern bir yaklaşım sunulmuştur. Literatüre bir çözüm önerisi ve akademik araştırma getirilmiştir.
Üniversite Web Sitesi Ana Sayfalarının Kullanılabilirliğinindeğerlendirilmesi: Göz İzleme Yaklaşımı
(2021) Dalveren, Gonca Gökçe Menekşe; Peker, Serhat; Software Engineering; Information Systems Engineering; 06. School Of Engineering; 01. Atılım University
Ziyaretçilerin ilk karşılandığı yer olan üniversite web sitesi ana sayfalarının iyi bir tasarıma sahip olması ve ziyaretçileri tarafındankullanışlı bulunması, aday öğrenci, araştırmacı, yerli ve yabancı akademik kuruluşlar gibi dış paydaşların üniversiteye olan ilgileriniartırmak ve sürekli kılmak adına oldukça kilit rol oynamaktadır. Bu motivasyondan yola çıkarak bu çalışma, seçilen beş Türküniversitesinin ana sayfa tasarımlarını kullanılabilirlik yönünden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda göz izlemeyaklaşımı kullanılmış, bir insan-bilgisayar etkileşimi laboratuvarındaki göz izleme cihazı ve diğer donanımlar vasıtasıyla katılımcılarınilgili web sayfalarıyla olan etkileşimlerini incelenmiştir. Deneklerin görüntüleme davranış verilerinin belirli göz hareketlerine gözizleme cihazı yazılımı kullanılarak odaklanma sayısı, ilk ziyarete kadar geçen süre, ve toplam ziyaret süresi olarak sınıflandırılmasındansonra, ANOVA methodu ile istatistiksel detaylı analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgular, kullanıcıların ilgili sayfalardaki menübileşenlerini bulma görevlerini yerine getirdikleri halde, bu sayfaların kullanılabilirliğinde istenilen bileşeni kısa sürede farkedememe,farklı alanlarda arama gibi zorluklarla karşılaştıklarını göstermiştir. Bu çalışma, bu alanda çalışan araştırmacılara, üniversite websayfalarının göz izleme yöntemi ile kullanılabilirliklerinin değerlendirmesine ilişkin değerli bir referans olmasının yanı sıra paydaşlarınilgisini çeken ve daha kullanıcı merkezli üniversite web sitesi ana sayfalarının tasarlanması yönünde çıkarımlar sunmaktadır.