Avrupa, Asya ve Amerika üçgeninde modernist bir mimar: Gabriel Guevrekian (1900-1970)

Abstract

Bu çalışmada, modern mimarlık tarihinde önemli bir isim olduğuna inanılan ancak akademik çalışmalarda yeterince yer almayan Gabriel Guevrekian'ın hayat hikayesi, mesleki faaliyetleri ve mimari eserleri incelenmiştir. Mesleki yaşantısındaki gelişmeler temel alınarak kronolojik olarak dönemlere ve coğrafyalara göre sınıflandırmalar yapılmış ve mimarlık perspektifinden monografik bir anlatı biçiminde ortaya konulmuştur. Bu çalışma, Guevrekian'ın yaşamı boyunca (1900-1970) ürettiği eserlerin gelişimini ve değişimini anlamayı amaçlamaktadır. Guevrekian hayatı boyunca edindiği mesleki birikimini ve farklı ülkelerdeki mimari tecrübesini, kamusal ve müstakil yapıların, bahçelerin, iç mekân organizasyonlarının ve bazen de yapılarında kullandığı mobilyaların tasarımını şekillendirmek için kullanmıştır. Ayrıca, kent tasarımı ile ilgili fikirler üreterek modern mimarlığın gelişimine katkıda bulunmuştur. Guevrekian, modern mimarlık hareketinin Avrupa, Asya ve Amerika üçgenindeki gelişimi adına önemli bir bağlantı oluşturmuştur. Mimar, farklı ölçeklerde projeler üreten; farklı coğrafyalarda dolayısıyla farklı kültürlerde eserler veren bir mimar olarak modern mimarlık adına önemli bir role sahip olmuştur. Farklı kültürlerin getirdiği özellikleri de eserlerinde kullanmayı önemsemiştir. Ayrıca, siyasi bir perspektife de sahip olması ve mesleki faaliyetlerde etkin roller alması mimarlık alanında öncü bir duruş üstlenmesini sağlamıştır. Modern mimarlığı ilerletmeye yönelik çalışmalara katkıda bulunmuştur. Bu şekilde, Guevrekian modern mimarlıkta hem yenilikçi tasarımlara imza atan bir mimar olmuş hem de mimarlık pratiğini toplumsal dönüşümün bir aracı olarak değerlendirmiştir.

In this study, the life story, professional activities, and architectural work of Gabriel Guevrekian, who is believed to be a significant figure in modern architecture yet has received limited attention in academic studies, are researched. Based on the developments in his professional life, classifications were made according to chronological periods and geographies and presented in the form of a monographic narrative form from the perspective of architecture. The study aims to understand the development and transformation of the works that Guevrekian produced throughout his life (1900-1970). Guevrekian utilized his professional knowledge and architectural experience in different countries to shape the design of public and private buildings, garden layouts, interior space organization, and occasionally, the design of furniture he used in the buildings. Furthermore, he contributed to the development of modern architecture by generating ideas on urban design. Guevrekian established a significant connection for the advancement of the modern architectural movement in the triangle of Europe, Asia, and America. The architect played an essential role in modern architecture as an architect who produced projects of different scales, worked in different geographies and thus in different cultures. He also attached importance to using features brought by different cultures. In addition, having a political perspective and taking active roles in professional activities enabled him to take a pioneering stance in the field of architecture. He contributed to the work aimed at advancing modern architecture. In this way, Guevrekian both became an architect who put his signature under innovative designs in modern architecture and considered architectural practice as a tool of social transformation.