Yüksek Plastisiteli Kilin Mermer Tozu ve Eps Danecikleri ile İyileştirilmesinin Deneysel ve Tahmine Dayalı Modellenmesi

Abstract

Şişen zeminler su ile reaksiyona girdiğinde üzerinde bulunan yapılara zarar verebileceği için geoteknik mühendisliği için önemli bir sorundur. Bu zeminlerin iyileştirilmesinde katkı maddeleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, mermer tozu ve genleştirilirmiş polistiren (EPS) daneciklerinin yüksek plastisiteli kil (bentonit) üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Şişen zemine farklı oranlarda EPS danecikleri ve mermer tozu katkıları ilave edilmiştir. Mermer tozu, zemin numunesinin kuru ağırlığının %0, %5, %10, %15, %20'si oranında, EPS danecikleri ise %0, %0.3, %0.9'u oranında ilave edilmiştir. Bu malzemeler hem birlikte hem de ayrı ayrı kullanılmıştır. Atterberg limitleri, standart Proktor testleri, tek boyutlu şişme (FS) ve serbest basınç dayanımı testleri (UCS) yapılmıştır. Test bulguları, EPS danecikleri kullanımının FS ve UCS değerlerini azalttığını göstermektedir. Ayrıca, mermer tozu ilavesi FS değerlerini azaltırken UCS değerlerini arttırmıştır. 5% mermer tozu ve %0.9 EPS danecik kombinasyonu FS ve UCS değerleri için en etkili sonuçları vermektedir. Çoklu doğrusal regresyon (MLR) ve yapay sinir ağı (YSA) analizleri kullanılarak FS ve UCS değerlerinin tahmin edilmesine yönelik kullanılmak üzere hem bu çalışmanın v deneysel çalışma sonuçlarından hem de literatür verilerinden yararlanılarak, bir veri seti oluşturulmuştur. Katkı maddelerinin zemin numunesini nasıl etkilediğini önceden anlamak için MLR sonuçları kullanılarak ampirik denklemler önerilmiştir. Daha sonra, iyileştirilmiş zemin numunelerinin FS ve UCS değerlerini tahmin etmek için YSA algoritması kullanılmıştır. Her iki yöntemden elde edilen sonuçlar tartışılmıştır.

Expansive soils present a significant challenge in geotechnical engineering due to their reaction with water, which can damage structures built on them. Additives are commonly used to improve these soils. In this study, it is aimed to investigate the effect of the marble powder and expanded polystyrene (EPS) beads on the high plasticity clay. EPS beads and marble powder additives were added to the expansive soil at different ratios. Marble powder was used at the rates of 0%, 5%, 10%, 15%, 20% and EPS beads at the rates of 0%, 0.3%, 0.9% of the dry weight of the soil sample. These materials are used both individually and in combination. Atterberg limits, standard Proctor tests, one-dimensional swell tests (FS) and unconfined compressive strength tests (UCS) are conducted. The test findings indicate that the adding EPS beads decreases FS and UCS. Besides, adding marble powder decreases FS but increases UCS. The combination of 5% marble powder and 0.9% EPS beads produced the most effective results for FS and UCS. A data set was created using both the experimental study results of this study and literature data to be used to estimate FS and UCS values using multiple linear regression (MLR) and artificial neural network (ANN) analyses. In order to preliminary understand how the additives affect the soil samples, empirical equations are generated using MLR methods. Then, ANN is applied to predict the treated soil samples' FS and UCS values. The results obtained from both methods are discussed.