Çin Halk Cumhuriyeti'nin Dış Politikasında Orta Asya Faktörü: Soğuk Savaş'ın Sonundan - Hu Jintao Döneminin Sonuna Kadar (1988-2012)'

Abstract

Orta Asya Bölgesi ekonomi, güvenlik ve enerji başlıklarında tarihten beri stratejik bir konuma ve öneme sahip olmuştur. SSCB döneminde ÇHC ile uzlaşmaya varılamayan bu bölgede, SSCB'nin yıkılışının ardından bağımsızlığını ilan eden Orta Asya Devletleri ile ÇHC; ekonomik, askeri ve enerji sektöründe karşılıklı işbirliği anlaşmaları imzalamıştır. Bu anlaşmalar doğrultusunda, devletler bazında bir devletin, diğer devletleri çıkarları doğrultusunda kaba kuvvete başvurmadan etkileyebilmesini sağlayan yumuşak güç yolu benimsenmiştir. İşbirliği ve yumuşak güç stratejisi ile Orta Asya'da çok taraflı iki işbirliği örgütü de kurulmuştur. Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ve Asya'da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (AİGK). Bu çalışmada ÇHC ve Orta Asya Devletleri arasında imzalanan karşılıklı işbirliği anlaşmalarındaki ile ŞİÖ ve AİGK bünyelerindeki ekonomi ve güvenlik siyaseti ilişkisi incelenecektir. Anahtar Sözcükler: 1. Orta Asya, 2. Ekonomi, Güvenlik, 3. Enerji, 4. Karşılıklı işbirliği, 5. ŞİÖ, 6. AİGK

Central Asia Region has been strategically vital in terms of economy, security and energy. During the Union of Soviet Socialist Republics (USSR), there were some dissolved issues with the People's Republic of China (PRC). After the collapse of the USSR, the Central Asian States declared their independance. Then, some bilateral economic, security and energy cooperation agreements has been signed between PRC and the Central Asian States. In that way the soft power policy which means affecting the other states according to the interests of your state without using force or coercion has been assumed in the Central Asia. Furthermore, Shanghai Cooperation Organization (SCO) and Conferance on Interaction and Confidence-Building Measures in Asia (CICA) multilateral and soft power cooperation organizations were founded in this region. In this thesis, the relation between the economy and security politics will be analyzed among the bilateral economic, security and energy cooperation agreements between the Central Asian States and the PRC as well as among the SCO and the CICA. Key Words: 1. Central Asia, 2. Economy, Security, 3. Energy, 4. Bilateral Cooperation, 5. SCO, 6. CICA