Elektrikli güç jeneratörlerinin kontrolü ve senkronizasyonu

Abstract

Bu çalışmada buhar türbini ile çalışan küçük senkronize alternatif akım jeneratörleri için doğrusal olmayan denetim yöntemleri geliştirilmektedir. Söz konusu denetimin amacı rotor açısı (ya da güç açısı) ve uçbirim (terminal) gerilimini istenen düzeyde tutmaktır. Bu amaçla geri adımlamalı denetim yöntemine başvurulmuştur. Bu metod, Lyapunov'un ikinci kararlılık yönteminin bir uzantısı olup modeldeki her durum değişkenini teker teker kararlaştırmayı amaçlar. Teorik olarak geliştirilen yaklaşımlar, iki değişik probleme uygulanmaktadır. Bunlardan birincisi tek bir üretecin rotor açısı ve uçbirim geriliminin kontrol edilmesi diğeri ise birden çok üretecin bir ana üretecin rotor açısı ve uçbirim gerilimini takip etmesini sağlamaktır. İkinci problemde tüm üreteçlerin aynı olduğu varsayılmıştır. Bu nedenle her bir üreteç için aynı denetleç tasarımları kullanılabilmektedir. Çalışmanın performansını inceleyebilmek için benzetimler yapılmış ve sonuçlar göstermiştir ki ister tek üreteç olsun ister senkronizasyon amaçlı olsun tasarımlar oldukça başarılı olarak görevlerini yerine getirmektedirler. Çoklu üreteçlerin birbirini takibinde çok az bir gecikme söz konusu olmakla beraber bu uygulama açısından herhangi bir sorun teşkil etmemektedir.

We present a simulation based study focusing on the application of a nonlinear control technique to stabilize and control the terminal voltage and power angle of a small synchronous generator driven by a steam turbine engine. The control technique is based on integrator back-stepping techniques which is an application of the second method of Lyapunov to the states of a nonlinear dynamical system one-by-one recursively. The theory is applied to two cases. The first one is the combined control of power angle and terminal voltage of a single generator. The second one is the synchronization of the power angles and terminal voltages of multiple generators (two or more). Upon obtaining a successful and stable generator control system for a main generator, we replicated the controller for another generator and feed the second generator's reference inputs from the first generator's outputs (power angle and terminal voltage of the main generator). The second generator has the same controller design. The same approach is applied to a three generator case. All the generators are assumed identical and same controller designs can be applied. Simulations are presented to verify the approaches developed in this research. Results showed that the control algorithms work satisfactorily in both single generator and multiple generator cases. In the synchronization of multiple generators, the second and later generators have a very small delay