İngilizce'den Türkçe'ye İncil Çevirilerinde Yerelleştirme Teknikleri Analizi

Abstract

Çeviri çalışmalarının bir disipline dönüşmesinde, kutsal kitaplar ve dini metinler mihenk taşı gibidir. Kutsal kitapların ve dini metinlerin çeviri çalışmaları sayesinde çeviri, toplumların yalnızca kendi kültürlerini ve düşüncelerini yansıtma aracı olmanın ötesine geçmiş, kutsal kabul edilen bir amaca da hizmet etmeye başlamıştır. Bu misyon çeviriye yeni bir boyut ve disiplin katmıştır. Kutsal kitaplar ve dini metinlerin özünde var olan hassasiyet sebebiyle, en doğru iletiyi vermek amacıyla çeviri ve kültür, çeviri sürecinde birlikte ele alınmıştır. Bu sebeple, kültürel farklılıklar da göz önünde tutularak, çeviride yerelleştirme gerekli görülmüştür. Bu çalışma sayesinde, kutsal kitapların ve dini metinlerin yerelleştirme stratejileri uygulanarak çevrilmesinin, kültürel unsurlar sebebiyle meydana gelebilecek anlamsal kayıp ve değişiklikleri engelleyebileceği öngörülmüştür. Yöntem olarak, yerelleştirme stratejilerinin anlaşılması adına en çok kabul gören İngilizce İncil ile en çok kabul gören iki farklı Türkçe İncil seçilmiştir. Çalışmanın sonucunda yerelleştirmenin, çeviri sürecinde anlamsal kayıpları veya farklılıkları azalttığı, ortaya çıkan hedef metnin hedef kitle için daha akıcı ve daha anlaşılabilir olduğu ve kutsal metinlerin anlatımsal ve etkileyici rolünü koruduğu ortaya koyulmuştur. Yerelleştirmenin çeviri sürecinde etkin ve doğru uygulanması, farklı bir kültürün bakış açısına sahip bir hedef kitle için daha akıcı, anlaşılabilir ve daha doğal bir metin ortaya çıkarmış olduğu görülmüştür.

Scriptures and religious texts are considered a milestone in translation studies and the process of accepting them as a discipline. Using translation studies related to scriptures and religious texts, translation has gained a new dimension and become more than only an instrument reflecting the ideas and cultures of societies, and it has started to serve as a divine goal. This mission leads to a new dimension and discipline for translation studies. Because of the sensibility in the core of scriptures and religious texts, translation has been started to be evaluated, along with culture, in the translation process to convey the message most accurately. For this reason, having regard to cultural differences, domestication has been considered necessary. Thanks to this study, it has been foreseen that the translations of scriptures and religious texts under domestication strategies help prevent any loss or ambiguity arising from cultural differences. As a method, one of the most accepted English Bible, one of the most accepted Turkish Bible, and the second one of most accepted Turkish Bible have been chosen for analysis. As a result of the study, it has pointed out that domestication has a significant impact on reducing loss and ambiguities, on providing more fluent and more understandable texts for the target audience, and on protecting the expressive and divine features of scriptures or religious texts. This study has stated that the appropriate use of domestication strategies during the translation process offers more fluent, understandable, and natural text for target audiences with various cultural perspectives.