Tarih ve Çeviri: Türkiye?de Teknik Çeviri Tarihi Üzerine Bir Çalışma

Abstract

Küreselleşen dünyada, teknolojinin gelişmesi ve teknolojik iletişime olan talebin artmasıyla birlikte, teknik çeviri oldukça büyük bir önem kazanmıştır. Günümüzde, dünya genelinde yapılan çevirilerin büyük bir kısmını teknik çeviri faaliyetleri oluşturmaktadır. Bundan dolayı teknik çeviri konusuna çok boyutlu bir bakış açısıyla önem verilmesi gerekmektedir.Bu bağlamda, geçmiş olayların ve karakterlerin kronolojik ve coğrafi olarak kayıt altına alınması açısından tarih ve çeviri arasındaki ilişki, teknik çeviri çalışmalarına önem verilmesi anlamında, ön plana çıkmıştır. Diğer taraftan çeviri araştırmaları korpusunda teknik çeviriye yeteri kadar önem verilmemiştir. Akademik çalışmalar ve araştırmalar sayesinde, teknik çeviri ve teknik yazıma olan talebin gittikçe artması dolayısıyla tüm tarihi ve dilbilimsel yönleri ile teknik çeviri geniş anlamda ele alınmaya başlanmıştır. Böylesine bir arka plan ile çerçevesi belirlenmiş olan tezimiz, Türkiye'deki teknik çevirinin tarihi ve gelişimi üzerine bir çalışma yapmayı hedeflemektedir. Kuramsal arka planı ortaya koymak için, Osmanlı'lardan başlayıp tarih ve çeviri arasındaki ilişkiye odaklanılmış ve buradan hareketle teknik çevirinin Selçuklu ve Osmanlı'dan itibaren Türkiye Cumhuriyetini de kapsayarak ülkemizde nasıl geliştiği ve yer aldığı üzerine bir araştırma yapılmıştır.Anahtar Sözcükler: Çeviri Tarihi, Teknik Çeviri, Türkiyede Teknik Çeviri, Çeviri FaaliyetleriIn the Globalized World, with the advancement of technology and increasing demand for technical communication, Technical Translation gained a significant importance. Today, in the world, technical translation comprises almost 90 % percent of the world?s total translation and this situation necessitates attention to be given to the context of technical translation from a multi-dimensional viewpoint.Within this context, the relation between History and Translation come to the fore in terms of recording of the past events and characters in chronological and geographical order in terms of making a study on the workings of technical translation. On the other hand technical translation has been of secondary importance in a Translation Studies corpus. Thanks to academic studies and surveys, and the growing demand for technical translation and the technical writing, technical translation with all its historical and linguistic aspects has began to be taken up by and large. Framed by such a background, this thesis aims to make a study on the history and development of technical translation in Turkey. It begins from the Ottomans and focuses on the relation between History and Translation for a theoretical background and moves from there to make a survey of how technical translation developed and took place in Turkey dating back to Seljuks and the Ottomans, and all the way into the Turkish Republic.Key Words: History of Translation, Technical Translation, Technical Translation in the Ottomans, Technical Translation in Turkey, Translation Activities