Browsing by Author "Demirutku, Kürşad"
Now showing 1 - 6 of 6
- Results Per Page
- Sort Options
Article Citation Count: 0359 Türkçe Kişilik Sıfatının Beğenirlik Değerlendirmeleri(2018) Demirutku, Kürşad; Orta, İrem Metin; Metin Orta, İrem; Department of PsychologyPsikolojinin farklı altalanlarında değişik konu başlıklarında yapılan çalışmalarda kişilik sıfatları uyaran olarak kullanılagelmiştir. Bu tür çalışmalarda sözcüklerin beğenirlik normlarının bilinmesi, olası karıştırıcı etkileri kontrolaltına almak için önemlidir. Ancak, ilgili alanyazında Türkçe kişilik sıfatlarının beğenirlik normlarını içeren böylesibir veritabanı yoktur. Bu çalışmanın amacı bu eksiği giderecek bir veritabanı oluşturmaktır. Ardışık dört çalışmada,öncelikle Türkçe kişilik sıfatlarını içeren bir sözcük havuzu oluşturulmuştur. Ardından, bu ilk listedeki sıfatların anlamlılık düzeyleri incelenmiş ve 359 kişilik sıfatını içeren nihai liste hazırlanmıştır. Bu liste bir üniversite öğrencisiörneklemine sunularak her bir sıfat için beğenirlik ölçümleri alınmıştır. Son olarak, farklı bir üniversite öğrencisiörnekleminde test-tekrar test güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Buna ek olarak, beğenirlik ölçümlerinin geçerliğini sınamak için iki denence geliştirilmiştir. Birinci denenceyi destekler şekilde havuzdaki kişilik sıfatlarınınTürkçe’deki kullanım sıklığı ile çalışmada ölçülen beğenirlik puanları arasında pozitif korelasyon gözlenmiştir.Ayrıca, ikinci denencede önerildiği üzere, olumsuz kişilik sıfatlarının düşük beğenirlik değerlendirmelerinin, olumlukişilik sıfatlarının yüksek beğenirlik değerlendirmelerinden daha güçlü olduğu da etki büyüklüğü ölçümleriyle tespit edilmiştir. Çalışmanın sınırlılıkları göz önünde bulundurularak, oluşturulan veritabanının Türkiye’de yapılacakbenlik kavramı, kalıpyargılar, prototipler, izlenim oluşturma ve bellek süreçleri gibi çeşitli başlıklardaki çalışmalarayöntemsel bir kaynak olacağı düşünülmektedir.Article Citation Count: 4Beşeri Değerler ile Devamsızlık Tutumları ve Gerekçeleri Arasındaki İlişkiler(2016) Demirutku, Kürşad; Tekinay, SenaBu çalışma, beşeri değerler ile devamsızlık tutumları ve devamsızlık gerekçeleri arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla yapılmıştır. Ankara'da bulunan bir vakıf üniversitesinde çeşitli bölümlerde öğrenim gören 180 öğrenci ile bir korelasyon çalışması yürütülmüştür. Katılımcıların değer yönelimleri Potre Değerler Anketi (Schwartz ve diğerleri, 2012) kullanılarak, devamsızlık tutumları ise semantik farklılıklar ölçeği ile ölçülmüştür. Ayrıca öğrenciler, ilgili alanyazından hareketle bu çalışmada kullanılmak üzere geliştirilen ölçekler üzerinde, çeşitli gerekçelerle dersi olduğu halde okula gitmeme ve okula gittiği halde derse girmeme sıklığını rapor etmişlerdir. Korelasyon analizleri hazcılık ve uyarılma değerlerine verilen önemin devamsızlık tutumları ve gerekçeleriyle olumlu, özyönelim ve uyma değerlerine verilen önemin ise olumsuz ilişkiye girdiğini göstermiştir. Devamsızlık ile ilişkili tutum ve gerekçelerin çeşitli değerleri ifade etme işlevine sahip olabileceği önerilmiştir. Sonuçlar, araştırmanın ölçüm ve örneklem özellikleri ile ilişkili kısıtlılıkları hesaba katılarak tartışılmış ve bunlara ilişkin gelecek çalışma önerileri sunulmuştur.Article Citation Count: 0Bilimsellik Değerlerinin İçeriği ve Yapısı*(Istanbul Univ, Fac Letters, dept Psychology, 2021) Güngör, Elis; Demirutku, Kürşad; Demirutku, Kürşad; Department of PsychologyBu araştırmanın amacı bilimsel bağlamla ilişkili değerlerin tespit edilmesi ve bu değerlerin Schwartz (1992) tarafından önerilen güdüsel çemberdeki konumlarının sınanmasıdır. Bilimsellik değerleri alanyazınından hareketle yaratıcılık, merak, şüphecilik, açık fikirlilik, akılcılık, nesnellik, müştereklik, bilimsel etik ve tutarlılık değerleri bilimsellik değerleri olarak tespit edilmiştir. Bu değerlerin önemini ölçmek amacıyla yazarlar tarafından maddeler geliştirilmiştir. Beş hipotezi sınamak amacıyla iki çalışma yapılmıştır. Birinci çalışmanın (N = 624, Ort.yaş = 22) bulguları bilimsellik değerlerinin görgül olarak Özyönelim ve Evrenselcilik değerleri arasında konumlandığını ve bilimsellik değerleri ile diğer değer tipleri arasındaki korelasyonların sinus dalgası şeklinde bir örüntü sergilediğini ortaya koymuştur. İkinci çalışmada ise (N = 181, Ort.yaş = 21.5) bilimsellik değerlerinin semantik farklılık maddeleri ile ölçülen bilime yönelik tutumlar ve bilme ihtiyacı puanları ile pozitif, belirsizliğe tahammülsüzlük puanları ile negatif korelasyon gösterdiği gözlenmiştir. Bu araştırma bilimsellik değerlerini, değerlerin çembersel yapısıyla entegre eden ilk çalışmadır. Bulguların bilimsellik değerlerinin hipotez edilmiş olan yapısını doğruladığı ve bilimsellik değerleri ölçümünün yakınsak ve ıraksak geçerliğe sahip olduğunu desteklediği tartışılmıştır. Kendi kendini seçme yanlılığı içerebilecek uygunluk örneklemleri kullanılması, verinin Türk üniversite öğrencilerinden toplanmış olması, ikinci çalışmada kadınların erkeklerden daha fazla temsil edilmiş olması ve bilimsellik değerleri dışındaki değer tipi ölçümlerinde düşük güvenirlik katsayıları gözlenmiş olması araştırmanın yöntemsel sınırlılıkları olarak kayda geçirilmiştir. Gelecekte yapılabilecek çalışmalarda, halihazırdaki araştırma bulgularının kültürlerarası çalışmalarla tekrarlanması ve bilimsellik değerlerinin, bu çalışmada kullanılanlar dışında kalan kişilik ölçümleri ile arasındaki ilişkilerinin incelenerek yakınsak geçerlik bulgularının genişletilmesi önerilmiştir.Article Citation Count: 17Cyberloafing behaviors among university students and its relation to Hedonistic-Stimulation value orientation, cyberloafing attitudes, and time spent on the Internet(Springer, 2022) Demirutku, Kürşad; Demirutku, Kursad; Metin Orta, İrem; Department of PsychologyThe purpose of the present study was to investigate the relationships between values, cyberloafing attitudes, and cyberloafing behaviors. Following from the relevant literature, it was hypothesized that Hedonistic-Stimulation value orientation would be associated with cyberloafing behaviors through the mediation of cyberloafing attitudes and time spent on the Internet. Self-report measures were used to collect data from a sample of 427 university students. The modified model revealed a good fit and all indirect paths were significant. Separate model tests indicated that cyberloafing attitudes acted as the mediator for females, whereas for males, time spent on the Internet did so in the relationship between Hedonistic-Stimulation value orientation and cyberloafing behaviors. Thus, the findings suggested that the attitude-behavior link might be mediated by variables other than attitudes. The present research also highlighted that the Hedonism and Stimulation values might have disruptive whereas Conformity values might have supportive functions in the ongoing educational process.Article İrade Seçimlerimizi Nasıl Etkiler? Sosyal Psikolojik Açıdan Davranış Düzenleme Süreçleri(2015) Demirutku, Kürşad; Department of PsychologyPsikolojik açıdan, istemli davranışları - yani, çaba sarf ederek bilinçli olarak yaptığımız davranışları - ortaya çıkarmamızı sağlayan süreçleri irade olarak tanımlamak mümkündür. Seçim ise, bireyin alternatifler arasından birine, hedeflerine,değerlerine veya genel anlamda çeşitli ölçütlere uygun olacak şekilde irade kullanarak yönelmesini sağlayan her türlü davranıştır. Bu yazıda, iradenin seçimleri nasıl etkilediği, ya da sosyal psikoloji alanında adlandırıldığı ve çalışıldığı şekliyle davranış düzenleme süreçleri kısmen ele alınacaktır.Article Citation Count: 4The Relationships between Human Values, Absenteeism Attitudes and Reasons(Hacettepe Univ, 2016) Demirutku, Kürşad; Tekinay, Sena; Department of PsychologyThe present study was conducted to investigate the relationships between human values, absenteeism attitudes, and absenteeism reasons. A correlation study was carried out with 180 students who were enrolled in different programs in a private university located in Ankara. Value orientations of the participants was measured by using Portrait Values Questionnaire (Schwartz et al., 2012) and absenteeism attitudes were measured by using semantic differential scales. In addition, students reported the frequencies of not going to the campus in class-days, and not attending the classes despite being in the campus with various reasons on the scales developed by referring to the relevant literature to be used in the present study. Correlation analyses revealed that the importance of hedonism and stimulation values was positively, whereas the importance of self-direction and conformity values was negatively correlated with absenteeism attitudes and reasons. It was proposed that absenteeism attitudes and reasons might have the function of expressing different values. The results were discussed by taking into account the measurement-and sample-related limitations of the study, and corresponding suggestions for future research were presented.