Dunning’in Sahiplik Avantajının Otel ve Benzeri Konaklama İşletmelerininPerformansı Üzerine Etkisi: OECD Ülkeleri Örneği

Abstract

Amaç – Bu çalışma uluslararasılaşma teorilerinden biri olan Eklektik Paradigma ve bu paradigmanınunsurlarından biri olan sahiplik avantajının OECD’de bulunan oteller ve benzeri konaklama yerlerinde(NACE=5510) faaliyet gösteren şirketlerin performansına etkisini ölçmektir.Yöntem – Çalışmada; OECD ülkelerinde bulunan otel ve benzeri 105 konaklama işletmelerinin verileri ilekurulan model, panel veri yöntemi ile incelenmiştir. Model ilk olarak OECD ülkesinde faaliyet gösteren 73şirketin 10 yıllık verisi (2010-2019) ile incelenmiş ardından modele Türkiye eklenerek 4 yıllık (2015-2018)veri ile tekrar incelenmiş ve sonuçlar ayrı ayrı açıklanmıştır. Bulgular – Çalışmanın sonucunda ilk olarak OECD ülkelerinde faaliyet gösteren otel ve benzeri konaklamayerlerinin sahiplik avantajının firma performansı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Analiz sonuçları buşirketler için her iki modelde de firma büyüklüğünün performansa etkisi olmadığını ortaya koyarken,maddi olmayan duran varlıkların performansa etkisini ortaya koymuştur. Birinci modelde çalışan başınaciro performans ilişkisi anlamsız çıkarken bu değişken ikinci modelde anlamlı çıkmıştır. Yine bu şirketleriçin birinci modelde uluslararası ortaklık payının %10 - %50 arasında firma performansına etki ettiğigörülmüştür. Kurulan ikinci modelde bu değişken anlamsız çıkmıştır ve modelden dışlanmıştır.Tartışma – Araştırmanın sonuçları kurulan modelin daha da genişletilebileceğine dair kanıtlarsunmaktadır. Veri kısıtlılığı buradaki temel sorun olmaktadır. Kurulan model sahiplik avantajını ölçmek ileberaber eklektik paradigmanın diğer unsurları hakkında bilgi vermemektedir. İlerleyen çalışmalarda modelbu yönde yeniden oluşturularak literatüre katkı vermesi beklenebilir.