Turizm broşürlerinin çevirisinde karşılaşılan sözcük bilimsel ve anlam bilimsel zorluklar

Abstract

Bu çalışmanın amacı, dilbilim ve çeviribilim doğrultusunda Türkçeden İngilizceye çevrilen turizm metinlerindeki kültürel öğelerden kaynaklı sözcük ve anlam bilimsel zorlukları saptayarak, turizm söyleminin özelliklerini belirlemektir. Bilgisayar ve bilgi teknolojilerinde gelişmelere rağmen, turizm sektöründe broşürler hala vazgeçilmez reklam araçlarıdır ve turistlerin sıkça başvurdukları ilk kaynaklardır. Bu bakımdan, turizm söylemi ve turizm metinlerinin çevirisi kültürler arası iletişimi sağlayan özel bir metin türü olarak değerlendirilebilir. Turizm dilinin çevirisi, kültürlerin yayılması, tanıtımı ve kültürel farklılıkların hoş görülmesinde ara bulucu bir rol üstlenmektedir. Bu çerçevede; turizmin tahmin edilemeyen okuyucu kitlesi ve hetorojen özelliği nedeniyle turizm tanıtım materyallerinden biri olarak turizm broşürlerinin çevirisi, hedef kültür ile hedef okuyucular ile yeterli ve uygun bir iletişim süreci sağlamak için kaliteli bir çeviri gerektirmektedir. Bu çalışmada turizm dilinin kendine has özellikleri incelenmiş, turizm çevirisinin çeviri kuramındaki yeri tartışılmıştır. Ayrıca, dilbilim kapsamında turizm metinlerinin çevirisinde karşılaşılan sözcük ve anlam bilimsel zorluklar, Türkiye'de Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından basılan ve dağıtılan on turizm broşürüyle birlikte sınıflandırılarak bu zorlukların üstesinden gelmek için uygulanan stratejiler araştırılmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler 1. Turizm Metinleri 2. Turizm Dili ve Söylemi 3. Kültür 4. Çeviribilim 5. Dilbilim

The purpose of this study is to indicate the lexical and semantic difficulties stemmed from cultural elements in translating tourism texts from Turkish to English in line with linguistics and translation studies, and to identify the features of tourism discourse. Despite advances in computer and information technology, the brochures are still indispensible device of advertising in tourism sector and remain a popular and frequently used information source for tourists. In this sense, tourism discourse and translation of turism texts can be considered as a specialised type of cross-cultural communication. The translation of tourism language has the mediation role in disseminating and promoting culture, and appreciating cultural disparities. Within this framework; owning to intangible readership and heterogeneous nature of tourism, translation of tourist brochures, as one of the promotional materials, are required for high-quality translation to achieve an adequate and approriate communication process between target culture and its readers. In this study, the special characteristics of tourism language and discourse are scrutinized, the place of tourism translation in the theory of translation studies is disscussed. Furthermore, within the scope of linguistics lexical and semantic difficulties encountered in translating tourism texts along with the strategies applied to cope with these difficulties are sought for and attempted to be classified with ten tourism brochures published and issued by the Culture and Tourism Ministry of Turkey. Key words 1. Tourism Texts 2. Tourism Language and Discourse 3. Culture 4. Translation Studies 5. Linguistic