Muhteşem Gatsby kitabındaki deyimlerin Türk ve Amerikan kültürü ışığı altında incelemesi

Abstract

Metin çevirisinde deyimler önemli bir yere sahiptir. Deyimler kültüre özgü elementler olduğu ve mecazi anlamlar taşıdığı için çevrilmesi kolay değildir. Bu noktada çevirmenin hangi ifadenin deyim olduğunu bilmesi ve bu deyimi hedef dile çevirirken hangi stratejiyi kullanması gerektiğini bilmesi önem taşımaktadır. Aynı zamanda çevirmenin deyim çevirisi yaparken iki kültür arası eş değerliliği sağlaması gerekmektedir. Bu çalışmada, F. Scott Fitzgerald'ın Muhteşem Gatsby (2016) kitabındaki deyimler Türk ve Amerikan kültürü ışığı altında incelenmiştir. Kitaptaki deyimlerin analizi Mona Baker'ın (1992) çeviri stratejileri göz önünde tutularak yapılmıştır. Bu stratejilerin nasıl uygulandığı ve çeviride kültürel denkliğin nasıl sağladığına yönelik açıklamalarda bulunulmuştur. Ayrıca Muhteşem Gatsby (2016) kitabının yazıldığı dönemi daha iyi anlamak için Fitzgerald'ın hayatı ve eserleri, kitabın özeti ve analizi, kitaptaki olayların yer aldığı Caz Çağı, kitaptaki ana karakterler ve kitabın yazıldığı dönemin siyasi ve sosyal atmosferi gibi konular da çalışmada ele alınmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar, deyim çevirisinde karşılaşılan zorlukların nasıl aşılabileceğine yönelik stratejiler sunarken çevirmenlerin deyim çeviri sırasında kültürler arası eşdeğerliliği sağlamaları noktasında faydalanabileceği örnekler de içermektedir.

Idioms have an important part in literary translation. They are not easy to translate since they are culturally specific elements and have figurative meanings. At this point, it is important for the translator to know which expression is an idiom and which strategy should be used while translating this idiom into the target language. Also, it is necessary to provide the equivalence between the two cultures appropriately. In this study, the idioms in F. Scott Fitzgerald's book The Great Gatsby (1925) were examined in the light of Turkish and American culture. The analysis of the idioms in the book was made by considering Mona Baker's (1992) translation strategies. Moreover in order to better understand the period when The Great Gatsby (1925) was written, Fitzgerald's (1896) life and works, a brief summary and analysis of the book, the Jazz Age in which the events in the book took place, the main characters in the book and the political and social atmosphere of the period in which the book was written were also shown. The results that obtained in the study present strategies on how to overcome the difficulties encountered in idiom translation, also include examples that translators can benefit from in terms of ensuring cross-cultural equivalence during idiom translation.