Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Bölgelerin Ekonomilerine Katkıları: Panel Veri Uygulaması

Abstract

Günümüzde gelişmiş ülkeler küreselleşme olgusunun beraberinde getirdiği değişimin etkisiyle tüm ülkeyi kapsayan ulusal kalkınma politikalarını terk ederek bölgesel kalkınma politikalarına yönelmişlerdir. Bu politika araçlarından biri olan Bölgesel Kalkınma Ajansı (BKA) kavramı ile, Türkiye, ilk olarak AB'ye uyum sürecinde tanışmıştır. BKA'ların temel amacı, çeşitli hizmetler vererek bölgedeki ekonomiyi canlandırmak, bölgesel yatırımları artırmak, yerel dinamikleri harekete geçirerek bölge halkının kalkınmaya katılımını sağlamaktır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'deki kalkınma ajanslarının ilgili bölgelerin ekonomilerine katkısının olup olmadığını araştırmaktır. Çalışmada 2004-2012 yıllarına ilişkin veriler kullanılarak, kalkınma ajanslarının Gayrı Safi Katma Değer'e (GSKD) etkisi, eğitim, dış ticaret ve sermaye yoğunluğu gibi etmenler de kontrol edilerek panel veri yöntemi ile incelenmiştir. Amprik sonuçlar, kalkınma ajanslarının ilgili bölgelerin ekonomisine önemli katkılar sağladığını göstermiştir. Bu da kalkınma ajanslarının ilgili bölgelerde başarılı olmasında, yöre ve bölgelerin kalkınmasında karar verme sürecinin merkezden değil de aşağıdan yukarıya doğru şekillenmesinin önemli olduğu söylenmelidir. Çalışmada ayrıca dış ticaretin GSKD'i olumlu etkilediği sermaye yoğunluğunun ise GSKD'e bir etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bölgesel Kalkınma, Bölgesel Kalkınma Politikaları, Kalkınma Ajansları, Panel Veri, Türkiye.

Nowadays, Developed Countries tend to apply regional development policies with abandoning national development policies due to the effect of globalization. As one of the means of this policy Regional Development Agencies (RDAs) are first introduced to Turkey in the process of E.U. harmonization. Main purposes of the RDAs are to reinforce the economy of the region by various types of services, to increase regional investments and to ensure participation of local community in order to motivate the regional dynamics. The aim of this thesis is to investigate the contributions of RDAs to the regions where they belong in Turkey. Particularly, for the period 2004-2012, the study, analyzes the effect of Development Agencies on Gross Values Added (GVA) by controlling for education, foreign trade and capital intensity using panel data techniques. According to the results, RDAs have substantial contributions to related regions' economies. Moreover, it is also found that foreign trade has a positive effect on GVA, however, capital intensity doesn't have an effect on it. Keywords: Development Agencies, Regional Development Policies, Panel Data, Turkey.