Kıbrıs sorununda çözüm önerileri De Cuellar Planı (1984-1986) Ghali Fikirler Dizisi (1990-1992) Annan Planı (2002-2004)

Abstract

Bu tez, günümüz dünyasında önemini koruyan Kıbrıs sorununu ve bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti'nin faaliyetlerini tarihsel gelişmeler, uluslararası ilişkiler, ülkenin siyasi ve kültürel değerleri açısından incelemektedir. Kıbrıs sorunu günümüzde halen Türkiye'nin önemli bir dış politika sorunudur. Türkiye, tarihsel ve kültürel faktörler yanında stratejik önemi nedeniyle de Kıbrıs'la bağlarını sıkı bir şekilde devam ettirmek mecburiyetindedir. Yaklaşık yarım yüzyıl önce başlayan sorunun çözümüne ilişkin müzakereler henüz bir sonuca ulaşamamıştır. Ancak bugüne kadar yapılan sayısız girişime rağmen sonuca ulaşılamasa da taraflar müzakere seçeneğini hiçbir zaman dışlamamışlardır. Ada'nın jeostratejik öneminden dolayı pekçok güçlü devletin bölgede çıkarları olduğu göz önüne alındığında sorunun yalnızca Kıbrıs Türk ve Rum tarafı arasında çözülemeyeceği de anlaşılmaktadır. Aynı zamanda BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri de olan bu devletlerin Genel Sekretere serbest hareket imkanı verdiği oranda anlaşmazlığın çözümüne de yaklaşıldığı görülmektedir. Kıbrıs sorunu, Kıbrıs Türk ve Rum taraflarının taleplerinin yanında, başta Türkiye ve Yunanistan olmak üzere AB, ABD ve Rusya'nın uluslararası çıkarları gibi pekçok parametreden oluşan karmaşık bir denklemdir. Bu nedenle çalışmanın ilk bölümünde BM'nin anlaşmazlık çözümüne genel yaklaşımı, izlediği yollar ve Genel Sekreterlerin kişisel tutumları ile başlanırken ikinci bölümde çalışmanın temelini teşkil eden Kıbrıs sorununun doğuşu ve zaman içerisindeki gelişimi aktarılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise sorunun başladığı dönemdeki Genel Sekreterlerin girişimlerine de kısaca değinilerek tez konusunun esas odak noktasını oluşturan sırasıyla Perez de Cuellar,Boutros Ghali ve Kofi Annan dönemlerindeki girişimler ve tarafların yaklaşımları değerlendirilmiştir. Anahtar Sözcükler: Kıbrıs sorunu, Uluslararası Anlaşmazlık, Rauf Denktaş, Müzakere, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

This thesis examines the Cyprus conflict which keeps its importance in today's world in terms of international relations, political, cultural and also Republic of Turkey's activities by the historical development. Today, Cyprus conflict is still an important problem for Turkey's foreign policy. Turkey, because of its strategic importance beside the historical and cultural factors must also maintain ties with Cyprus tightly. Negotiations for the solution of the problem began nearly a half century ago and has not reached a conclusion yet. However, no results were obtained despite the numerous attempts made so far, the parties never ruled out the negotiating options. Due to the island's strategic importance, many powerful states has interests in the region. Therefore, it is understood the problem can not be solved only between the Turkish Cypriot and the Greek Cypriot sides. That states are also being the permanent members of the UN Security Council at meanwhile. So it is seen closer to the solution of the dispute when gave the Secretary-General free mobility. Beside the demands of the Turkish and Greek Cypriot sides, the Cyprus problem is a complex equation that consists of many parameters particularly for Turkey and Greece and considers the EU, US and Russia's international interests. Therefore we started in the first part of the study with the UN's general approach to the conflict resolution, paths were followed and the personal attitudes of the Secretary-Generals. In the second part of the study is describes the emergence and evolution of the Cyprus problem in the time. In the third and last the part of the study, initially it was referred briefly to the former Secretary General's initiatives about the early periods of the problem. Then, being the main focus of the study, iniatives of the Secretary Generals Perez de Cuellar, Boutros Ghali and Kofi Annan periods respectively and the approaches of the sides was evaluated. Keywords: Cyprus Conflict, International Conflict, Rauf Denktaş, Negotiation, Turkish Republic of North Cyprus