Menopoz Dönemindeki Kadınlarda Algılanan Stresin Sıcak Basması Üzerindeki Etkisi

Abstract

Bu çalışma, menopozal dönemdeki kadınlarda algılanan stresin sıcak basması üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı nitelikte olan bu çalışmaya, bir devlet hastanesinin kadın doğum polikliniğine başvuran 40-60 yaş aralığında, araştırmaya katılmaya gönüllü ve katılım kriterlerine uyan sıcak basması yaşayan menopoz dönemindeki 138 kadın dahil edilmiştir. Veriler Etik Kurul onayının alınmasının ardından 20.01.2024 ile 07.10.2024 tarihleri arasında, Tanıtıcı Bilgi Formu, Menopoza Özgü Sıcak Basması Ölçeği (MÖSBÖ) ve Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t testi, One-Way Anova, çoklu doğrusal regresyon analizi, pearson korelasyon testleri ve algılanan stresin sıcak basması üzerindeki etkisini değerlendirmek için Yapısal Eşitlik Modellemesi kullanılmıştır. Araştırmada ASÖ puan ortalaması 30,68±9,47 MÖSBÖ puan ortalaması 56,08±20,76 olarak bulunmuştur. Çalışmaya katılım gösteren kadınların yaş ortalaması 52,61±4,31, menopoza girme yaş ortalaması ise 47,90±3,38 olarak bulunmuştur. Kadınların %94,2'sinin doğal yolla menopoza girdiği belirlenmiştir. Gerçekleştirilen ileri analizlerde algılanan stres puanları üzerinde kahve tüketiminin (β = 1,912, SE = 0,509, t = 3,754, p <0,001), menopoz şikayetlerine yönelik uygulama yapmama durumunun (β = 6,614, SE = 2,144, t = 3,085, p = 0,003) ve menopoz dönemi ile ilgili bilgi almama durumunun (β = 3,519, SE = 1,604, t = 2,194, p = 0,030); menopoza özgü sıcak basması puanları üzerinde menopoz şikayetlerine yönelik herhangi bir uygulama yapma durumunun (B = 17,075, SE = 6,063, z = 2,816, p = 0,005) anlamlı bir artırıcı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Algılanan stres ve sıcak basması faktörleri ile kurulan yapısal eşitlik modeli analizinde ASÖ puanları ile MÖSBÖ ölçüm puanları arasında aynı yönlü bir ilişki bulunduğu belirlenmiştir. Buna göre kadınlarda algılanan stres düzeylerindeki artışın, sıcak basmasını da arttırdığı belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, kadınlar için menopoz sürecinde karşılaşabilecekleri semptomlar ve başa çıkma yöntemleri hakkında eğitimler düzenlenmesi önerilmektedir.This study was conducted to examine the effect of perceived stress on hot flashes in menopausal women. A total of 138 women aged 40-60, experiencing hot flashes during menopause, who voluntarily agreed to participate and met the inclusion criteria, were included in this descriptive and relational study. The participants were recruited from the gynecology outpatient clinic of a state hospital. Data were collected between January 20, 2024, and October 7, 2024, following ethical committee approval, using a Demographic Information Form, the Menopause-Specific Hot Flash Scale (MSHFS), and the Perceived Stress Scale (PSS). Data analysis included descriptive statistics, independent sample t-tests, One-Way ANOVA, multiple linear regression analysis, Pearson correlation tests, and Structural Equation Modeling (SEM) to evaluate the impact of perceived stress on hot flashes. The mean PSS score was found to be 30.68±9.47, and the mean MSHFS score was 56.08±20.76. The average age of the participants was 52.61±4.31, and the mean age of menopause onset was 47.90±3.38. It was determined that 94.2% of the women had entered menopause naturally. Advanced analyses revealed that coffee consumption (β = 1.912, SE = 0.509, t = 3.754, p < 0.001), not implementing any interventions for menopausal complaints (β = 6.614, SE = 2.144, t = 3.085, p = 0.003), and lack of information about menopause (β = 3.519, SE = 1.604, t = 2.194, p = 0.030) had significant increasing effects on perceived stress scores. Similarly, not implementing any interventions for menopausal complaints (B = 17.075, SE = 6.063, z = 2.816, p = 0.005) significantly increased menopause-specific hot flash scores. The structural equation model analysis revealed a positive relationship between PSS and MSHFS scores, indicating that an increase in perceived stress levels leads to an increase in hot flashes. Based on the results of this study, it is recommended to organize educational programs for women on the symptoms they may encounter during menopause and coping strategies.