Bireysel emeklilik sisteminin yurtiçi tasarruflara etkisi

Abstract

Ekonomik büyüme ve kalkınmanın finansmanında sermaye kıtlığı çeken gelişmekte olan ülkelerinin ekonomik büyümelerini sürekli ve sürdürülebilir hale getirmek için yurtiçi tasarruf oranlarını artırması gerekmektedir. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), bu çerçevede kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak ortaya çıkmış ve yurtiçi tasarruflarını artırmak isteyen gelişmekte olan ülkeler BES ekonomik politikalarının bir parçası olarak benimsemişlerdir. Bu çalışmanın amacı Türkiye'de 2003 yılında uygulanmaya başlanan BES'nin 2003Q3-2024Q1 yılları arası gelişmelerini ve yurtiçi tasarruf oranları üzerindeki uzun dönem etkisini incelemektir. BES'de, ulusal tasarrufa etkisinin yetersiz olduğu düşünülerek dönem içerisinde değişiklikler yapılmıştır. Bu çerçevede çalışmanın esas motivasyonu yapılan BES düzenlemelerindeki değişiklikler sonrası ulusal tasarruf-BES arasındaki uzun dönem ilişkisindeki değişimi tespit etmektir. Sonuçlar BES'inin yurtiçi tasarruflar üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu fakat son dönemlerde bu etkinin zayıfladığı yönündedir.

Developing countries, which suffer from capitalscarcity in financing economic growth and development, need to increase their domestic savings rates to make their economic growth steady and sustainable. In this context, the Private Pension System (BES) emerged as a complement to the public social security system, and developing countries that want to increase their domestic savings have adopted the Pension System as a part of their economic policies. The aim of this study is to examine the developments of BES, which started to be implemented in Turkey in 2003, between 2003Q3 and 2024Q1 and its long-term impact on domestic savings rates. Within this period, several changes were made to BES, considering that its impact on national savings was insufficient. In this context, the main motivation of the study is to determine the change in the long-term relationship between national savings and BES after the changes in BES regulations. The results show that PPS has a positive effect on domestic savings, but this effect has weakened recently.