İngilizce Film Başlıklarının Türkçe Çevirilerinde Yerlileştirme ve Yabancılaştırma Stratejileri

Abstract

Film isimleri izleyicinin dikkatini çeken ilk nokta olması açısından oldukça önemlidir. İzleyiciye kaynak filmin konusu ve içeriği hakkında bir ipucu verirler. Ayrıca film adları kendi tarihlerini, kültürlerini ve o kültürün unsurlarını içerir. Çevirmenler, kaynak film başlığının anlamını ve içeriğini korumak için birçok farklı strateji kullanır. Ancak çevirmenler, film isimlerinin çeviri sürecinde kültürel değişkenler nedeniyle birçok zorlukla karşılaşmaktadır. Bu çalışma, İngilizce film isimlerinin Türkçe çevirisinde Venuti'nin 'yerlileştirme' (''domestication'') ve 'yabancılaştırma' (''foreignization'') çeviri yöntemlerinin kullanımını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla film başlıkları Vinay ve Darbelnet'in 'uyarlama', 'ödünçleme', 'birebir çeviri', 'kipleme', 'aktarma', 'ödünç alma' ve 'eşdeğerlik' yöntemlerini içeren yedi(7) çeviri stratejisine göre analiz edilmiştir. İncelenecek film başlıkları NETFLIX'ten seçilmiştir. Bu çalışma için seçilen film isimleri güncel olması amacıyla 2020-2022 yıllarından seçilmiştir. Seçilen film başlıklarının çevirileri kullanılan çeviri stratejileri kapsamında analiz edilmiş ve bu analizin sonuçları tablolarla detaylı olarak açıklanmıştır. Analiz sonuçları, çevirmenlerin ticari ve reklam kaygıları nedeniyle film başlıklarının çevirisinde yerlileştirme yaklaşımına ulaşmak için çoğunlukla uyarlama stratejisini kullandıklarını ortaya koymuştur.

Movie titles are very important in terms of being the first point that attracts the attention of the audience. They give the viewer a clue about the subject and content of the source movie. In addition, movie titles include their history, culture, and elements of that culture. Translators use many different strategies to preserve the meaning and content of the source movie title. However, translations of movie titles face many difficulties due to cultural variables. This study covers seven(7) methods including 'adaptation', 'calque', 'literal translation', 'modulation', 'transposition', 'borrowing' and 'equivalence' methods suggested by Vinay and Darbelnet in Turkish translations of English movie titles. It aims to reveal the uses of the 'domestication' and 'foreignization' strategies introduced by Venuti by analyzing the translation methods used. The movie titles to be reviewed were selected from NETFLIX. The movie names chosen for this study were chosen between the years 2020-2022 to be up-to-date. The translation of the chosen movie titles was analyzed within the scope of the translation strategies used, and the results of this analysis were explained in detail with tables. The results of the analysis revealed that the translators mostly used the adaptation strategy to achieve a domestication approach in the translation of movie titles due to commercial and advertising concerns.