Türkiye Cumhuriyeti elektronik kamu ihale sistemi için birlikte çalışabilir model önerisi

Abstract

Devletin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 'sının yaklaşık %15 lik kısmı kamu alımları için harcanmaktadır. Bu nedenle kamu ihalelerinde hesap verebilirlik ve şeffaflık çok önemlidir. Kamu harcamalarının düzenlenmesi ve bütçenin etkin kullanımı için sadece kamu ihalelerini değil, kamu ihaleleri için altyapı oluşturan sistemlerin de verimli kullanımı gerekir. Bu nedenle bu tezde elektronik ihale süreçlerinin önemi vurgulanmıştır. Türkiye'de kamu ihalelerinden sorumlu Kamu İhale Kurumu (KİK) ile Devlet Malzeme Ofisi (DMO) olmak üzere Maliye Bakanlığı'na bağlı iki kuruluş mevcuttur. Ancak kamu alımları konusunda, her iki kurum kendi sistemlerine, kendi yasal yükümlülüklerine ve kendi iş süreçlerine sahiptir. İki farklı sistemin olması bir ayrıcalık mıdır? Bu sorunun cevabını bulmak ve her iki sistemin mevcut durumlarını analiz edebilmek için, gerek kamu gerekse tedarikçi tarafını kapsayacak şekilde memnuniyet ölçüm anketleri yapılmıştır. Anketlere ilave olarak, Avrupa Birliği (AB) üye ülkelerindeki ve Türkiye'deki kamu ihaleleri ile ilgili kurum ve kuruluşlarda çalışan yetkili kişiler ile birebir görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelerde elde edilen bilgiler ışığında, en iyi olan 3 ülke (İngiltere, Almanya ve Danimarka) çalışmada detaylı olarak incelenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda, AB'de Sayısal Tek Pazar çalışmalarına giderek önem verildiği ve bu nedenle elektronik ihale sistemlerinde daha merkezi yapılara geçildiği görülmüştür. Mevcut durum analizlerine dayanarak, kamu ihalelerindeki Kritik Başarı Faktörleri ve bu başarı faktörlerine ulaşmak için gerekli performans kriterleri belirlenmiştir. Türkiye'nin de bu sürece dahil olabilmesi için, kamu ihalelerinin tek bir platformdan yürütülmesinin kaçınılmaz olduğu gerçektir. Sadece kamu kurumları ile entegre değil, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) ve tedarikçilerin de katılımına önem veren, şeffaf ve hesap verebilir bir sistem gereklidir. Yapılan bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Devleti için birlikte çalışabilirlik ve tedarik zinciri yönetimi sistemlerini kapsayan bir elektronik kamu ihale modeli önerisinde bulunulmuştur. Bu çalışmanın tedarik zinciri yönetiminin kamu ihalelerinde kullanımının önemini ortaya çıkartmak ve birlikte çalışabilirlik faydalarını analiz etmek açısından öncü nitelikte olduğu söylenebilir.

Approximately 15% of the government's Gross Domestic Products (GDP) is spent on public procurement process. Therefore, accountability and transparency in public procurement is very important. For the regulation of public expenditures and effective use of the budget, not only public procurements but also efficient use of infrastructure that make up the system for public procurements should be considered. As a result, the importance of the public electronic procurement (PeP) processes is emphasized in this thesis. Public Procurement Authority (PPA) and the State Procurement and Supply Office (SPSO) responsible for public tenders in the Republic of Turkey, are two organizations affiliated to the Ministry of Finance. However, in public procurement process, both institutions have their own system, own business processes and legal obligations. Yet is it a privilege to have two different systems? To find the answer to this question and to analyze the current situation in both systems, satisfaction measurement surveys for both public and private organizations are conducted. In addition to the surveys, interviews are carried out by authorized people from different organizations concerned with public procurement process in the European Union (EU) and in the Republic of Turkey. In light of the information obtained from these interviews, the best three countries (England, Germany and Denmark) are investigated in detail. The results of these studies showed that EU countries, are paying an increasing importance to the efficient use of resources by the Digital Single Market system, a shift to a more centralized application is noted. In the thesis, based on the current Public electronic Procurement (PeP) system analysis, Critical Success Factors (CSFs) and required performance criteria in public procurement for achieving these success factors have been identified. It seems that the execution of public procurement process from a single platform is inevitable for the Republic of Turkey. Transparent and accountable systems are necessary to increase the participation of the public institutions and Small and Medium Sized Enterprises (SMEs) into the PeP system. All of results after the research study indicate that an interoperable PeP system is inevitable for the Republic of Turkey. This study may be claimed to be a pioneer for the use of supply chain management in public procurement process.