Ortadoğu'daki Enerji Kaynaklarının Önemi ve Türkiye Üzerinden Taşınması ile Türkiye'nin Kazandığı Jeopolitik Konum

Abstract

Bu tez Ortadoğu coğrafyasında bulunan zengin ham petrol ve doğalgaz kaynaklarının uluslararası ilişkiler alanda önemiyle Türkiye üzerinden enerji nakil boru hatları ile enerjiyi arz eden gelişmiş batılı ülkelere güvenli bir şekilde taşınması sürecinde enerji kaynakları bakımından zengin sayılamayacak olan Türkiye'nin sahip olacağı stratejik öneminin ortaya çıkarılmasını amaçlamaktadır. Dünya üzerinde bulunan başta ABD, İngiltere ile Almanya ve Fransa gibi gelişmiş ülkelerinin ulusal ve uluslararası hedeflerine ulaşabilmeleri için endüstrilerinin ihtiyaç duyduğu ham petrol ve doğalgazı kesintisiz, güvenilir ve hızlı yollardan tedarik etmeleri gerekmektedir. Ham petrol ve doğalgaz enerji kaynaklarına ihtiyaç duyan gelişmiş ülkelerin özellikle ABD ve Rusya Federasyonu dışında büyük bir çoğunluğunun bu kaynakların rezervi açısından fakir olarak tabir edilen coğrafyada bulunduğu görülmektedir. Dünyanın en zengin ham petrol ve doğalgaz rezervlerinin bulunduğu ülkelerse Türkiye'nin de içinde bulunduğu istikrarsız Ortadoğu coğrafyasında yer almaktadır. Fakat bu ülkeler uzun bir zamandan beri siyasi dengenin sağlanamadığı işgaller, savaşlar ve isyanların yaşandığı bölgelerdedir. Türkiye'nin yer aldığı coğrafya itibarı ile komşu ülkelerine göre siyasi yapısı oturmuş, devlet yapısı olgunlaşmış ve istikrarını yaklaşık 90 senedir koruyabilen tek ülke konumunda olduğu görülmektedir ve doğu ile batı arasında kelimenin tam anlamı ile köprü konumuna sahiptir. Türkiye ise zengin enerji kaynakları olarak ham petrol ve doğalgaza yeterince sahip olup olmadığı kesin ispatlanmış değildir. Bununla birlikte ne Avrupalı ülkeler gibi tam olarak gelişmiş ne de Ortadoğu'daki ülkeler gibi geri kalmıştır. Doğalgaz ve ham petrolün birbirine entegre çoklu enerji nakil boru hatları ile taşınması ülke ve uluslararası kuruluşların Türkiye karşı olan tutumlarının belirlenmesinde son derece önemli rol oynayacaktır. Tez dört ana bölümden oluşmaktadır. Tezin birinci bölümde stratejik öneme sahip enerji kaynaklarından bahsedilmektedir. İkinci bölümde en zengin ham petrol ve doğalgaz enerji kaynakları rezervlerinin Ortadoğu'da yer aldığı anlatılmaktadır. Üçüncü bölümde enerji kaynaklarının çoklu iletim hatları ile sevkiyatı işlenmektedir. Dördüncü bölümde ise Türkiye'nin enerji iletim hatları ile uluslar arası alanda kazanacağı stratejik konum işlenmektedir.That thesis aims at discovering strategic importance of Turkey, which will not be supposed rich in point of energy sources in the process of transporting safely to developed Western countries supply energy by pipelines over Turkey and, at the field of the international relations, importance of crude oil and natural gas energy sources in the Middle East. Over world, developed EU countries like particularly U.S., Britain, Germany and France to reach the aims of national and international need to supply energy sources like crude oil and natural gas that are needed for industries and economies fast, reliable, uninterrupted and from economical ways in terms of cost. The majority of developed countries, which need energy sources like crude oil and natural gas except particularly U.S. and Russian Federation, are appeared to be on the geography which is known poor as in terms of that sources? reserve. In this context, EU countries are seen impossible to supply crude oil and natural gas needs at the moment. However, those countries are neither exactly developed as European countries nor underdeveloped as countries in the Middle East. The importance of Turkey appears as to supply security of energy and to safely and continuously transport crude oil and natural gas energy sources in the Middle East to West which needs those sources. Also in this thesis, transporting crude oil and natural gas energy sources by multi-energy transmission pipelines integrated together and the extreme importance role of these sources to determining the attitude of the international organizations and the countries in the energy arena against Turkey are expressed. The available situation and this situation that will occur make Turkey obligatory in point of keeping position and stability in itself as the country such as allowing fort he strengthening of following strategic policy and in international arena. The thesis consists of four chapters. In first chapter, energy sources which have strategic importance are mentioned. The second chapter discusses availability in the Middle East of the world?s reserves of the richest energy sources. In the third chapter, transporting by energy transmission lines of the energy sources is mentioned. And finally in the fourth chapter, taking strategic position by energy transmission lines of Turkey is expressed.