Bankaların ikinci el sermaye piyasasında aracılık faaliyetleri: İş Bankası örneği

Abstract

Mali piyasa kavramının içinde yer alan sermaye piyasası kısaca arz ve talebinkarşılaştığı bir piyasadır. Sermaye piyasası, ülke ekonomisi bakımından tek başınaekonomiye yarar sağlayamayan küçük tasarrufların, menkul kıymetlere yatırılarakbüyük yatırımlara dönüşmesini sağlaması açısından önemlidir. Sermaye PiyasasıKanunu ve tebliğlerde belirtilen özellikleri taşıyan, Sermaye Piyasası Kurulu'ncayetkilendirilen aracı kuruluşlar, sermaye piyasasında faaliyet gösterebilmektedirler.Bu aracı kuruluş tanımı içinde yer alan bankalar, çeşitli faaliyetleri arasında aracılıkfaaliyetine de yer veren, birçok faaliyeti bir arada gerçekleştirebilen kurumlarken,aracı kurumlar sermaye piyasasının merkezinde yer alan, sermaye piyasasıfaaliyetlerini gerçekleştirme amacı için kurulan, o alanda uzmanlaşmış kurumlardır.Çalışmada anlatılan bu ayrım İş Bankası ve aracı kurumu İş Yatırım'ınsunduğu faaliyetler üzerinde incelenmiş olup, bankanın hisse senedi piyasasıişlemleri dışında, sahip olduğu yetkiler doğrultusunda kendi müşterilerine aracılıkfaaliyetini kendisinin verdiği sonucuna ulaşılmıştır. Yani bankanın aracı kurumununolması demek bütün işlemleri onun üzerinden yürüttüğü anlamına gelmemektedir.Ayrıca bankanın neden aracı kuruma sahip olması gerektiği ortaya konarak, bankakökenli İş Yatırım'ın piyasadaki durumu değerlendirilip, İş Bankası'nın buradakikatkısı araştırılmıştır. Çalışma banka ve aracı kurumların sermaye piyasasındakikonumlarının ve ilişkilerinin anlaşılması açısından önemlidir.The capital market, within the financial market concept, briefly is a marketwhere the supply meets the demand. Capital market is important in terms ofproviding the conversion to great investments of small savings, which alone cannotprovide the benefits to the national economy, by investing them in securities.Intermediary institutions, authorized by the Capital Markets Board and bearing thecharacteristics mentioned in the Capital Market Law and announcements, can operatein the capital market. While the banks, within the definition of intermediaryinstitutions, are the institutions, that also include the intermediary activities alongwith the variety of activities, the intermediary institutions are in the centre of thecapital market, established for execution of the capital market activities, andspecialized in that area.The distinction described in this study has been examined on the activitiesoffered by the bank, ?IŞ Bank? and their intermediary institution ?IŞ Yatirim?, andthe conclusion is that the said Bank, except their stock market operations, providesthe intermediary activities to their customers themselves, according to theirauthorities. That is to say, that having their own intermediary institution doesn?tmean that all of the bank's brokerage and intermediation operations are carriedthrough it.Also, IŞ Bank?s contribution has been evaluated after exposing why it isnecessary that the Bank has an intermediary institution and estimating the position ofBank-rooted IŞ Yatirim in the market. The Study is particularly important tounderstand the positions of banks and intermediary institutions as well asrelationships in the capital market.