Milletlerarası unsurlu sözleşmelerde taraf değişikliklerinden doğan kanunlar ihtilafı

Abstract

Ticaret hacminin genişlemesi ve ekonominin küresel olarak yürütülmeye başlaması sonucunda ticaret hayatında ülkesel sınırlar kalkmıştır. Dünyanın dört bir yanındaki kişi, kurum ya da şirketlerle iş birliği yapılması sonucunda sözleşmelerin milletlerarası nitelik kazanması hali gün geçtikçe artmaktadır. Milletlerarası nitelik kazanan sözleşmeler kimi zaman ifanın kolaylaştırılması, kimi zaman da değişen şartlar kapsamında başka kişilerin bu hukuki ilişkiye dahil olmalarını gerektirse de farklı ülkelere ilişkin kurallara değinen bu sözleşmelerde uyuşmazlık çıktığı halde nasıl bir yol izlenmesi gerektiği farklı şekillerde ele alınmıştır. Türk borçlar hukuku, sözleşmeler açısından tarafların her birine farklı şekillerde sözleşmeyi devam ettirme hakkı tanımış olup hukuki ilişkileri kolaylaştırıcı birtakım düzenlemeler öngörmüştür. Türk Borçlar Kanunu'nun dayandığı sözleşme serbestisi çerçevesinde sözleşmelerde taraf değişikliği gündeme gelmekte olup taraf değişikliğine ilişkin hükümler farklı şart ve koşullar ihtiva etmektedir. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Kanunu olan 5718 sayılı kanunun 24. maddesinde sözleşme serbestisinin yansıması olarak, tarafların sözleşmeye uygulanacak hukuku serbestçe seçebilecekleri ve bu seçimin yapılmadığı hallerde ne gibi kurallara başvurulacağı düzenlenmesine karşın, taraf değişikliği hallerine ilişkin herhangi bir belirleme öngörülmemiştir. Tez çalışmamız kapsamında TBK içerisinde düzenlenmiş olan taraf değişikliği hallerinin her biri genel hatları ile teorik olarak ele alınmış, bu husus 5718 sayılı kanun ve uluslararası düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilerek bir sonuca ulaşılmaya çalışılmış ve pratikte nasıl bir yol izlenmesi gerektiğine dair öneriler getirilmiştir.

As a result of the expansion of the volume of trade and the globalization of the economy, contracts gain international character. Although international contracts sometimes require the facilitation of performance and sometimes require the involvement of other persons in this legal relationship within the scope of changing conditions, the way to be followed in case of a dispute in these contracts, which refer to the rules of different countries, has been handled in different ways. The Turkish Code of Obligations has granted each of the parties the right to continue the contract in different ways in terms of contracts and has envisaged a number of regulations that facilitate legal relations. Within the framework of the freedom of contract on which the Turkish Code of Obligations is based, the change of parties in contracts comes to the agenda and the provisions regarding the change of parties contain different terms and conditions. Article 24 of the Law No. 5718 on Private International Law and Procedural Law stipulates that the parties may freely choose the law applicable to the contract as a reflection of the freedom of contract and the rules to be applied in cases where this choice is not made, but no determination is foreseen regarding the change of parties. Within the scope of our thesis, each of the change of parties regulated in the TCO has been discussed theoretically in general terms, and this issue has been evaluated within the framework of Law No. 5718 and international regulations, and a conclusion has been tried to be reached and suggestions have been made on how to follow in practice.