Öz-çeviri ve Kendi Eserlerini Çeviren Yazar: Samuel Beckett'ın Oyun Sonu Adlı Eserinde Çeviri veya Yeniden Yazma Süreci

Abstract

Çeviri, kaynak dildeki bir mesajın hedef dile aktarıldığı veya iletildiği bir faaliyet olarak kabul edilmektedir. Bu çok adımlı çeviri sürecindeki genel algı, yazarın kaynak metni ürettiği ve çevirmenin çıktıyı yani çeviriyi yarattığı görüşüne dayanmaktadır. Ancak öz-çeviri çerçevesinde, yazar ve çevirmen aynı kişidir. Bu çalışmanın kapsamında, Samuel Beckett tarafından Fransızca olarak kaleme aldığı, Fin de Partie adlı oyununu İngilizceye Endgame olarak çevirdiği iki oyunun çeviribilim ışığında karşılaştırılması yer almaktadır. Bu tez, oyunun kaynak ve erek metinlerini, oyun yazarının öz-çevirmen kimliği doğrultusunda kıyaslamayı ve analiz etmeyi amaçlamaktadır. Samuel Beckett'ın biyografisi, oyunun tarihi arka planı, edebi incelemesi, karakterleri, yazarın edebi tarzı ve absürd tiyatronun yanı sıra tiyatro çevirisi tekniklerine ayrıntılı bir şekilde yer verilmiştir. Oyunun hedef ve kaynak metni, Vinay ve Darbelnet tarafından yazılmış Fransızca ve İngilizce'nin Karşılaştırmalı Deyişbilimi isimli kitaplarında önerilen metodoloji doğrultusundaki çeviri prosedürleri ve stratejileri çerçevesinde karşılaştırılmış ve sınıflandırılmıştır. Çalışma sonuçları, doğuştan çift dilli olmayan oyun yazarı ve çevirmen Samuel Beckett'ın çeviride eşdeğerliliği özgür bir şekilde ilettiğini ortaya koymaktadır.

Translation is regarded as an activity in which a message is rendered or transmitted from SL to TL. The general perception in this multi-step translation process is that the author produces the ST and the outcome (translation) is achieved by the translator. Nonetheless, within the framework of self-translation, the author and translator are the same. This study aims to compare, contrast and analyze self-translation of Fin de Partie written in French into English as Endgame by Samuel Beckett in line with the playwright's identity as a self-translator. The biography of Samuel Beckett, the play's historical background, literary style and analysis, characters and characterization, drama translation techniques as well as the Theatre of the Absurd are also described to enlighten the analysis. The ST and TT of the play are compared and classified within the framework of translation procedures and strategies proposed by Vinay and Darbelnet in their book Comparative Stylistics of French and English. The findings reveal that the exogenous bilingual playwright and translator Samuel Beckett conveys equivalence within liberty.