Neo-realist perspektifde Amerika ve İsrail'in 11 Eylül 2001 saldırıları sonrası Ortadoğu'daki güvenlik ilişkileri

Abstract

ABD ve İsrail arasındaki ittifak Ortadoğu'nun bugünkü dinamik yapısının oluşmasına etki eden en önemli konjonktürlerin başında geliyor. Ortadoğu gerek konumu itibariyle, gerekse zengin kaynaklarından ötürü geçmişten bugüne kadar büyük güçlerin ilgi odağı olmuştur. Özellikle Soğuk Savaş döneminde Amerika bu bölgede ki çıkarlarını korumak adına birçok politika geliştirdi. Bunların başında Sovyetler Birliğinin ve Arap ulusçuluğunun bölgedeki yayılmasını önlemek adına İsrail'i caydırıcı bir aktör olarak gördü. İsrail de yeni bağımsızlığını elde etmiş bir devlet olarak Amerika'yı kendi güvenliğini sağlaması için garantör olarak gördü. İkili arasındaki ittifak özellikle 9/11 terör saldırılarından sonra Ortadoğu siyasetine yeni bir ivme kazandırdı. 11 Eylül terör saldırısı ikili arasındaki ittifak bağını güçlendirmekle birlikte, Ortadoğu siyasetine kendi çıkarları doğrultusunda yön vermelerini sağladı. Özellikle teröre karşı mücadele etiketi altında ve İsrail Lobiciliğinin etkisiyle de Irak'ın işgalini gerçekleştirdiler. İkili arasındaki ittifak 2006 İsrail-Lübnan savaşında da devam etti. Amerika ve İsrail arasında ki ittifak her ne kadar çıkarlarının uyuşmasına dayansa da, ayrıştıkları noktalarda vardır. 2011 de meydana gelen Arap Baharı ikili arasındaki ittifakın çözülmesine sebebiyet verdi. Bunun yanında ikili arasında, Filistin sorunu, Amerika ve Iran arasındaki JCPOA antlaşması ikili arasındaki ittifakın çözülmesini derinleştirdi. Trump yönetimiyle Obama dönemindeki ikili arasındaki ayrışma tekrar uyuşmaya yönelik bir boyut kazandı. Anahtar Kelimeler: İttifak Birliği, Ortadoğu, 9/11 terör saldırıları, ABD ve İsrail'in Ortadoğu'daki çıkar, güvenlik ve tehdit anlayışları.The alliance between the US and Israel is one of the most important factors affecting the formation of the dynamic structure of the Middle East today. The Middle East has been the center of attention of the great powers from past to present because of its location and rich resources. Especially during the Cold War, the US developed many policies to protect its interests in this region. In the beginning, Washington saw Israel as a deterrent force to prevent the spread of the Soviet Union and Arab nationalism in the region. Israel, as a state that had newly gained its independence, in turn saw the US as its guarantor to ensure its own security. The alliance between the two gave new momentum to Middle Eastern politics, especially after the 9/11 terrorist attacks. The September 11 terrorist attacks, while strengthening the ties of alliance between these two states, also enabled them to govern Middle Eastern politics with their own interests in mind. They collaborated for the invasion of Iraq, especially under the banner of the fight against terrorism and under the influence of Israeli lobbying. The alliance between the two then continued with the 2006 Israeli-Lebanese war. However, although the alliance between the US and Israel is based on shared interests, there are also points where they diverge. For example, the Arab Spring in 2011 shook the alliance between them. In addition, the Palestinian issue and the Joint Comprehensive Plan of Action treaty between the US and Iran have posed challenges for this alliance. However, the Trump administration introduced a dimension of reconciliation following the tensions between the two states in the Obama era. Keywords: Alliance formation, Middle East, 9/11 terrorist attacks, US and Israel's understanding of interest, security, and threats in the Middle East.