Yol Güvenliği Geliştirilmesinin Değerlendirilmesine İlişkin Bir Yaklaşım

Abstract

Artan nüfus ve artan trafik yogunlugunun bir sonucu olarak yol güvenliginin gelistirilmesi ulasım yetkilileri için önemli bir politika haline gelmistir. Trafik kazaları hem ülke ekonomisine zarar vermekte hem de sosyal sorunlara yol açmaktadır. Bu durum göz önüne alındıgında en iyi önlem uygulamaları en uygun çözümleri vermeyebilir. Bu yüzden karayolu yetkililerinin bütçe kısıtlamalarını da hesaba katılarak yeni çözüm alternatifleri ortaya koymaları gerekir. Yol güvenligini en üst düzeye çıkartırken ekonomik degerlendirmeler her zaman önemli rol oynar. Baska bir deyisle farklı çözüm seçeneklerinin etkinligi de sorgulanmalıdır. Bu tezin amacı yollarda alınacak önlemlerin belirlenme prosedürü üzerinde çalısmak ve bu önlemlerin Türkiye'den seçilmis sehirlerarası yolların iyilestirilmeleri üzerine maliyet etkinliklerine göre karsılastırmalarını göstermektir. Bu amaçla ag tabanlı bir yazılım olan En yi Uygulama Pratigine Yönelik Yol Güvenligi Bilgisi Uzman Sistemi (SEROES) ve bilgisayar tabanlı bir yazılım olan Yol Güvenligi Karar Destek Sistemi (DST) kullanılmıstır. SEROES yazılımı karayolu güvenligi sorununa uygun bir çözüm seçmek amacıyla, DST yazılımı ise önlemlerin kazaları azaltma etkilerini ve maliyetlerini göz önünde bulundururarak mali etkenlik analizlerini yapmaktır. Anahtar Kelimeler: Yol güvenligi, Önlem, Maliyet EtkinlikThe consequence of increasing population and increasing number of traffic volume, road safety improvement is becoming a major policy for the road authorities. Road accidents create both social and economic cost on the country?s economy. When this is taken into consideration, the optimizing solution would not be the best countermeasure application. It is therefore important to display different solution alternatives considering the budget limitations of the road authorities. So while maximizing the road safety, the economical evaluation always plays an important role. In other words the effectiveness of different solution alternatives have to be questioned. The objective of this thesis is to study the selection procedure of road countermeasures and compare the improvement alternatives according to their costeffectiveness on the selected rural roads in Turkey. For this purpose, a web-based tool, Best Practice Safety Information Expert System (SEROES), and a computer based tool, Decision Support Safety Tool (DST) are used. The best Practice Safety Information Expert System is used to select an appropriate measure for the road safety problem; on the other hand, Decision Support Tool is used to implement the cost effectiveness analysis regarding the accident reduction effect of the measures and their cost. Key words: Road safety, Countermeasure, Cost-effectiveness