Kıgrızistan'da Nisan Devrimi: 2010 Kırgız-özbek Etnik Çatışması

Abstract

Bu tezde 2010 yılında Kırgızistan'da patlak veren Kırgız-Özbek etnik çatışmasının nihai sebepleri araştırılacaktır. Kırgızistan büyük güçlerin mücadele alanı olan Orta Asya bölgesinde yer almaktadır. Orta Asya, birçok kültür ve medeniyetin kesiştiği bir bölge olmuştur. Kırgızistan, bulunduğu konum itibariyle çeşitli kültürlere ve etnik gruplara ev sahipliği yapmaktadır. Kırgızistan, 70 yıllık Sovyet geçmişinden sonra bağımsızlığını yeni kazanan bir devlettir. Bağımsızlığından bu yana Kırgızistan etnik çatışmaya ve renkli devrimlere tanık olmuştur. Kökleri uzun zamana dayanan bu çatışmayı tek bir unsurla açıklamak pek mümkün değildir. Bu manada, çatışmanın tarihsel geçmişi incelenecektir. İlk çatışma 1990'da yaşanmıştı ve bu çatışma etnik nitelikli bir ayrılıkçılık özelliği taşımaktaydı. Söz konusu çatışma, 2010'da yaşanan ikinci çatışmanın da temellerini oluşturmuştur. Bu bağlamda, iki çatışma arasındaki fark incelenmiştir. Bağımsızlığından sonra Kırgızistan'ın jeostratejik konumunun önemi doğrultusunda, bölgesel ve küresel güçlerin güç mücadelesine sahne olmuştur. Bu faktörler, Kırgızistan'ı istikrarsızlığa sürüklemiştir. Ülkedeki siyasi kriz, devrimler ve sosyo-ekonomik sorunların derinleşmesi etnik çatışmanın patlak vermesine neden olmuştur. 2010 Kırgız-Özbek çatışması etnik karaktere sahip bir çatışma olmadığı için öne çıkmıştır. Bu çatışmaya giden süreç kapsamlı olarak incelenecektir. Anahtar kelimeler: etnik grup, etnik çatışma, etnik milliyetçilik, rejim güvenliği, güney- kuzey ayrılıkçılığı, dış politika, güvenlik kavramıThis study is to analyse the final reasons behind Kyrgyz-Uzbek ethnic conflict that broke out in Kyrgyzstan in 2010. Kyrgyzstan takes place in the Central Asia where great Powers struggle with each other. Central Asia contains plenty of cultures and civilizations. In this sense, Kyrgyzstan hosts many cultures and ethnic groups in respect of its geographical situation. After gaining its independence following the collapse of Soviet regime, it has witnessed many ethnic conflicts and coups. However, it is hard to explain these conflicts and coups under a single factor. For this reason, the historical background of the conflict will be examined in various aspects. Initial conflict experienced in 1990 had ethnic implications. That conflict also paved the way for the second conflict in 2010. In this context, the differences between two conlicts are handled in the present study. The factors behind the crisis drove the country into instability. In this regard, there were political crises, socio-economical problems and eventually ethnic conflict within the scope of aforementioned two conflicts. 2010 Kyrgz-Uzbek conflict comes to the forefront as it has not any ethnic characteristics. The process, going through the conflict, will be analyzed in depth. Keywords: ethnic conflict, ethnic group, ethnic nationalism, regime security, South-North separation, foreign policy, security