İki Aşamalı Çok Kriterli Karar Verme ile Performans Değerlendirmesi: Ahp ve Topsıs Yöntemlerinin Entegrasyonu

Abstract

Performans değerlendirmesi ve buna bağlı olarak dahaetkin ve verimli karar süreçlerinin tanımlanması, iş - letmelerin sürdürülebilirliği ve rekabeti için önem arzetmektedir. Bir hizmet sektörü olan eğitimde de per- formansın değerlendirilmesi, iyileştirilmesi ve uluslararası düzeyde analiz edilerek diğer ülkelerle rekabetedilebilir hale gelinmesi için eksikliklerin tartışılmasıgerekmektedir. Uluslar arası düzeyde eğitim perfor- manslarının değerlendirilmesinin amaçlandığı bu çalış - mada iki aşamalı çok kriterli bir karar verme yöntemikullanılmıştır. İlk aşamada AHP (Analytic HierarchyProcess-Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemi kullanılarakeğitim performans kriterlerinin ağırlıkları bulunmuş - tur. İkinci aşamada ise TOPSIS (Technique for Order ofPreference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi ileOECD (Organisation for Economic Co-operation andDevelopment- Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü)ülkelerinin eğitim performansları analiz edilerek, ülkesıralamaları elde edilmiştir. AHP yöntemiyle elde edilenperformans kriterleri sıralamasında, eğitime yapılanharcamalar ve maaşlar eğitim performansını etkileyenen önemli kriterler olarak bulunurken, okullaşma oranıise en düşük ağırlığa sahip performans kriteri olmuştur.İlköğretime ilişkin kriterlerin orta öğretime nazaraneğitim performansını daha çok etkilediği yine bulgulararasındadır. TOPSIS yöntemi ile elde edilen, eğitimperformans sıralamasında en başarılı ülke Lüksemburgolarak bulunurken, en başarısız ülke ise Türkiye olmuş - tur. Lüksemburgu, İsviçre ve Kanada izlemektedir. Buülkelerin öğretmen maaşlarının ve GSYH (GayrisafiYurtiçi Hasıla)dan eğitime ayırdıkları payın oldukçayüksek olduğu göze çarpmaktadır.