İnsani güvenlik anlayışının havacılık hukuku açısından değerlendirilmesi: Emniyet boyutu (2000-2020)

Abstract

İnsanlar seyahat özgürlüklerini gerçekleştirirken hızlı ve güvenli olmasından dolayı hava yolu taşımacılığını tercih etmektedirler. Bu çalışmanın amacı hava taşımacılığını düzenleyen ve sistemli bir şekilde hizmet vermesi amacıyla oluşturulan havacılık hukukunun, insani güvenliği sağlama konusunda izlediği yolu değerlendirmektir. Bu değerlendirmeyi gerçekleştirirken, hukuki açıdan insan haklarına zarar veren eksikliklerin neler olduğu ve alınmış olan önlemlerin insani güvenlik açısından yeterli olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte hem dünya genelinde hem de ülkemizde insani güvenlikle ilgili yapılan çalışmalar konusunda eksikliklerin olması, ülkelerin benimsedikleri yaklaşımlar konusunda ortak bir çerçevenin bulunmaması, ülkelerin birbirlerine karşı güç mücadelesi içinde olması, devlet güvenliklerini ön planda tutan kararlar alması, uluslararası şirketlerin kâr amaçlı politikaları konunun seçilmesindeki önemli nedenlerden biridir. Tez 2000- 2020 arasındaki 20 yıllık bir sürecin incelenmesinden oluşmaktadır. Belirtilen süre içerisinde; havacılık sektörünün ilk olarak etkilendiği, ülkeler arası çekişmeler, terör saldırıları, salgın hastalıklar ve ekonomik bunalımların incelenmesi amaçlanmıştır. Yaşanmış olan olayların hem havacılık sektörünce hem de havacılık hukuku içerisinde, insani güvenlik açısından alınmış olan önlem dizisinin nasıl oluşturduğu konusunda inceleme yapılması hedeflenmiştir. Yapılacak olan bu değerlendirmeye destek olması amacıyla, 2000 yılından itibaren meydana gelen terör olayları, bazı uçak kazaları, salgın hastalıklar gibi birçok örnek olay değerlendirilmiştir. Hem ülkemizde hem de dünya genelinde alınan önlemler dizesinin neler olduğu analiz edilip havacılık hukuku açısından eksikliklerin neler olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Tezde, çoğunlukla nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve konunun daha iyi anlaşılması amacıyla durum analizi ve örneklemelerle desteklenmiştir. Olayların insani güvenlik açısından yorumlanması yapılırken ise, eleştirel güvenlik Anlayışını benimsenmiştir.

While people realize their freedom of travel, they prefer air transportation because it is fast and safe. The aim of this study is to evaluate the path followed by the aviation law, which was created to regulate air transportation and to provide services in a systematic way, in terms of ensuring human security. While making this evaluation, it was tried to determine what the deficiencies are that harm human rights in terms of law and whether the measures taken are sufficient in terms of human security. However, there are deficiencies in studies on human security both in the world and in our country, there is no common framework for the approaches adopted by countries, countries are in a power struggle against each other, making decisions that prioritize state security, profit-oriented policies of international companies are important factors in the selection of the subject. is one of the reasons. The thesis consists of examining a 20-year period between 2000 and 2020. Within the specified time; It is aimed to examine the conflicts between countries, terrorist attacks, epidemics and economic depressions that the aviation sector was first affected by. It is aimed to examine how the events that have been experienced constitute the series of measures taken in terms of human security, both in the aviation sector and in aviation law. In order to support this evaluation to be made, many case studies such as terrorist incidents, some plane crashes, epidemic diseases that have occurred since 2000 have been evaluated. The series of measures taken both in our country and in the world has been analyzed and it has been tried to determine what the deficiencies are in terms of aviation law. In the thesis, mostly qualitative research method was used and it was supported with case analysis and examples in order to better understand the subject. While interpreting the events in terms of human security, the critical security approach has been adopted.