Gerçeklik, sanallık ve sosyal medya: Baudrillard üzerinden bir inceleme

Abstract

Günümüzde sosyal medya sık ve yaygın kullanılan bir iletişim aracı olarak dikkat çekmektedir. Sosyal medyanın sık ve yaygın kullanımı çeşitli araştırmalara konu olmasına neden olmaktadır. Sosyal medya bugünün şartlarında normal yaşamı etkileyen bir unsur haline gelmiştir. Cep telefonları ve dizüstü bilgisayarlar aracılığıyla internet ve sosyal medya kullanımı normal hayatın bir rutini haline dönüşmüştür. Bu çalışmada, Fransız düşünür Jean Baudrillard'ın ortaya koyduğu simülasyon kuramı ve hiper-gerçeklik kavramları ile sosyal medya arasında bir ilişki kurulmaya çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden derinlemesine görüşme tekniğinin kullanıldığı çalışmada, görüşmeler sosyal medya konusunda akademik araştırmalar yapan kişiler ile gerçekleştirilmiştir. Bulgular, sosyal medya ve insan ilişkileri, sosyal medya-gerçeklik/sanallık ilişkisi ve dijital mahremiyet temaları altında ele alınmıştır. Sosyal medya ve insan ilişkisi bağlamında sosyal medyanın; iletişim kurmak, haberdar olmak, görünür olmak, sosyalleşme, topluma katılım, beğenilme ve toplumsal değişim gibi sebepler ile katılımcılar tarafından kullanıldığı saptanmıştır. Geçeklik/sanallık ilişkisi açısından, sosyal medyanın simülasyon kuramı ile benzerlik gösterdiği, hiper-gerçeklik ile uyumlu bir mekanizma olarak nitelendirildiği, gerçeklikle bağının yaralı olduğu, sosyal medyada görselliğin ön planda oluşunun gerçekliği önemli ölçüde etkilediği, sözün yerine geçerek farklı bir iletişime neden olduğu belirlenmiştir. Dijital mahremiyet ile ilgili olarak ise, sosyal medyanın çeşitli mahremiyet ve güvenlik problemlerini barındırdığı, tüketimi artırdığı ve desteklediği ifade edilmiştir. Anahtar Sözcükler Sosyal medya, gerçeklik, sanallık, simülasyon kuramı, hipergerçeklikNowadays, social media attracts the attention as a common and widely used communication tool. The use of internet through mobile phones and laptops has made social media as normal life routine. In this study, it is aimed to establish a relationship between social media and simulation theory and the concept of hyper-reality, introduced by French philospher Jean Baudrillard. In this study, in order to understand the current situation in our life, with the help of simulation theory, the relationship between the theory and the concepts of hyper-reality and social media, has been investigated. In this context, by using in-depth interview technique of qualitative research methods interviews were conducted with people who carry out academic researches on social media. The findings of these interviews are used under these themes: social media and human relationships, the relationship between social media-reality/virtuality and digital privacy. These findings showed that within the context of social media and human relations, social media has been used by participants in the following areas: to communicate, to be notified, to be visible, to socialize, to participate in society, to be liked and to keep pace with social change. Furthermore, from the reality/virtuality point of view, this study also demonstrates that social media shows similarity to simulation theory, it is described as a mechanism compatible with hyper-reality, and it's connection with reality is 'problematic'. The importance of visuality in social media has affected reality significantly, resulting in a replacement in position of 'word' in our daily life which eventually introduced a different types of communication ways in our society. Lastly, in relation to digital privacy, the findings displayed that social media leads to variety of privacy/security problems and an increase in consumption in the society. KEYWORDS Social media, reality, virtuality, simulation theory, hyperreality