Edebi Metinde Deyimsel İfadelerin İngilizceden Arapçaya Çevirisinde Karşılaşılan Sorunlar: Bir Vaka Çalışması Olarak Hamlet ve Macbeth

Abstract

Deyimler, bilgelik ve değerli pedagojik dersler içeren, dahası bir topluluğun fikirlerini, inançlarını ve deneyimlerini yansıtan kültürel miras unsurlarıdır. Deyimler uzun yıllar çeviride zor bir alan ve tartışma konusu olarak görülmüştür. Bir edebi metnin bir dilden ötekine çevrilmesi sürecinde çevirmenin karşılaştığı en önemli zorluklardan biri de deyimsel ifadelerin çevirisidir, çünkü bu tür ifadeler, öğelerinin tek tek anlamlarından anlaşılamaz. Dahası, deyimler yorumlamaya ve yüzeysel anlamı aşarak söylemdeki derin anlama ulaşmaya dayanır. Bu nedenle çevirmen dilsel unsurların yanı sıra kültürel unsurları ya da 'kültürel kısıtlılık' da göz önünde bulundurmalıdır. Bu çalışmada şu sorulara cevap aranmaktadır: Shakespeare'in Hamlet ve Macbeth oyunlarındaki deyimlerin Arap çevirmenler tarafından erek dile nasıl aktarılmıştır? Kültürel ve dilsel arka plan, çevirmenlerin edebî söylemdeki deyimleri çevirme tercihlerini nasıl etkilemektedir? Erek dil bahse konu deyimsel ifadeyi kaynak dildeki gibi üretmeye devam ediyor mu? Çalışma ayrıca, çevirmenlerin edebî söylemde deyimleri çevirirken kullanabilecekleri çeviri işlemlerini irdelemekte ve bunların ne derece başarılı ya da başarısız olduğunu eleştirel bir şekilde göstermektedir.

Idioms are cultural heritage that contain, wisdom and valuable educational lessons, moreover, they reflect the ideas, beliefs, and experiences of a community. One of the most important difficulties that encounter the translator during the translation process of a literary text from one language to another is the translation of idiomatic expressions because such expressions cannot be understood from the individual meanings of their elements. Moreover, idioms are based on interpretation and transcending the superficial meaning to the deep meaning in the discourse so, besides the linguistic elements, the translator should take into consideration the cultural elements or 'cultural boundness'. This study aims to investigate how idioms in Shakespeare's plays, Hamlet and Macbeth, are rendered into the target language by Arab translators. Secondly, it explores how cultural and linguistic backgrounds affect translators' choices in translating idioms in literary discourse. Thirdly, the study examines whether the language continues to generate such idiomatic expressions. Moreover, it explores the translation procedures that translators may employ when rendering idioms in literary discourse and critically evaluates their success or lack thereof.