Bölge İçindeki Devlet Liderliğindeki Müdahalelerin Değerlendirilmesi: Somali'deki Etiyopyalı Müdahale Örneği 2006-2009

Abstract

1991'de devletin çöküşünün ardından, Somali'de çatışma sonrası istikrarı getirmeye yönelik önemli müdahaleler meydana geldi. Bu müdahaleler hem insani hem de askeri müdahaleler şeklinde olmuştur; BM ((UNOSOM I ve II misyonları) şemsiyesi altındaki ABD önderliğindeki müdahale, AMISOM müdahalesi ve Etiyopya müdahalesi en önemli müdahaleleri oluşturmaktadır. Etiyopya'nın gerçekleştirdiği müdahale, son on yıl boyunca bilim adamları arasında, Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletlerin bakış açısıyla analiz edilen müdahaleler arasında büyük ilgi gördü. Bununla birlikte, Etiyopya'nın Somali'ye müdahalesinin bütünsel bir incelemesi hala mevcut değildir. Bu çalışmanın hedefleri: müdahaleye neden olan meseleleri incelemeyi, bu devlet destekli müdahalenin temelini oluşturan yasal zemin ve bunun Somali üzerindeki sonuçları yerel, bölgesel ve uluslararası düzeyde desteklemeyi içermektedir. Çalışma, çalışma hedeflerini test etmek için nitel araştırma metodolojisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri; gazeteler, dergiler, Etiyopya ve Somali'nin Anayasası gibi yasal hükümet belgeleri, Birleşmiş Milletler kararları, yayınlanmış kitaplar ve bu konuda yayımlanmamış akademik çalışmaları içeren İkincil veri kaynaklarından toplanmıştır. Çalışma bulgularına dayanarak yapılan araştırma, Somali'deki Etiyopya hükümetinin işgalinin TFG hükümetinin kapasitesini güçlendirmek ve İslamcı ideolojik etkinin Etiyopya ve dünyadaki yayılmasını durdurmak olduğunu ortaya koydu. Etiyopya misyonunun yasallığı üzerine, bulgular bu istila ile aynı çizgide sayılmayacağını; BM Tüzüğünün 2 (4) ve 51 inci Maddelerinin ruhu, önemli etki ve ölçek gerekliliğini yerine getirme konusunda başarısız olur. Ayrıca, Etiyopyalı istilasının sonuçlarının da ortaya çıktığını ortaya koydu: Orta ve Güney Somali'de güçlendirilmiş terörizm, klan davalarına katılmış, genel nüfus için ekonomik erime, genç işsizliği ve çok bölünmüş bir siyasi devlet habercisi. Bu bağlamda, çalışma Etiyopya işgalinin bölgesel bir hegemon olarak hareket ederek motive olduğu ve BM tüzüğü uyarınca sınırlı bir meşruiyetle Somali halkına önemli sosyo-ekonomik maliyetlerle sonuçlandığı sonucuna varmıştır.Following the state collapse in 1991, significant process of interventions have occurred in Somalia all geared at bringing post-conflict stability. These interventions have been both humanitarian and military intervention; USA led intervention under the umbrella of the UN ((UNOSOM I and II missions), AMISOM intervention and Ethiopian intervention forming the most significant interventions. The Ethiopian intervention has attracted great interest over the past decade among scholars, with intervention analyzed from the perspective of African union as well as United Nations. However, a holistic analysis of the Ethiopian intervention into Somalia still lacks necessitating the current study whose objectives involve: seeking to examine and delve into the issues prodding the intervention, the legal grounds underpinning this state-led intervention and the consequences this had on Somalia domestically, regionally and internationally. The study was conducted through qualitative research methodology in order to test the study objectives. The data of the research was collected from Secondary data sources that included newspapers, Magazine, Journals, government legal documents such as constitutions of Ethiopia and Somali, United Nations resolutions, published books and unpublished academic works on this issue. Based on the study findings the study revealed that the Ethiopian government invasion of Somalia was to reinforce the capability of TFG government and stop the spread of Islamist ideological influence in Ethiopia and the world. On legality of Ethiopian mission, findings indicated that this invasion cannot be considered to be in line with; the spirit of Article 2(4) and Article 51 of the UN Charter as it fails to meet the requirement of significant effect and scale. Further, the results indicated the Ethiopian invasion came with the consequences of: strengthened terrorism in central and Southern Somalia, entrenched clan-feuds, enhanced economic meltdown for general population, youth unemployment and heralded a much divided political state. In this regards the study concludes that the Ethiopian invasion was motivated by acting as a regional hegemon and with limited legitimacy in line with UN charter resulted to significant socio-economic costs to the Somali people.