Libya'da çok taraflı silahlı müdahale, 2011: Meşruiyet ve gerekçeler

Abstract

2011'de Libya'da barışcıl olarak başlayan protestolar, kısa süre içerisinde protestocular ile Libya hükümetinin güvenlik güçleri arasında açık bir savaşa dönüşmüştür. Bu durum, uluslararası toplumu sivilleri ve sivil nüfusu yoğun olan bölgeleri korumak için Libya'ya askeri müdahalede bulunmaya itmiştir. 2011'de Libya'ya yapılan çok taraflı silahlı müdahale, hem meşruiyeti, hem de müdahalede bulunan ülkelerin motivasyonları açısından bugün hala tartışma konusudur. Koruma sorumluluğu BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'daki silahlı müdahaleyi yasallaştırma kararının yasal dayanağı olsa da, BM esas olarak Libya'da rejim değişikliğini gerçekleştirmeye odaklandı. Libya'daki sivillerin uluslararası toplumdan hızlı bir tepki gerektiren, kitlesel cinayet, zorla göç gibi diğer insan hakları ihlalleri riski altında olduğu açıktır. Ancak, Libya'daki BM misyonu, Libya halkının ihtiyaçlarından ziyade ulusal çıkarlarını ön plana koyan müdahaleci ülkeler tarafından kötüye kullanılmıştır. Libya'ya yapılan silahlı müdahale, Libya devleti açısından olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Libya'daki potansiyel katliamlar bir dereceye kadar engellense de, askeri müdahale ne yazık ki Libya'yı başarısız bir devlet ve terör örgütü haline getirmiş, insan ticareti çeteleri, finansal yolsuzluk ve farklı milisler arasında sürekli savaş bugün Libya'nın gerçeği halini almıştır.

What appeared to be peaceful protests in Libya in 2011 slipped swiftly into an open war between the protesters and Libyan government security forces, a situation that led the international community to intervene militarily in Libya to protect the civilians and civilian-populated areas. That multilateral armed intervention in Libya in 2011 is still controversial today, both in terms of its legitimacy and in terms of the motives of the intervening countries. While the responsibility to protect was the legal basis for the UN Security Council's decision to legalize the armed intervention in Libya, the UN mandate in Libya shifted course to pursue regime change instead. There is no doubt that civilians in Libya were at true risk of mass murder, forced migration, and other human rights violations that necessitated a swift reaction from the international community; however, the UN mandate in Libya was deeply abused by the intervening countries, which prioritized their national interests over the needs of the Libyan people. The outcome of the armed intervention in Libya was a disaster for Libya as a state. While potential massacres in Libya were prevented to some degree, the military intervention unfortunately turned Libya into a failed state and terrorism groups, trafficking gangs, financial corruption, and continuous war between different militias are the reality of Libya today.