Perakende Sektöründe İlişkisel Pazarlama Üzerine Bir Uygulama

Abstract

Teknolojinin hızla geliştiği, ürün ve hizmetlerin gittikçe daha benzer özelliklere sahip olduğu, alternatif işletme sayısının arttığı, tüketici istek, ihtiyaç ve beklentilerinin sürekli değişim gösterdiği ve fazlalaştığı günümüz rekabet ortamında özellikle rekabetin çok yoğun olduğu perakendecilik sektöründeki işletmeler müşteriler hakkında bilgi sahip olmak, onlardan uzun dönemli ve karşılıklı yarar sağlayacak bir ilişkiye girmek ve müşteri sadakatinin yaratılması için ilişkisel pazarlamadan yararlanmaktadır. Günümüzün yeni müşteri yapısı; daha özgür, daha katılımcı, daha seçici, daha duyarlı bir yapı ortaya koymakta, müşteriler bilgiye çok daha çabuk ulaşabilmekte ve daha seçici bir durum sergilemektedir. Sadece kaliteli ve uygun fiyatlı ürünler değil, aynı zamanda fark yaratan değişik ürünler talep etmektedirler. İşletmeler, müşterilerin bu beklentilerini karşılayabilmek için ürün merkezli düşünce sisteminden, müşteri merkezli düşünce sistemine yönelmek durumunda kalmışlardır. Müşterilerin mağaza ile ilişkilerini sürdürme istekleri, mağazaya duydukları güven ve mağaza sadakati arasındaki ilişkinin bilinmesi de perakendecilerin müşteri sadakatini sağlama başarısı açısından önemlidir. Bu kapsamda bu çalışmada; işletmelerin müşteriler ile uzun ilişkiler kurarak rakiplerine oranla avantajlı konuma geçmede önemli bir yol olan ilişkisel pazarlamanın müşteri sadakati yaratmadaki rolü, önemi ve etkisi araştırılmış, ilişkisel pazarlama değişkenlerinin müşteri sadakatini nasıl etkilediği incelenmiştir. Bu çalışmada; müşteri sadakatinin belirlenmesi amacıyla Marks & Spencer'ın Ankara'da faaliyet gösteren Panora, Ankamall, Gordion, Bilkent, Armada mağazalarında alışveriş yapan kolayda örneklem yöntemiyle seçilen ve ankete cevap vermek isteyen müşteriler ile yüz yüze görüşme yapılarak uygulanan 328 anket formu araştırma kapsamında değerlendirilmiştir. Veri analizinde SPSS 15.0 istatistik paket programı kullanılmış olup, kullanılan anket sorularındaki ölçeklere faktör analizi uygulanmıştır. Anket sorularının güvenirlilik ölçüsü Cronbach Alfa Değeri 0,903 olarak bulunmuş ve faktör analizi sonuçlarına göre Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0.901 olarak hesaplanmış. Müşterilerin sürekli alışveriş yaptığı mağazayı tercih etme nedenlerini etkileyebilecek 28 değişken 6 faktörde toplanmış ve faktörlerin toplam varyans açıklama gücü %58,645 olarak bulunmuştur. Ayrıca; sadakat faktörü ile oluşan diğer faktörler arasındaki ilişkiyi bulmak için korelasyon analizi yapılmıştır. Anahtar Sözcükler: Perakendecilik, Pazarlama, İlişkisel Pazarlama, Müşteri Sadakati.

Businesses in the retail sector benefit from the relational marketing to have information about customers for long-term and mutually beneficial relationship and to create customer loyalty in the competitive environment that has some characteristics such as rapid development of technology, products and services. Today's new customer structure is more free, more contributor and more selective. Nowadays customers react to information more quickly and show more selective opinions. They demand not only quality and affordable products, but products which offers originality. Businesses turned to Customer Thought system rather than a Product-Centered system, to meet these customer expectations. Customer's desire to have a continuous relationship with a store mostly depends on the trust and loyalty of the store practices. Trust and loyalty are important traits to the success of retailers. In this context, the present study investigated the role, importance and effects of relationship marketing, which is an important way of having an advantageous position compared to the competitors. Furthermore, this study investigated the effects of customer loyalty on marketing variables. For this purpose, in order to determine the customer loyalty of Marks & Spencer stores, a face to face interview survey was administered at Panora, Ankamall, Gordion Bilkent, Armada branches in Ankara. Questionnaires distributed and 328 questionnaires have been assessed in the scope of study. Data analyzed by SPSS 15.0 statistical software package, factor analysis was performed to the questionnaire scales for calculating internal consistency. According to the factor analysis, Cronbach Alpha value was found as 0.903 and Kaiser-Meyer-Olkin value was calculated as 0.901. Twenty eight variables that might affect the customer's choice of continuously shopping at a store were collected within 6 factors and total variances of these factors were found as 58.6%. In addition; correlation analysis was performed to investigate the relationships between the loyalty factor and other factors. Keywords: Retail, Marketing, Relationship Marketing, Customer Loyalty