Dworkin'in hukuk kuramı çerçevesinde anayasanın yorumlanması

Abstract

Bu çalışma Türk Anayasa Mahkemesi'nin vermiş olduğu bazı kararların Ronald Dworkin'in hukuk kuramı çerçevesinde bir incelemesini yapmayı amaçlamaktadır. Ronald Dworkin'in kuramında anahtar teşkil eden kavram yorumdur. Bu sebeple ilk bölümde yorum bilim anlamına gelen hermeneutik ve hukukta yorum üzerine incelemeler yapılmıştır. Dworkin, çalışmaları ile genellikle hukuki pozitivizme belirli itirazlar getirmeyi amaçlamıştır. Bu anlamda tartıştığı en önemli düşünür, bir pozitivist olan H.L.A. Hart olmuştur ve çalışmanın ikinci bölümünde Hart ile olan tartışma ele alınmıştır. Ardından Dworkin'in hukuk kuramında önemli bir yer tutan ilkeler ve tek doğru cevap tezi ortaya konmuştur. Bilindiği üzere hukuk normları kendi başına bir anlam ifade etmez ve metinlerin yorumlanması ile normlar açığa çıkarılabilir. Dworkin'in söz konusu anlam ve yorum ile ilgili teorilerine yer verildikten sonra kendi söylemi ile anayasanın ahlaki okunması hakkındaki görüşleri açıklanmıştır. Kanunların ve diğer hukuki metinlerin anlamına ulaşabilmek için yorumlanması gerektiği kabul edildiğinde anayasaların bu konuda en fazla yorum gerektiren hukuki metinler olduğu genel kabul edilen görüştür. Zira anayasalar genellikle soyut ve muğlak ifadeleri barındırır. Çalışmanın son bölümünde de bu anlayış ışığında anayasanın ahlaki okumasının Türk Anayasa Mahkemesi kararlarında yansıması olup olmadığı araştırma konusu yapılmıştır. Örnek kararlar ile ülkemizde Anayasa Mahkemesi tarafından Dworkin'in teorilerinin karşılığı aranmıştır. Sonuçta bu çalışma ile Dworkin'in hukuk kuramı derinlemesine incelenerek günümüz hukuk düzeninde nasıl uygulama alanı bulabileceğine dair bir çerçeve oluşturmak amaçlanmaktadır.

This study aims to examine certain decisions of the Turkish Constitutional Court within the frame of Ronald Dworkin's legal theory. The key concept in Dworkin's theory is interpretation. Therefore, the first section explores hermeneutics, which pertains to the science of interpretation, and examines interpretations in law. Dworkin's works generally aim to challenge legal positivism. In this regard, the most significant thinker he debated with is H.L.A. Hart, a positivist, whose discussion is adressed in the second section of the study. Subsequently, the principles and argument of 'one right answer' that hold a significant place in Dworkin's legal theory have been elucidated. It is well known that legal norms don't carry inherent meanings and that norms revealed through the interpretation of texts. Following the presentation of Dworkin's theories on meaning and interpretation, his views on the moral reading of the constitution, as he terms it, are elucidated. When it is accepted that laws and other legal texts must be interpreted to reach their meaning, it is generally acknowledged that constitutions require the most interpretation in this regard. This is because constitutions often contain abstract and ambigious expressions. In the final section of the study, under this understanding, the reflection of the moral reading of the constitution in the decisions of the Turkish Constitutional Court is investigated. Sample decisions are analyzed to find parallels with Dworkin's theories by the Constitutional Court in our country. Ultimately, this study aims to provide a framework for an in-depth examination of Dworkin's legal theory and how it can find application in contemporary legal systems.