Savunma sanayiinin Türk kamu yönetiminde özgün gelişim sürecine bir örnek: ATAK Projesi

Abstract

Türkiye'nin son 15 yılda savunma sanayii alanında kaydettiği ilerlemenin arka planında neler olduğu merak konusudur. Ülkemiz bu süre içerisinde birçok farklı tarım ve sanayi ürününde ithalata yönelirken teknolojinin en üst düzeye çıktığı, ülkelerin gelişmişlik seviyesinin ölçüldüğü helikopter gibi savunma sanayii ürünlerinde ise ithalat miktarları dramatik bir şekilde azalmakta, hatta ülke sanayisi ihracata yönelmektedir. Bu başarının arkasında savunma sanayiinin devlet tarafından desteklenmesinin büyük payı bulunmaktadır. Devlet Planlama Teşkilatı gibi köklü denilebilecek birçok bürokratik kurumun büyük değişim ve dönüşüme uğradığı aynı yıllarda büyük gelişim gösteren savunma sanayii alanındaki kamu bürokrasisinin yaşamış olduğu tecrübenin savunma sanayiindeki gelişmeleri büyük ölçüde açıkladığı görülmektedir. Savunma sanayiinde yaşanan dönüşümün bir kamu politikası ve bürokratik dönüşüm süreci olarak yeni kamu yönetimi yaklaşımlarına göre farklı bir dönüşüm geçirdiği düşünülebilir. Ancak, yapılacak derinlemesine bir analizde savunma sanayindeki dönüşüm sürecinin de bu yaklaşımdan etkilendiği söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, yeni kamu yönetimi uygulamalarının etkisi altında farklı bir dönüşüm süreci yaşayan savunma sanayi örneğini simgesel anlam taşıyan ATAK proje süreci üzerinden değerlendirerek Türkiye'de yeni kamu yönetimi yaklaşımının farklı kamu politikası alanları üzerindeki etkilerini göstermektir. Anahtar Sözcükler: Savunma sanayii, kamu yönetimi, yeni kamu yönetimi yaklaşımı (YKY), siyaset, bürokrasiIt is an enigma that how Turkish defence industry achieved so good in the last 15 years. While Turkey has tended to import agricultural and different industrial products, in the same years, the import quantities have been dramatically reduced even export of such products has been considered for high technology products like helicopters which are at the same time the level of industrial development indication for a country. The support provided by the State has played a key role for such a success. It can be mostly observed that the defence industry bureaucracy experience explains the success conducted in the defense industry, while a big transformation and change has been observed in the deep rooted governmental organizations like Devlet Planlama Teşkilatı (State Planning Institution). This big change in the defence industry as a public policy and bureaucratic transformation process may be evaluated as different compared to the new public management approaches. However, a deep analysis may propose that the defense industry transformation has been affected by those. The purpose of this thesis is to evaluate the defence industry transformation process under the effect of new public management practices through a symbol defence industry project ATAK and to indicate the effects of the new public management approaches on different public policy sectors. Keywords: Defence industry, public management, new public management approach, politics, bureaucracy