Olcay, BülentKavak, İsmail Hakkı2024-07-082024-07-082007https://hdl.handle.net/20.500.14411/5849Kerkük sorunu; 20 yy.'da İngiltere'nin sömürge yollarını ve petrol kaynaklarını kontrol altına alma politikaları ile Irak'ı istila etmesi ve bölgenin asıl sahibi konumundaki Türkmen halkın, geçmişten günümüze kadar yoğun olarak yaşadığı sorun ve haksız muameleler olarak karşımıza çıkmaktadır. Hala bölgede karmaşa hüküm sürmektedir. Kerkük yaklaşık olarak, bazı dönemlerde başka uygarlıkların eline geçmiş olsa bile, 9 asıra yakın bir süre Türk idaresinde ve Türk halkının hala çoğunlukta yaşadığı ve Türk kültürünü yaşattığı bir bölgedir. Osmanlı hükümranlığında 400 yıl kalan, içerisinde barındırdığı her ırktan ve dine mensup insanların kardeşlik ve huzur içerisinde yaşadığı bölgede, İngiltere'nin Petrol yataklarını ele geçirme ve sömürge yollarını güvence altına alma çabalarının sonucunda kaybedilmiş olmasıyla, bu dönemden sonra bölgede yaşayan farklı etnik halkların tamamının huzura eremediği bir yaşam alanı halini almış olması apaçık bir gerçektir. Bölgede yaşayan Türkmen halkın uğradığı haksızlıklar ise Türkiye Cumhuriyetinin 1926 yılında Ankara Anlaşması ile Musul'dan mecburiyetten vazgeçmesiyle başlamış, artmış ve günümüze kadar devam etmiştir.İşte bu araştırmada, bir Türkmen şehri olan Kerkük (Musul Vilayetine bağlı Kerkük Sancağı) hakkında geçmişten günümüze, genel ve akıla gelebilecek soruların cevabının bulunduğu bir kaynak olduğu söylenebilir. Araştırmada hedef alınan asıl amaç; bölgedeki son yüzyıldaki gelişmelerin neler olduğudur. Bu noktaya ulaşmak için de; ilk dönemlerden itibaren ki gelişmelerin ele alındığı, Türkmen halkın son durumu ve bölgedeki gelişmelerin Türkiye Cumhuriyeti'ne etkileri ve Türkiye'nin izlediği politikaların neler olduğu sorularına cevap aranmıştır.Konu, yoğun literatür taraması ve makale araştırmaları ile hazırlanmıştır. Yaklaşık 11 aylık bir çalışmanın ürünü olan bu tez içerisinde; toplam beş bölüm incelenmiş, birinci bölümde; konunun giriş bölümüne yer verilmiş, ikinci bölümde; Kerkük Bölgesi hakkında ayrıntılı bilgiler verilmiş, üçüncü bölümde; 20. yy boyunca meydana gelen gelişmeler hakkında ayrıntılı bilgiler yer almış, dördüncü bölümde ise 21. yy'ın başından itibaren, günümüze kadar ki gelişmeler ile bu gelişmeler ışığında bölgedeki Türkmen halkın durumu, Türkiye'nin izlediği politikalar ve süreç içerisindeki gelişmelerin, Türkiye'ye etkilerine değinilmiştir. Beşinci bölüm sonuç ve öneri bölümü olarak ele alınmıştır. Bölgedeki geçmişten günümüze kadar süreçteki gelişmeleri, bölgenin tarihi, demografik yapısı, Türkiye'nin bölge üzerine izlediği politikalarla, bölgedeki Türkmen halkının karşılaştığı sıkıntıların neler olduğu sorularının cevaplarına ulaşılmıştır.The Kirkuk problem is the problem and injustice Turkmen people, the real dwellers of the region, face for a long time because of the fact that England Invaded Iraq in 20th Century for having the petroleum resources. There is still turmoil in the region. Although the Kirkuk region was occupied by the other civilizations, it has been under the control of Turkish People for 9 centuries, and the Turkish people and Turkish culture have been dominant in this region.It is clear that the people of the region which was governed by Ottoman Empire for 400 years and in which people from every race and religion lived in peace and brotherhood in the past seek for peace as from the time England occupied the region for having the control of petroleum resources and make the ways of its colonies more safety. The injustice oppressed on the Turkish people started after the Republic of Turkey was obliged to Retreat from Mosul with Ankara Treaty, it increased over the time and lasted until today. In this study, there is a resource answering the problem of Kirkuk (The County affiliated to Mosoul State) from past to today. The main target of the study is reveal the developments in the region in the last century. To do this, the development in the region from the first periods to today, the last condition of the Turmen people, and influence of the developments in the region to the Republic of Turkey and the policy Turkey adopts for the region are given. The study has been prepared with very rich literature investigation and investigation through articles. This thesis is the outcome a study lasting for about 11 months constituted of five chapters. The first chapter includes the entrance to the subject. The second chapter gives detailed information about the Kirkuk region, the third gives detailed information about the developments along the 20th century, and the fourth chapter gives detailed information about the developments as from the beginning of the 21st century, and under this information, analysis the influence of the condition of the Turkmen people in region, the policies followed by the Republic of Turkey and of the development in the process on the Republic of Turkey. The fifth chapter includes the conclusion part and recommendations.The questions about the developments in the region from past to today, the history of the region, its demographic structure, the policy of Turkey in the region and the problems faced by the Turkmen people in the region have been duly answered.trUluslararası İlişkilerInternational RelationsMaster Thesis2105480156