ÇEVRE KANUNUNA EKLENEN ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ MUAFİYETİNE İLİŞKİN HÜKMÜN ANAYASAYA AYKIRILIĞI

Abstract

Hüküm ve amacı: Çevre Kanununa (ÇK) Mayıs 2013’de şu geçici madde eklenmiştir : “23/6/1997 tarihinden önce kamu yatırım programına alınmış olup, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla planlama aşaması geçmiş ve ihale süreci başlamış olan veya üretim veya işletmeye başlamış olan projeler ile bunların gerçekleştirilmesi için zorunlu olan yapı ve tesisler Çevresel Etki Değerlendirmesi kapsamı dışındadır”. Esasen muafiyete ilişkin bir hüküm 1993’deki ilk Çevresel Etki Değerlendirmesi(ÇED) Yönetmeliğinde getirilmiş ve sonraları çıkarılan bütün ÇED yönetmeliklerinde de bazı içerik değişiklikleriyle ama yine 1993 tarihi esas alınarak yer almıştır. Hükümet bu kez, özellikle İstanbul’da üçüncü köprü gibi projeleri istediği şekilde yapabilmek için, bu hükmü doğrudan kanuna ekleyerek hukuken daha güvenceli hale getirmek istemiştir. Üstelik muafiyetteki zaman aralığını da önce, ÇK değişikliğinden bir ay kadar önce yaptığı yönetmelik değişikliğiyle artırmış, sonra aynı tarihi ÇK’na eklediği hükümde esas almıştır. Akabinde de aynı geçici hükmün “kanuni kapsam dışı projeler” başlıklı ayrı bir geçici madde olarak yer verildiği mevcut ÇED Yönetmeliği yayımlanmıştır (3 Ekim 2013). İşte kanuna, belli bir amaçla ve serüvenli bir şekilde eklenen bu olumsuz madde Anayasa Mahkemesi tarafından haklı olarak iptal edilmiştir. İptale ilişkin açıklama 3 Temmuz 2014’de yapılmış olmakla beraber henüz karar yayımlanmamış olduğundan gerekçede nelere dayanıldığı belli değildir. İptal kararının, ülkemizde henüz gerektiği gibi anlaşılmamış ve yerleşmemiş olan, çevre hukuku açısından geleceğe yönelik olarak yararlı sonuçlar yaratbilmesi gerekçenin içeriğinin iyi yazılmış olmasına bağlıdır.