KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Abstract

Günümüzde devletin ekonomik ve sosyal hayattaki rolü oldukça artmış, idare, çok farklı alanlarda, geniş bir kitleye kamu hizmeti sunar duruma gelmiştir. Bu kadar geniş bir kitleye bu kadar çok alanda hizmet veren idare, bu hizmetleri sunarken zaman zaman hukuka aykırı uygulamalara da neden olabilmektedir. Hukuk devleti ilkesini benimseyen ülkelerde idarenin eylem ve işlemlerinin denetimi, olmazsa olmaz bir koşuldur. İdarenin eylemlerinin denetimi geleneksel uygulamalarda hukuka uygunluk denetimin ve yerindelik denetimi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Hukuka uygunluk denetimi, yargı organlarında yapılmakta ve idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka uygunluğunun sağlanmasında mahkeme kararları en önemli ve etkili araçlar olarak işlev görmektedir. Yerindelik denetimi ise idarenin kendi iç denetimi ile, siyasal denetimle ve günümüzde önemi gittikçe artan kamuoyu denetimi ile yerine getirilmektedir. Ombudsmanlık kurumu bu denetim şekillerinin yanında ek bir denetim yolu olarak doğmuştur. İnsan haklarını sağlamanın temel sorumlusu ve ödevlisi olan devlettir. İdare, kamu düzenini sağlamak ve kamu hizmeti sunmak amacı ile bireyin yaşamına müdahale etmektedir. Ombudsmanlık kurumu, bu müdahalelerin insan haklarına uygun olmasını sağlamak için yapılan denetim yolları ile işbirliği içinde çalışacak bir mekanizma olarak öngörülmüştür.