KENT MERKEZLERİNİN DÖNÜŞÜMÜNDE KULLANILABİLECEK YÖNTEMLER

Abstract

Kentsel etkileşim biçimlerindeki değişme ve ulaşım-iletişim teknolojilerindeki baş döndürücü gelişme başta olmak üzere, bir çok etmen geleneksel kent merkezlerinin giderek başkalaşmaya uğramalarına ve alışılagelmiş işlevlerini yitirmelerine yol açmaktadır. Bu süreç sonucunda, kent merkezlerinin büyük bir bölümü içi boşalmış ve/veya boşalan yapıların merkeze yabancı işlevlerle dolduğu bir mekanlar yığınına dönüşmektedir. Oysa, söz konusu alanlar bir kentin algılanmasında ve kimliğinin oluşumunda en belirleyici etkenlerdir. Bu kentsel alanların mekan kalitesini arttırıcı –iyi niyetle hazırlanmış- imar planı veya kentsel tasarım gibi fiziki planlama içerikli eylemler çoğunlukla istenilen hedefe erişilmesine yetmemektedir. Bu tür planların raflarda kaldığı ve hiçbir zaman hayata geçirelemediği örnekler pek çoktur. Etkili bir dönüşüm için, anılan planlara ek olarak diğer mekanizmaların da herekete geçirilmesi gerekmektedir. Bu mekanizmaların başında fiziksel planlama araçları gelmektedir. Kentsel yapılaşmayı şekillendiren güçler iyi tanımlanıp birbirini destekler biçimde kullanılması halinde istenilen dönüşümü gerçekleştirebilecek etkili araçlar elde edilmiş olur. Ayrıca, yaratılan fiziksel olanaklara ek olarak, gelişmenin öngörülen hız ve disiplin altında oluşmasını denetleyecek bir yönetim ve örgütlenme modelinin, yaratılan fiziksel dürtüleri desteleyecek sermayenin harekete geçmesini kolaylaştıracak bir yatırım ve finansman modelinin ve mevcut mülkiyet dokusunu çağdaş bir kent merkezi geliştirilmesine engel oluşturmayacak bir biçime çevirecek bir mülkiyet dönüşüm modelinin planlanarak eşgüdüm içinde devreye sokulması gerekmektedir. Bildiride bu dönüşüm modelleri, yanıtlamaya çalıştıkları sorunlar, gerekçeleri ve olası etkileri açısından tartışılmakta ve Ankara merkezi iş alanları örneği aracılığı ile açıklanmaktadır.