Avrupa Birliği'nin İnsan Hakları Politikasının Felsefi Temelleri ve Tarihsel Gelişimi

Abstract

İnsan hakları; insanın, insan olmak nedeni ile sahip olduğu doğal haklarının bulunduğu savına dayanmaktadır. Bu açından, devredilemez ve vazgeçilemez karakterde olan insan hakları kişisel, siyasi, ekonomik ve sosyal tüm hakları kapsamaktadır. İnsanın haklara sahip olduğu ön kabulü, iki ana ilke olarak eşitlik ve özgürlük kavramlarına dayanmaktadır.İnsan haklarının felsefi temelleri İlkçağ Grek felsefesine dayanmaktadır. Platon ve Aristoteles'in ideal toplum düzenine ilişkin söylemlerini insan hakları ile ilişkilendirmek mümkündür. Ancak, doğal hukuk fikri ilk defa Stoa filozofları tarafından ortaya atılmış ve farklı dönemlerde temsilciler bulmakla beraber VXI. yüzyıldan itibaren Toplum Sözleşmesi Kuramları ile tekrar gün yüzüne çıkmıştır. Aydınlanma yüzyılı ile beraber kavramsal çerçevesini oluşturan insan hakları, böylece XX. Yüzyılda uluslar arası düzeyde çeşitli insan hakları belgelerinin imzalanmasına vesile olmuştur.Avrupa Birliği'nin, kültürel temellerini İlkçağ Grek felsefesinden başlayarak Batı düşüncesine dayandırılmaktadır. Hem XX. Yüzyıldan itibaren insan haklarının korunup geliştirilmesinin uluslararası düzeyde önem kazanmış olması, hem de kültürel kökleri dolayısıyla AB'nin, insan haklarının korunup geliştirilmesini temel bir değer olarak görmesi kaçınılmazdır. Buna karşın başlangıçta ekonomik bir entegrasyona yönelen Avrupa Birliği'nin, hukuki metinlerinde uzun bir süre insan haklarına kapsamlı olarak yer verilmemiştir. 7 Aralık 2000 tarihinde Konsey tarafından ilan edilen ?Temel Haklar Şartı? ile ilk defa, Avrupa Birliği'nde temel hak ve özgürlüklere ilişkin kapsamlı bir listesi oluşturulmuştur. 13 Aralık 2007'de imzalanan Lizbon Antlaşması ise Avrupa Birliği'nin insan haklarının korunup geliştirilmesine yönelik kararlığına daha sağlam temeller kazanmıştır.Anahtar Kavramlar1.İnsan Hakları2.Doğal Hukuk3.Avrupa Birliği4.AB Temel Haklar Şartı5.Lizbon AntlaşmasıHuman rights are based on the assertion which claims that human beings has the inherent rights by virtue of being human. This point of view, human rights that have an inalienable and indispensable character covers all personal, political, economic and social rights. The pre-acceptance of human has rights is based on based on the concepts of equality and freedom, as the two main principles.The philosophical foundations of human rights are based on Ancient Greek philosophy. It is possible to associate the discourses of Platon and Aristotle on the ideal of social order with the human rights. However, the idea of natural law was put forth by philosophers Stoa for the first time; and, together with finding representatives from different periods, it has emerged again with The Theories of Social Contract from VXI. century. Thus; human rights, constituing its conceptual framework together with the century of the Enlightenment, has been an instrumental in the signing of various human rights documents at international level in the XX. Century.The cultural foundations of the European Union is based on Western thought insipiently ancient Greek philosophy. It is inevitable for EU to see the maintenance and improvement of human rights as a core value because of both the cultural roots of the EU and the fact that human rights to be preserved and development has gained importance in the international level from XX. century. However, for a long period of time, human rights are not included comprehensively in the legal documents of European Union which had initially tended to economic integration. The European Union created a comprehensive list of fundamental rights and freedoms for the first time by the 'Charter of Fundamental Rights' declared by the Council on 7 December 2000. With the ?Treaty of Lisbon? signed on 13 December 2007, the European Union's commitment towards the maintenance and improvement of human rights has gained a more solid foundation.Key Words1.Human Rights2.Natural Law3.European Union4.Charter of Fundamental Rights5.Treaty of Lisbon